Enseste ilişkin yasalar
Enseste ilişkin yasalar, yargı alanları arasında önemli çeşitlilikler gösterir ve tarafların yaşlarıyla cinsiyetlerinin yanı sıra, cinsel faaliyetin türü ile söz konusu tarafların aile ilişkisinin doğasına göre değişir. Resmi yasaklarla birlikte, ensestin birkaç biçimi ayrıca toplumsal tabudur ya da dünyadaki birçok kültürde hoş karşılanmaz.
Ensest yasaları, yine yargı alanları arasında çeşitlilik gösteren evlilik haklarına kısıtlamaları da içerebilir. Ensestte bir yetişkinle bir çocuk söz konusu olduğunda, bu genellikle çocuk cinsel istismarının bir biçimi olarak görülür.[1][2] Rüşt yaşı yasalarının da cinsel ilişkinin yasal olup olmadığı ile alakası vardır ve rızai olmayan cinsel ilişki, türü ister ensest ister başka olsun, genellikle yasa dışıdır.
Yakınlık dereceleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Enseste ilişkin yasalar kimi zaman yakınlık dereceleri açısından ifade edilir. Kan bağı (soy değil) yakınlıkları aşağıdaki gibi özetlenir:
| Yakınlık derecesi |
Yakınlık | Yakınlık katsayısı (r) |
|---|---|---|
| akraba evliliğinden doğmuş soy | 200% | |
| 0 | tek yumurta ikizleri; klonlar | 100% |
| 1 | ebeveyn-evlat[3] | 50% (2−1) |
| 2 | öz kardeşler | 50% (2−2+2−2) |
| 2 | 3/4 kardeşler ya da kardeş kuzenleri | 37.5% (2−2+2⋅2−4) |
| 2 | büyük ebeveynler-torunlar | 25% (2−2) |
| 2 | üvey kardeşler | 25% (2−2) |
| 3 | teyze-hala/amca-dayı - yeğen | 25% (2⋅2−3) |
| 4 | çift kuzenler | 25% (2−3+2−3) |
| 3 | büyük büyük ebeveyn-torun çocukları | 12.5% (2−3) |
| 4 | birinci dereceden kuzenler | 12.5% (2⋅2−4) |
| 6 | dörtlü kardeş torunları | 12.5% (8⋅2−6) |
| 6 | üçlü kardeş torunları | 9.38% (6⋅2−6) |
| 4 | yarı kuzenler | 6.25% (2−4) |
| 5 | kuzen çocukları | 6.25% (2⋅2−5) |
| 6 | çift kardeş torunları | 6.25% (4⋅2−6) |
| 6 | kardeş torunları | 3.13% (2−6+2−6) |
| 8 | üçüncü dereceden kuzenler | 0.78% (2⋅2−8) |
| 10 | dördüncü dereceden kuzenler | 0.20% (2⋅2−10) |
Yakınlık dereceleri, ortak bir ataya doğru nesillerin sayılmasıyla hesaplanır.
