Eril üreme sistemi
 | Bu madde veya bölüm Erkek üreteri adlı maddeye çok benzemektedir ve bu iki maddenin tek başlık altında birleştirilmesi önerilmektedir. Birleştirme işlemi yapıldıktan sonra sayfaya {{Geçmiş birleştir}} şablonunu ekleyiniz. |
| erkek üreme sistemi | |
|---|---|
| Latince isim | systema genitale masculinum |
| Tanımlayıcılar | |
| JSTOR | male-reproductive-system |
| Microsoft Academic | 2910189946 |
| MeSH | D005837 |
| TA | 3574 |
| FMA | 45664 |
Eril üreme sistemi, insan üremesi sürecinde rol oynayan birkaç cinsel organdan oluşur. Bu organlar vücudun dışında ve pelvisin içinde bulunur.
Dış üreme organları
[değiştir | kaynağı değiştir]
Penis
[değiştir | kaynağı değiştir]Penis eril intromittent organdır. Uzun bir şafta ve sünnet derisi tarafından desteklenen ve korunan penis ucu olarak adlandırılan genişlemiş ampul şeklindeki bir uca sahiptir. Eril cinsel olarak uyarıldığında, penis erekte olur ve cinsel etkinlik için hazır hale gelir. Ereksiyon, penisin erektil dokusu içindeki sinüslerin kanla dolması sonucu meydana gelir. Damarlar sıkıştırılırken penis arterleri genişler böylece kan basınç altında erektil kıkırdağa doğru akar. Penis pudendal arter tarafından desteklenir.
Testis torbası
[değiştir | kaynağı değiştir]Testis torbası (veya skrotum), penisin arkasında asılı duran kese benzeri bir yapıdır. Testisleri tutar ve korur. Ayrıca birçok sinir ve kan damarı içerir. Daha düşük sıcaklık zamanlarında, the Cremaster kas kasılır ve testis torbasını vücuda yakınlaştıracak şekilde çekerken Dartos kası da kırışık bir görünüm verir; sıcaklık arttığında Cremaster ve Dartos kasları, testis torbasını vücuttan uzaklaştırmak ve sonrasında kırışmaları gidermek üzere gevşer.
Dış cinsel organ
[değiştir | kaynağı değiştir]Erilin dış cinsel organı, dokuzuncu haftanın sonu itibarıyla dişininkinden farklıdır. Bundan önce, her iki cinsiyetteki genital yumru bir fallustur. Dış genital bölgenin farklılaşması sırasında, gelişimin başlarında üretral oluk fallusun ventral yüzeyinde oluşur. Buna, testis tarafından üretilen ve salınan androjenler neden olur. Androjen kaynaklı gelişme fallusun uzayarak bir penise doğru farklılaşmasına, penisin ventral yüzeyi boyunca üretral oluğu çevreleyen ürogenital kıvrımların birleşimine ve labioscrotal kıvrımların orta hat kapanışına neden olur. Bu kapanış, dış cinsel organ skrotumun duvarını oluşturur. 12. haftanın sonu itibarıyla, dış cinsel organ oluşumunu tamamlar.[1][2]
Doğumda, ergenlik öncesi eril üreme sisteminin gelişimi tamamlanır. Gebeliğin ikinci üç aylık döneminde, erilde testosteron salgısı düşer böylece doğumda testis inaktif olur[3] Gonadotropin salgısı ergenlik başlamasına kadar düşüktür.[4]
Ergenlik
[değiştir | kaynağı değiştir]Ergenlik sırasında artan gonadotropin salgısı, testislerdeki eşey steroidleri oluşumunda artışı teşvik eder. Ergenlik sırasında testislerden artan testosteron salgısı, dışarıdan görülecek olan eril ikincil cinsiyet özelliklerine neden olur.[5]
İkincil cinsiyet özelliklerinin dışarıdan görülmesi şunların büyümesini kapsar:
- testis
- kasık kılı
- tüm vücut
- penis
- gırtlak
- yüz ve koltuk altı kılı
İkincil gelişim, testis torbasının cildinde oluşan koyulaşmanın yanı sıra ekrin ter bezleri ve yağ bezlerinin etkinlik artışını da kapsar.[4]
Bibliyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kitaplar
- Van De Graaff, Kent M.; Fox, Stuart Ira (1989). Concepts of Human Anatomy and Physiology. Dubuque, Iowa: William C. Brown Publishers. ISBN 0697056759.
- Elson, Lawrence; Kapit, Wynn (1977). The Anatomy Coloring. New York, New York: Harper & Row. ISBN 0064539148.
- "Gross Anatomy Image". Medical Gross Anatomy Atlas Images. University of Michigan Medical School. 1997. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015.
- Berkow, MD, editor, Robert (1977). The Merck Manual of Medical Information; Home Edition. Whitehouse Station, New Jersey: Merck Research Laboratories. ISBN 0911910875.
- Fauci, Anthony S.; Braunwald, Eugene; Kasper, Dennis L.; Hauser, Stephen L.; Longo, Dan L.; Jameson, J. Larry; Loscalzo, Joseph (2008). Harrison's Principles of Internal Medicine (17. bas.). McGraw-Hill Medical. ss. 2339-2346. ISBN 9780071466332.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Van de Graff 1989, s. 932.
- ^ "The University of North Carolina at Chapel Hill - Embryo images nr 027". 30 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2017.
- ^ Van de Graaff 1989, s. 933.
- ^ a b Van de Graaff 1989, s. 934.
- ^ Van de Graaff 1989, s. 933-4.
