İçeriğe atla

Fumarik asit

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Fumarik asit
Fumarik asidin iskelet formülü
Fumarik asit molekülünün top-çubuk modeli
Adlandırmalar
(2E)-But-2-enedioik asit
  • Fumarik asit
  • trans-1,2-Etilendikarboksilik asit
  • 2-Buten-dikarboksilik asit
  • trans-Buten-dikarboksilik asit
  • Allomaleik asit
  • Boletik asit
  • Donitik asit
  • Likenik asit
Tanımlayıcılar
3D model (JSmol)
605763
ChEBI
ChEMBL
ChemSpider
DrugBank
ECHA InfoCard 100.003.404 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
EC Numarası
  • 203-743-0
E numaraları E297 (koruyucular)
49855
KEGG
RTECS numarası
  • LS9625000
UNII
UN numarası 9126
  • InChI=1S/C4H4O4/c5-3(6)1-2-4(7)8/h1-2H,(H,5,6)(H,7,8)/b2-1+ 
    Key: VZCYOOQTPOCHFL-OWOJBTEDSA-N 
  • InChI=1/C4H4O4/c5-3(6)1-2-4(7)8/h1-2H,(H,5,6)(H,7,8)/b2-1+
    Key: VZCYOOQTPOCHFL-OWOJBTEDBF
  • C(=C/C(=O)O)\C(=O)O
Özellikler
Kimyasal formül C4H4O4
Molekül kütlesi 116,07 g mol−1
Görünüm Beyaz katı
Yoğunluk 1,635 g/cm3
Erime noktası 287 °C (549 °F; 560 K) ayrışır[2]
Çözünürlük (su içinde) 4,9 g/L at 20 °C[1]
Asitlik (pKa) pka1 = 3,03, pka2 = 4,44 (15 °C, yan izomer)
−49,11·10−6 cm3/mol
Dipol momenti sıfıra dönüşsüz
Farmakoloji
D05AX01 (DSÖ)
Tehlikeler
GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar GHS07: Zararlı
İşaret sözcüğü Uyarı
Tehlike ifadeleri H319
Önlem ifadeleri P264, P280, P305+P351+P338, P313
NFPA 704
(yangın karosu)
NFPA 704 four-colored diamondSağlık 2: Yoğun veya sürekli ancak kronik olmayan maruziyet geçici iş göremezliğe veya olası kalıcı hasara neden olabilir. Örnek: KloroformYanıcılık 1: Tutuşmanın gerçekleşebilmesi için önceden ısınması gerekmektedir. Alevlenme noktası 93 °C'nin (200 °F) üzerindedir. Örnek: Kanola yağıKararsızlık 0: Genellikle yangın maruziyeti koşullarında dahi normalde kararlıdır ve su ile reaksiyona girmez. Örnek: Sıvı azotÖzel tehlikeler (beyaz): kod yok
2
1
0
375 °C (707 °F; 648 K)
Benzeyen bileşikler
Benzeyen bileşikler
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
Bilgi kutusu kaynakları

Fumarik asit ya da trans-bütendioik asit,[3] kimyasal formülü olan kimyasal bir bileşiktir. Bu beyaz kristalli bileşik iki adet izomerik doymamış dikarboksilik asitten birisidir, diğeri maleik asittir. Fumarik asitte, karboksilik asit grupları trans (E) formunda iken maleik asitte cis (Z) formundadır.[4][5] Fumarik asit meyve tadı veren bir aromaya sahiptir. Tuzları ve esterleri fumaratlar olarak bilinir. Dimetil fumaratın multipl skleroz hastalığında özürlülük ilerlemesini anlamlı olarak azalttığı bulunmuştur.

Fumarik asit şahtere otu ( Fumaria officinalis), bolete mantarları (özellikle Boletus fomentarius var. Psödo-igniarius), likenler ve İzlanda yosununda bulunur.

Fumarat hücrelerin gıdalardan gelen enerjiyi adenozin trifosfat (ATP) formunda depolamak için kullandığı sitrik asit döngüsünün ara ürünlerinde birisidir. Burada süksinatın süksinat dehidrogenaz enzimi yardımıyla oksidasyonu sonucu oluşur. Fumarat sonra fumaraz enzimi ile malata dönüştürülür.

Fumarat aynı zamanda üre döngüsünün bir ürünüdür.

  1. ^ Alman İş Güvenliği ve Sağlığı Enstitüsü'nün GESTIS Madde Veritabanındaki [1]
  2. ^ Pubchem. "Fumaric acid". pubchem.ncbi.nlm.nih.gov. 18 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2023. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2013. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2013. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2013. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]