Yetişkinler arası rıza dahilinde ensest ile ilgili yasalar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Latin Amerika
[değiştir | kaynağı değiştir]Arjantin
[değiştir | kaynağı değiştir]Arjantin'de ensest, bireylerin ikisi de rüşt yaşının üzerindeyse yasaldır.[4] Üçüncü dereceden ve üstündeki akrabalar arasında evliliğe izin vardır.[5]
Brezilya
[değiştir | kaynağı değiştir]Brezilya'da ensest, iki kan bağı olan insan arasındaki her türlü cinsel temas olarak kabul edilir. Kişiler 14 yaşın üzerindeyse, kendi yasal haklarını kullanabilecek durumdaysalar ve ilişkiye rızaları her türlü baskı ve istismardan bağımsızsa, hukuki bir cezası yoktur. Amca ya da dayının, teyze ya da halanın, sağlık kontrolü yapılması kaydıyla, yeğeniyle ilişki kurmasına izin vardır.[6]
Okyanusya
[değiştir | kaynağı değiştir]Avustralya
[değiştir | kaynağı değiştir]Yetişkinler arasındaki (18 yaş ve üzeri) rızai cinsel faaliyet Avustralya'nın tüm yargı alanlarında 1994 İnsan Hakları (Cinsel Yönetme) Yasası gereğince bir insan hakkıdır.[7][8]
Yeni Zelanda
[değiştir | kaynağı değiştir]Yeni Zelanda'da ensestin bazı biçimleri yasa dışıdır. Ebeveynlerle çocuklar, büyük ebeveynlerle torunlar, kardeşler ve üvey kardeşler arasındaki ensest yasaldır. Eğer kişi faaliyet sırasında ilişkiden habersizse, bu bir müdafaadır ve yalnızca 16 yaş ve üzeri kişiler ensestten suçlu bulunabilir. Ensestten suçlu bulunma en fazla 10 yıllık hapisle cezalandırılabilir.[9]
Avrupa
[değiştir | kaynağı değiştir]Birçok Avrupa ülkesinde aynı soydan kişiler ve öz kardeşler arasında enseste karşı yasalar bulunmaktadır. Ancak çoğu ülkede bu yasalar, eğer ensest rızai yetişkinler arasında gerçekleşiyorsa, artık uygulanmamaktadır.[10]
Almanya
[değiştir | kaynağı değiştir]Almanya'da ensest, eğer öz soydan kişiler arasında gerçekleştirilmişse, yani ebeveynler, büyük ebeveynler, büyük büyük ebeveynlerle çocukları, torunları, torun çocukları ve kardeşlerle üvey kardeşler arasında gerçekleştirilmişse cezalandırılabilir. Yaptımı 3 yıla kadar hapis cezasıdır. Eylemin yapılma anında reşit olmayan (18 yaşın altındaki) kişiler arasındaki ensest cezalandırılmaz, ancak yine de bir suç olarak kalır ve sonuç olarak reşit olmayan akrabalar arasındaki enseste yardım ve yataklık cezalandırılabilir. Alman yargı alanında kullanılan terim Beischlaf23 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. tır (Türkçe: cinsel birleşme); yalnızca vajinal birleşme cezalandırılabilir, diğer cinsel faaliyet biçimleri cezalandırmadan muaf kalır.
Evliliğe ilişkin olarak aynı kurallar uygulanmakta olup yukarıda belirtilen yakınlar arasındaki evlilik yasaklanmıştır.
Avusturya
[değiştir | kaynağı değiştir]Avusturya'da aynı soydan kişiler ve öz kardeşler arasında ensest yasaklanmıştır. İki yıla kadar hapisle cezalandırılabilir.[11]
Birleşik Krallık
[değiştir | kaynağı değiştir]Ensest İskoçya,[12] İngiltere ve Galler'de yasa dışıdır. Bir kişiyle ebeveyni (evlat edinen de dahil), büyük ebeveyni, çocuğu, torunu, kardeşi, kız kardeşi, üvey kardeşi, üvey kız kardeşi, amcası-dayısı, teyzesi-halası ve yeğeni arasındaki cinsel ilişki olarak tanımlanmıştır. İki yıla kadar hapisle cezalandırılabilir.[13] Aile içi çocuk cinsel suçları için ebeveyn ve kardeş ilişkisinin tanımları üvey ebeveynlerle üvey kardeşleri de kapsar.[14]
