İçeriğe atla

Klopidogrel

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Klopidogrel

Klopidogrel yüksek risk altındaki kişilerde kalp hastalığı ve felç riskini azaltmak için kullanılan bir antiplatelet ilaçtır.[1] Aspirin ile birlikte kalp krizlerinde ve koroner arter stenti takıldıktan sonra kullanılır (İkili antiagregan tedavi ).[1] Ağızdan alınır.[1] Etkisi alındıktan yaklaşık iki saat sonra başlar ve beş gün sürer.[1]

Yaygın yan etkileri arasında baş ağrısı, mide bulantısı, kolay morarma, kaşıntı ve mide ekşimesi yer alır.[1] Daha ciddi yan etkileri arasında ise kanama ve trombotik trombositopenik purpura yer alır.[1] Hamilelik sırasında kullanımının zararlı olduğuna dair bir kanıt bulunmamakla birlikte, bu tür bir kullanım yeterince araştırılmamıştır.[2] Klopidogrel, tienopiridin sınıfı antiplateletlerdendir.[1] Trombositler üzerinde P2Y <sub id="mwPA">12</sub> adlı bir reseptörü geri dönüşümsüz olarak inhibe ederek çalışır.[1]

Klopidogrelin patenti 1982'de alındı ve 1997'de tıbbi kullanım için onaylandı.[3][4] Dünya Sağlık Örgütü'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır .[5] 2020'de, 19 milyondan fazla reçeteyle Amerika Birleşik Devletleri'nde en çok reçete edilen 29.ilaç oldu.[6][7] Jenerik bir ilaç olarak mevcuttur.[1]

Tıbbi Kullanımları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Klopidogrel, miyokard enfarktüsü ve diğer akut koroner sendrom formları, inme ve periferik arter hastalığı dahil olmak üzere, bu hastalıklar açısından yüksek risk altında olan kişilerde kalp krizi ve inmeyi önlemek için kullanılır.

Amerikan Kalp Birliği ve Amerikan Kardiyoloji Koleji klopidogrel ve benzeri ilaçların aşağıdaki hasta gruplarında kullanılmasını önermektedir:

  • Perkütan koroner girişim (PCI) geçirecekler için girişimden önce verilen bir yükleme dozu ve girişim sonrasında stent takılanlar için bir yıllık idame tedavisi
  • Fibrinolitik tedavinin öncesinde bir yükleme dozu ve sonrasında en az 14 günlük idame tedavisi
  • ST yükselmesi olmayan miyokard enfarktüsünün veya kararsız anjinanın [9] tedavisi
  • PCI alan ve aspirin tedavisini tolere edemeyenlerde bir yükleme dozu ve idame tedavisi dahil olacak şekilde
  • İnvaziv olmayan bir tedavi şeklinin seçildiği orta ila yüksek risk altındaki hastalarda 12 aya kadar sürebilen idame tedavisi
  • Stabil iskemik kalp hastalığı olanlarda klopidogrel tedavisi monoterapide aspirin kullanılamayacak hastalar için kullanılabilir, tıpkı yüksek riskli hastalarda aspirin ve klopidogrelin birlikte kullanılması gibi.[10]

Klopidogrel ayrıca asetilsalisilik asit (ASA, aspirin) ile birlikte, koroner stent yerleştirilmesinden sonra trombozu önlemek için[11] veya aspirinin kontrendike olduğu kişiler için alternatif bir antiplatelet ilaç olarak kullanılır.[12]

Bir meta-analizde klopidogrelin kardiyovasküler ölüm, miyokard enfarktüsü ve inme riskini azaltmada sigara içenlerde %25, sigara içmeyenlerde ise daha az (%8) fayda sağladığını bulunmuştur.[13]

Kılavuzlar mide ülseri olan kişilerde antiplatelet tedavisi olarak aspirin(ASA) yerine klopidogrel kullanılmasını önermektedir.Sebebi ise aspirinin prostoglandin sentezini inhibe etmesinin hastanın durumunu daha şiddetlendirebilmesidir. Bununla birlikte, ASA'nın neden olduğu iyileşmiş ülserleri olan kişilerde, ASA ile birlikte proton pompa inhibitörü (PPI) esomeprazol alan hastalarda, klopidogrel alanlara göre tekrarlayan ülser kanaması insidansının daha düşük olduğu gözlemlenmiştir.[14] Yine de akut koroner sendromu takiben klopidogrel ile birlikte proton pompası inhibitörlerinin kullanılması, muhtemelen klopidogrelin aktif formuna dönüştürülmesi için gerekli olan CYP2C19'un inhibisyonu nedeniyle, olumsuz kardiyak sonuçları artırabilir.[15][16][17] Avrupa İlaç Ajansı, klopidogrel ve proton pompası inhibitörleri arasındaki olası bir etkileşim hakkında bir kamu bildirisi yayınladı.[18] Fakat birkaç kardiyolog, bu uyarıların dayandığı çalışmaların sınırlı çalışmalar olduğu ve klopidogrel ile proton pompası inhibitörleri arasında bir etkileşimin olup olmadığının kesin olmadığı konusundaki endişelerini dile getirdi.[19]

