I. Kubâd
I. Yezdicerd Orta Farsça: 𐭩𐭦𐭣𐭪𐭥𐭲𐭩 | |
---|---|
İran ve İran olmayanların Krallarının Kralı[a] | |
Sasani İmparatorluğu şehinşahı | |
Hüküm süresi | 488–496 |
Önce gelen | Belâş |
Sonra gelen | Câmasb |
Hüküm süresi | 498/9–531 |
Önce gelen | Câmasb |
Sonra gelen | I. Hüsrev |
Doğum | 473 |
Ölüm | 13 Eylül 531 |
Eş(ler)i |
|
Çocuk(lar)ı | |
Hanedan | Sasani Hanedanı |
Babası | I. Fîrûz |
Dini | Zerdüştçülük |
I. Kubâd ya da I. Kavâd (473-531), I. Fîrûz'un oğlu, 488-531 yılları arasında Sasani İmparatorluğu'nun hükümdarı. Kör edilmiş amcası Belâş'ın (484-488) yerine asiller tarafından taç giydirildi.
Sasani krallarının otoritesinin ve statüsünün büyük ölçüde sona erdiği gerileyen bir imparatorluğu miras alan Kavad, oğlu ve halefi I. Hüsrev tarafından tamamlanan birçok reformu uygulamaya koyarak imparatorluğunu yeniden düzenlemeye çalıştı. Bu reformlar Kavad'ın Mazdekçi vaiz Mazdek'i kullanmasıyla mümkün oldu ve soyluların ve din adamlarının otoritesini zayıflatan bir sosyal devrime yol açtı. Bu ve güçlü kral yapıcı Sukhra'nın idamı nedeniyle Kavad, hükümdarlığına son veren Oblivion Kalesi'ne hapsedildi. Yerine kardeşi Câmasb geçti. Ancak kız kardeşi ve Siyavuş adlı bir subayın yardımıyla Kavad ve bazı yandaşları doğuya, kendisine bir ordu sağlayan Ak Hun İmparatoru'nun topraklarına kaçtı. Bu, Kavad'ın 498/9'da yeniden tahta geçmesini sağladı.
Bu kesinti yüzünden iflas eden Kavad, Bizans imparatoru I. Anastasius'dan yardım talebinde bulundu. Bizanslılar başlangıçta İranlılara kuzeyden gelen saldırılara karşı Kafkasya'nın savunmasını sürdürmeleri için gönüllü olarak ödeme yapmışlardı. Anastasius desteği reddedince Kavad onun topraklarını işgal etti ve böylece Anastasya Savaşı başladı. Kavad önce sırasıyla Theodosiopolis ve Martyropolis şehirlerini, ardından da Amida şehrini üç ay boyunca kuşatma altında tuttuktan sonra ele geçirdi. İki imparatorluk 506 yılında barış yaptı ve Bizanslılar Amida'ya karşılık Kafkasya'daki tahkimatların bakımı için Kavad'a mali yardımda bulunmayı kabul etti. Bu sıralarda Kavad, eski müttefikleri Akhunlara karşı da uzun bir savaş verdi; 513'te Büyük Horasan bölgesini onlardan geri aldı.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Ayrıca "İranlı ve İranlı olmayanların Krallarının Kralı" olarak da kullanılır.