Danimarka
[değiştir | kaynağı değiştir]Danimarka'da aynı soydan kişiler ve öz kardeşler arasında ensest yasaklanmıştır. Aynı soydan biriyle seks yapmak altı yıla kadar hapisle cezalandırılabilir. Kardeşler arasındaki seksin iki yıla kadar cezası vardır. Bu, Danimarka ceza hukukunun 210. paragrafında tanımlanmıştır.[15]
Finlandiya
[değiştir | kaynağı değiştir]Finlandiya'da kardeşler (üvey hariç) ve aynı soydan kişiler arasındaki cinsel faaliyetler "yakın akrabalar arasında cinsel faaliyet" gerekçesiyle iki yıla kadar hapisle cezalandırılabilir. Ancak söz konusu kişi ebeveynle ya da büyük ebeveynle veya ilişkiye zorlanan ya da yasa dışı olarak cinsel faaliyeti göstermeye teşvik edilen kişiyle cinsel faaliyeti gerçekleştirdiğinde 18 yaşın altındaysa, bir cezalandırma gerçekleştirilmez.[16] Yasalarda ensest bir sözcük olarak spesifik olarak hiç belirtilmemiştir. Evlilik yasası kardeşle, üvey kardeşle ve aynı soydan kişiyle evliliği yasaklar.[17]
Fransa ve Belçika
[değiştir | kaynağı değiştir]I. Napolyon tarafından ilan edilen ve Avrupa'nın çoğu bölgesine uyarlanan 1810 ceza hukuku, Fransa ve Belçika'daki ensest yasalarını yürürlükten kaldırmıştır.[6] 27 Ocak 2010'daysa Fransa, enseste karşı yasaları geri getirmiştir. Ancak yeni yasa ensesti, "kurban üzerinde yasal ya da fiili yetkeye sahip akraba ya da diğer herhangi kişi tarafından" rüşt olmayan kişiye uygulanan tecavüz ve cinsel istismar olarak tanımlamaktadır. Rızai yetişkinler arasında ensest yasaklanmamıştır.[18][19]
Hollanda
[değiştir | kaynağı değiştir]Hollanda'da yetişkinler arasında rızai ensest yasaldır.[20]
İrlanda Cumhuriyeti
[değiştir | kaynağı değiştir]Ensest İrlanda'da yasa dışıdır. Kadınlar için yedi yıla, erkekler için müebbet hapse kadar cezalandırılabilir.[21] Zaman zaman ensestin failleri psikiyatrik tedavi almak üzere psikiyatri hastanesine sevk edilebilir. 17 yaşından küçük bir kıza ensest suçundan dava açılamaz.[kaynak belirtilmeli]
İspanya
[değiştir | kaynağı değiştir]İspanya'da yetişkinler arasında rızai ensest yasaldır.[20]
İsveç
[değiştir | kaynağı değiştir]Aynı soydan kişiyle ya da öz kardeşle ensest, İsveç yasalarınca yasaklanmıştır.[22] Üvey kardeşler evlenebilir, ancak hükûmetten özel izin gerektirir.
İsviçre
[değiştir | kaynağı değiştir]İsviçre Ceza Hukukunun 213. maddesi ensesti yasaklamaktadır. Kardeşler ya da direkt kan bağına sahip diğer kişiler arasındaki cinsel birleşme üç yıla kadar hapisle cezalandırılabilir.[23] Federal hükûmet bu yasağı 2010 yılında, ensestten hüküm giyen kişilerin bulunduğu, çocuk cinsel istismarı gibi diğer cinsel suçların da işlendiği birkaç davayı (1984'ten beri üç tane) tartışarak yürürlükten kaldırdı.[24]
İtalya
[değiştir | kaynağı değiştir]İtalya'da ensest yasa dışıdır ve iki yetişkin arasındaki cinsel faaliyet on yıla kadar hapisle cezalandırılabilir. Faillerden biri reşit değilse, hapis cezası 25 yıla kadar çıkabilir ve fail hüküm giyerse "Seks Suçlusu" olarak etiketlenir.
Polonya
[değiştir | kaynağı değiştir]Polonya'da ensest Ceza Hukukunun 201. Maddesinde atayla, aynı soydan biriyle, veliyle, mahcurla, kardeşle ya da kız kardeşle cinsel etkileşim olarak tanımlanmıştır ve üç aydan beş yıla kadar hapisle cezalandırılabilir.