Klopidogrelin ciddi yan etkilerine şu örnekler verilebilir:

CURE çalışmasında ST yükselmesi olmayan akut koroner sendromlu kişilere aspirin+klopidogrel tedavisi veya plasebo tedavisi verildi ve bir yıl takip edildi. Aşağıdaki majör kanama oranları görüldü:[3]

  • Herhangi bir büyük kanama: klopidogrel %3,7, plasebo %2,7
  • Hayatı tehdit edecek derecede kanama: klopidogrel %2,2, plasebo %1,8
  • Hemorajik inme: klopidogrel %0,1, plasebo %0,1

CAPRIE çalışması, yakın zamanda felç veya kalp krizi geçirmiş kişilerde klopidogrel monoterapisini yaklaşık 1,5 yıl boyunca aspirin monoterapisiyle karşılaştırdı. Bu çalışma sonucunda aşağıdaki kanama oranları gözlemlendi.[3]

  • Gastrointestinal kanama: klopidogrel %2.0, aspirin %2.7
  • Kafa içi kanama: klopidogrel %0.4, aspirin %0.5

CAPRIE çalışmasında klopidogrelin aspirine göre daha sık görülen tek yan etkisinin kaşıntı olduğu gözlemlendi. CURE çalışmasında kanama harici yan etkilerin görülme oranlarında bir fark görülmedi.[3]

Döküntüler ve kaşıntı her iki çalışmada da çok yaygın görülmedi (%0,1- %1 arasında) ve ciddi aşırı duyarlılık reaksiyonları çok nadir görüldü.[22]

Klopidogrelin diğer farmakolojik ajanlarla etkileşime girme olasılığı genel olarak azdır. Aspirin, heparinler ve trombolitikler gibi kanın pıhtılaşmasını etkileyen diğer ilaçlarla kombinasyonlarında anlamlı bir etkileşim gözlemlenmemiştir. Naproksen, diğer nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlarda olduğu gibi, gizli gastrointestinal kanama olasılığını arttırdığı görülmüştür. Klopidogrel, karaciğer enzimi CYP2C19'u inhibe ettiğinden, bu enzim tarafından metabolize edilen fenitoin ve tolbutamid gibi ilaçların kan plazma düzeylerini artırabileceği düşünülmüştür. Klinik çalışmalar, bu mekanizmanın pratik amaçlarla alakasız olduğunu göstermiştir.[22]

Kasım 2009'da ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), klopidogrelin proton pompası inhibitörleri omeprazol veya esomeprazol[23][24][25] kullanan kişilerde dikkatli kullanılması gerektiğini, ancak pantoprazolün güvenli olduğunu duyurdu.[26] Daha yeni antiplatelet bir ajan olan prasugrel ile esomeprazolün etkileşiminin minimal olduğu gözlemlendi, bu nedenle, bu proton pompası inhibitörlerini kullanan kişilerde (eğer başka bir kontrendikasyon yoksa) prasugrel klopidogrele göre daha iyi bir antiplatelet ajan olabilir.[27]

Veterinerlikte Kullanımı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Klopidogrelin kedilerde trombosit agregasyonunu azaltmada etkili olduğu gözlemlenmiştir, bundan dolayı kedi aort tromboembolizminin önlenmesinde kullanımı savunulmuştur.[28]

