Joseph Wilson Swan
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Mayıs 2018) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Joseph Swan | |
|---|---|
 Joseph Swan'ın bir fotoğrafı. | |
| Doğum | 31 Ekim 1828 Sunderland İngiltere |
| Ölüm | 27 Mayıs 1914 (85 yaşında) Warlingham, Surrey İngiltere |
| Meslek | Fizikçi Kimyager |
Joseph Wilson Swan, (d. 31 Ekim 1828 - ö. 27 Mayıs 1914) ünlü İngiliz fizikçi ve kimyager.
Hayatı ve çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]31 Ekim 1828'de Newcastle yakınlarındaki Sunderland’da doğdu, 27 Mayıs 1914’te Londra'nın güneyindeki Warlnigham‘da öldü. Ailesinin maddi durumu bozulunca 14 yaşında okuldan ayrılıp, birkaç yıl eczacı çıraklığı yapıktan sonra, Newcastle’de fotoğraf levhaları üreten bir firmada çalışmaya başladı. Sonradan ortak olduğu bu firmada fotoğraf levhalarına ilişkin birçok buluşun patentini aldı ve giderek başarılı bir iş adamı oldu. Özellikle karbon filamanlı elektrik ampulünü geliştirmesiyle tanınan Swan, 1894’te Londra’daki Royal Society’nin üyeliğine seçilmiş. 1904’te kendisine "Sir" unvanı verilmiştir.
Swan'ın fotoğrafçılık alanındaki en önemli buluşları, 1856'da fotoğraf levhalarına ışığa duyarlı maddeyi sıvamakta kullanılan ve nitroselülozun bir alkol eter karışımındaki çözeltisi olan kolodyumun elde edilmesi yönteminin geliştirilmesi, 1872'de, o zamana değin kullanılan yaş fotoğraf levhası (camı) yerine, bugünkü fotoğraf filmine ulaşılmasında önemli bir adım olan kuru fotoğraf levhasını, 1871'de de gümüş bromürlü fotoğraf kağıdını bulmasıdır.
Asıl ününü karbon filamanlı elektrik ampulüne borçlu olan Swan, 1848'de, kömürleştirilmiş kâğıttan yaptığı ilk filamanı, havası boşaltılmış cam tüp içine yerleştirerek deneylerine başladı. Ancak, yüksek vakum tekniğinin ampul içinde tam bir boşluk sağlayabilecek seviyede olmaması ve elektrik kaynağı olarak sadece pil tipindeki üreteçlerin bilinmesi nedeniyle, uzun süre çalışmalarına ara verdi. 1870'lerde vakum pompalarındaki gelişmeler ve elektrik üretici olarak dinamonun ortaya çıkması, Swan'ın tekrar çalışmalarına devam etmesini sağladı. Geliştirdiği karbon filamanlı ampulü 18 Aralık 1878'de Newcastle kimya derneğinde sergileyen Swan'dan sonra, deneylerini platin filaman kullanarak sürdüren Edison'da kısa sürede karbon filamana geçti ve elektrik ve elektrik direnci yüksek olduğu için daha kullanışlı olan bir ampul geliştirdi. Edison ile Swan arasında İngiltere mahkemelerinde patent kavgası sürerken, iki buluşçu anlaşarak 1883'te Edison-Swan limitet şirketini (Ediswan) şirketini kurdular ve birlikte çalışmaya başladılar. Aynı yıl Swan, nitroselülozlu asetik asit içinde eritip ince deliklerden geçirdikten sonra kimyasal yollarla selüloza dönüştürerek filaman yapma yöntemini buldu. Bu yöntemde yapay elyafın özellikle viskozlu yapay ipeğin üretimi için başlangıç adımı oldu.