Portekiz
[değiştir | kaynağı değiştir]Ensest Portekiz yasalarında spesifik olarak yasaklanmamıştır.[25]
Romanya
[değiştir | kaynağı değiştir]Direkt aynı soydan kişiler ya da kardeşler arasında ensest Romanya ceza kanunu tarafından yedi yıla kadar hapisle cezalandırılabilir.[26] 2014'te yürürlüğe girmesi planlanan yeni bir ceza hukuku kanunu, rızai ensesti ceza gerektiren suç sayacak, fakat cezayı en fazla beş yıla düşürecek.[27]
Rusya
[değiştir | kaynağı değiştir]Rusya'da yetişkinler arasındaki rızai cinsel ilişki, ensest de dahil olmak üzere, suç değildir.[20][28] Ancak Rusya Aile Medeni Kanununa göre kan bağı olan kişiler, kardeşler, üvey kardeşler, üvey anne-babalarla üvey çocuklar, birbirleriyle evlenemez.[29]
Türkiye
[değiştir | kaynağı değiştir]Türk Ceza Kanunu'nun 237. maddesi de evlilik hakkında cezai yaptırımdan bahsetmektedir. "Kanunun evlenmelerini menettiği kişilerin bu memnuniyetlerini bildikleri halde akitlerini yapan evlenme memurlarıyla bu surette evlenenler ve bunları evlenmeye sevk edenler veya evlenmelerine rıza gösteren veli veya vasileri 3 aydan 2 yıla kadar hapis olurlar.”
Türk Medeni Kanunu'nun 92. maddesi yakın akrabalar arasında evlenme yasağı koymuştur. Buna göre aşağıdaki kimselerin arasında evlenmek yasaktır:
- Nesep sahih olsun olmasın usul ve füru arasında, ana-baba bir veya baba bir yahut ana bir kardeşler arasında, bir kimseyle amca, dayı, hala ve teyze arasında,
- Sıhriyet hısımlığın tevlit etmiş olan evlenme feshedilmiş veya yahut boşanma ile zail olmuş ise bile karı kocanın usul ve füru ve koca ile karının usul ve füru arasında,
- Evlatlık ile evlat edinen ve bunlardan biri ile diğerinin koca veya karısı arasında denmektedir.
Kuzey Amerika
[değiştir | kaynağı değiştir]Kanada
[değiştir | kaynağı değiştir]Kanada federal yasasına göre ensest, kardeş, çocuk-ebeveyn veya torun-büyükbaba veya büyükanne-büyükbaba ile cinsel ilişki olarak tanımlanır ve akrabalık ilişkisinin varlığı hakkında bilgi gerektirir. Sadece ilişki rıza yaşının altındayken başlamışsa, 14 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılabilir. 16 yaşından küçük biriyle ensest yapan bir kişi en az beş yıl hapis cezasına çarptırılır. Bu yasa Alberta, Saskatchewan, Manitoba, Ontario, New Brunswick (Maritime Eyaletleri) eyaletlerinde yürürlüktedir.[30]
Asya
[değiştir | kaynağı değiştir]Hindistan
[değiştir | kaynağı değiştir]Hindistan Ceza Yasası ensest hakkında özel bir hüküm içermemektedir ancak ensest ilişkilerini destekleyen bir yasa da yoktur.[31]
Japonya
[değiştir | kaynağı değiştir]Japonya'da yetişkinler arasındaki rıza dahilindeki ensest yasaldır.[32]
Afrika
[değiştir | kaynağı değiştir]Güney Afrika
[değiştir | kaynağı değiştir]Güney Afrika'da, 2007'den beri ensest aşağıdaki belirtilen cinsel ilişkileri kapsar:
- bir kişi diğerinin doğrudan soyundan geliyorsa,
- birinci akrabalık derecesinde ise, yani bir kişinin diğerinin ebeveyninin doğrudan soyundan geliyorsa; bu kategori kardeşlerin yanı sıra yeğeni veya yeğeni olan amca veya teyzeyi de içerir.
- birinci akrabalık derecesi içinde, yani bir kişi diğer kişinin eşinin doğrudan atası veya soyundan geliyorsa
- evlat edinen ebeveyn veya evlat edinilen çocuk arasında ise.[33]
2007'den önce ensest, belirtilen akrabalık ilişkilerine geçerli olan ama sadece vajinal ilişkide ceza gerektiren bir suçtu.[34]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Levesque, Roger J. R. (1999). Sexual Abuse of Children: A Human Rights Perspective. Indiana University Press. ss. 1,5-6,176-180.
- ^ "Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Anlaşması". Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Temsilciliği Bürosu. 1989. 9 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2013.
- ^ "Kin Selection". Benjamin/Cummings. 17 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2007.