  1. ^ a b c d e f g h i "Clopidogrel Bisulfate". The American Society of Health-System Pharmacists. 21 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2016. 
  2. ^ "Clopidogrel (Plavix) Use During Pregnancy". Drugs.com. 21 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2016. 
  3. ^ a b c d e "Plavix- clopidogrel bisulfate tablet, film coated". DailyMed. Bristol-Myers Squibb/Sanofi Pharmaceuticals Partnership. 17 Mayıs 2019. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2019. 
  4. ^ Analogue-based Drug Discovery. John Wiley & Sons. 2006. s. 453. ISBN 9783527607495. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Cenevre: World Health Organization. 2019. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO. 
  6. ^ "The Top 300 of 2020". ClinCalc. 16 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2022. 
  7. ^ "Clopidogrel - Drug Usage Statistics". ClinCalc. 10 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2022. 
  8. ^ "2013 ACCF/AHA guideline for the management of ST-elevation myocardial infarction: a report of the American College of Cardiology Foundation/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines". J. Am. Coll. Cardiol. 61 (4): e78-140. January 2013. doi:10.1016/j.jacc.2012.11.019. PMID 23256914. 
  9. ^ "2012 ACCF/AHA focused update of the guideline for the management of patients with unstable angina/Non-ST-elevation myocardial infarction (updating the 2007 guideline and replacing the 2011 focused update): a report of the American College of Cardiology Foundation/American Heart Association Task Force on practice guidelines". Circulation. 126 (7): 875-910. August 2012. doi:10.1161/CIR.0b013e318256f1e0. PMID 22800849. 
  10. ^ "2012 ACCF/AHA/ACP/AATS/PCNA/SCAI/STS guideline for the diagnosis and management of patients with stable ischemic heart disease: executive summary: a report of the American College of Cardiology Foundation/American Heart Association task force on practice guidelines, and the American College of Physicians, American Association for Thoracic Surgery, Preventive Cardiovascular Nurses Association, Society for Cardiovascular Angiography and Interventions, and Society of Thoracic Surgeons". Circulation. 126 (25): 3097-137. December 2012. doi:10.1161/CIR.0b013e3182776f83. PMID 23166210. 
  11. ^ Rossi S, editor.
  12. ^ Michael D Randall; Karen E Neil (2004).
  13. ^ "Effect of smoking on comparative efficacy of antiplatelet agents: systematic review, meta-analysis, and indirect comparison". BMJ (Clinical Research Ed.). 347: f5307. 17 Eylül 2013. doi:10.1136/bmj.f5307. PMC 3775704 $2. PMID 24046285. 
  14. ^ "Clopidogrel versus aspirin and esomeprazole to prevent recurrent ulcer bleeding". N. Engl. J. Med. 352 (3): 238-44. 2005. doi:10.1056/NEJMoa042087. PMID 15659723. 
  15. ^ "Impact of proton pump inhibitors on efficacy of clopidogrel: Review of evidence". Indian Journal of Pharmacology. 43 (2): 183-6. 2011. doi:10.4103/0253-7613.77360. PMC 3081459 $2. PMID 21572655. 
  16. ^ "Risk of adverse outcomes associated with concomitant use of clopidogrel and proton pump inhibitors following acute coronary syndrome". Journal of the American Medical Association. 301 (9): 937-44. 2009. doi:10.1001/jama.2009.261. PMID 19258584. 
  17. ^ "Risk of rehospitalization for patients using clopidogrel with a proton pump inhibitor". Arch Intern Med. 170 (8): 704-10. April 2010. doi:10.1001/archinternmed.2010.34. ISSN 1538-3679. PMID 20421557. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  18. ^ "Public statement on possible interaction between clopidogrel and proton pump inhibitors" (PDF). 6 Şubat 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2011.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  19. ^ "EMEA issues warning on possible clopidogrel-PPI interaction, but is there really a problem?". 22 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2011.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  20. ^ "Clopidogrel-Associated TTP An Update of Pharmacovigilance Efforts Conducted by Independent Researchers, Pharmaceutical Suppliers, and the Food and Drug Administration". Stroke. 35 (2): 533-8. 2004. doi:10.1161/01.STR.0000109253.66918.5E. PMID 14707231. 
  21. ^ "Aspirin and clopidogrel compared with clopidogrel alone after recent ischaemic stroke or transient ischaemic attack in high-risk patients (MATCH): randomised, double-blind, placebo-controlled trial". The Lancet. 364 (9431): 331-7. 2004. doi:10.1016/S0140-6736(04)16721-4. PMID 15276392. 
  22. ^ a b Jasek, W, (Ed.) (2007). Austria-Codex. 62nd (Almanca). Viyana: Österreichischer Apothekerverlag. ss. 6526-7. ISBN 978-3-85200-181-4.  r eksik |soyadı1= (yardım)
  23. ^ "FDA Warns Plavix Patients of Drug Interactions". WebMD. 23 Şubat 2016. 23 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2009.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  24. ^ "Public Health Advisory: Updated Safety Information about a drug interaction between Clopidogrel Bisulfate (marketed as Plavix) and Omeprazole (marketed as Prilosec and Prilosec OTC)". Food and Drug Administration (FDA). 17 Kasım 2009. 29 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2010. 
  25. ^ "Trends in concomitant clopidogrel and proton pump inhibitor treatment among ACS inpatients, 2000-2016". Eur. J. Clin. Pharmacol. 75 (2): 227-235. February 2019. doi:10.1007/s00228-018-2564-8. PMID 30324301. 
  26. ^ "Pharmacokinetic Drug Interaction Profiles of Proton Pump Inhibitors: An Update". Drug Safety. 37 (4): 201-11. 2014. doi:10.1007/s40264-014-0144-0. PMC 3975086 $2. PMID 24550106. 
  27. ^ "Current Oral Antiplatelets: Focus Update on Prasugrel". The Journal of the American Board of Family Medicine. 25 (3): 343-349. 2012. doi:10.3122/jabfm.2012.03.100270. PMID 22570398. 
  28. ^ "Antiplatelet effects and pharmacodynamics of clopidogrel in cats". J Am Vet Med Assoc. 225 (9): 1406-1411. 2004. doi:10.2460/javma.2004.225.1406. PMID 15552317.