- ^ "Cinsel doğruluğa karşı işlenen suçlar. Arjantin Ceza Kanunu". 4 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2013.
- ^ "Medeni evlilik kanunu. Arjantin Medeni Kanunu". 10 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2013.
- ^ a b "Incest: an age-old taboo". BBC News. 12 Mart 2007. 14 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2011.
In Brazil, an uncle and niece may have a relationship provided they undergo health checks. [...] France dropped incest from the penal code under Napoleon - 200 years ago.
- ^ "Human Rights (Sexual Conduct) Act 1994". Commonwealth Consolidated Acts. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2012.
- ^ Human rights in Australian law: principles, practice and potential, (1998) edited by David Kinley. ISBN 1862873062.
- ^ "130 Incest -- Crimes Act 1961 No 43 (as at 13 July 2011), Public Act -- New Zealand Legislation Online". Parliamentary Counsel Office. 13 Temmuz 2011. 9 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2012.
- ^ "Geschwisterpaar bringt Inzest-Verbot ins Wanken" (Almanca). 22 Mayıs 2011. 12 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2013.
- ^ § 211 StGB: http://www.jusline.at/211_Blutschande_StGB.html 4 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Ensest ve Benzeri Suçlar (İskoçya) 1986 Yasası". 6 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2013.
- ^ "Sexual Offences Act 2003". HMSO. 30 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2012.
- ^ Family relationships 27 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (₴ 27, Aile içi ilişkiler), 2003 Cinsel Suçlar Yasası 28 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ "retsinformation.dk". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2013.
- ^ "Yakın akrabalar arasındaki cinsel faaliyete ilişkin Finlandiya yasası 22 § (24.7.1998/563)". 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2013.
- ^ "Avioliittolaki - evlilik yasası 7 § (16.4.1987/411)(Fince)". 7 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2013.
- ^ Samuel, Henry. "Fransa ensesti suç yapıyor" 12 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Telegraph.
- ^ Chuck Stewart (2010). The Greenwood Encyclopedia of Lgbt Issues Worldwide. ABC-CLIO. s. 5. ISBN 978-0-313-34233-2.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ a b c "Ensestin Suç Sayılmasında Yasa Yararının Korunmasının Sınırları (sayfa 29)" (PDF). Max Planck Dış ve Uluslararası Hukuk Yasaları Enstitüsü. 14 Mart 2008. 26 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2012.
- ^ "İrlanda'da ensest suçlarına ilişkin yasa". 28 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2013.
- ^ "Brottsbalken sayfa 6 § 7". 15 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2009.
- ^ İsviçre Ceza Hukuku, Madde 213
- ^ Masmejan, Denis (18 Eylül 2010). "Dépénaliser l'inceste n'est pas une bonne idée". Le Temps. 21 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2010.
- ^ "Committee Experts Praise Portugal's Efforts to Promote Equality of Women". Committee on Elimination of Discrimination against Women. Ocak 2002. 3 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2013.
- ^ 1969 Romanya Ceza Hukuku, madde 203
- ^ "Noul Cod Penal (2013/2014)". 17 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2013.
- ^ Agafonov A.V. (2003). "Отражение становления и развития правовых норм, предусматривающих уголовную ответственность за посягательства на права личности в сфере сексуальных отношений в законодательстве России". Сибирский юридический вестник (Rusça). Cilt 2. ISSN 2071-8136. 5 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2009.
- ^ Rusya Aile Medeni Kanunu, article 14 12 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Criminal Code R.S.C. 1985, c. C-46, s. 155". 30 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Father & daughter: Law is silent on a bitter shame". The Times of India. 29 Mart 2009. 17 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2020.
- ^ Singer, Peter (10 Ekim 2014). "Should adult sibling incest be against the law?". the Japan Times. 7 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2020.
- ^ Criminal Law (Sexual Offences and Related Matters) Amendment Act, 2007(Ceza Hukuku (Cinsel Suçlar ve İlgili Hususlar) Değişiklik Yasası), s. 12 17 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ Milton, John (1996). South African Criminal Law and Procedure: Common-law crimes. Cape Town: Juta. ss. 234-247. ISBN 978-0-7021-3773-0.