Ehl-i Hadis
Ehl-i Hadis (Arapça: أَهْل الحَدِيث ' Hadis Ehli '), İslam ın 2./3. yüzyıllarında (MS 8. ve 9. yüzyılın sonları) Kuran'ı ve sahih hadisi hukuk ve inanç gibi meselelerde tek otorite olarak gören hadis alimlerinin bir hareketi olarak ortaya çıkan Sünni İslam'ın İslami bir okuluydu.[1] Taraftarları aynı zamanda rivayetçi veya bazen de gelenekçiler olarak anılmıştır.[2] Gelenekçiler, dördüncü İslami yüzyılda mezheplerin ortaya çıkmasından önce Sünni ortodoksluğun en yetkili ve baskın bloğunu oluşturuyordu.[3] Ehl-i Hadis, hukuki muhakemelerini bilgilendirilmiş görüş رَأْي (re'y) veya yaşayan yerel uygulama عُرْف (ʽörf) üzerine temellendiren ve genellikle aşağılayıcı bir şekilde Ehl er-Re'y olarak anılan çağdaş fıkıhçıların çoğuna karşı çıktı.[1][4] Gelenekçiler taklid (Kur'an ve Sünnet'tin sadece lafzî anlamlarını alarak körü körüne takip etme) suçlandılar veya kutsal metinler olmadan re'y) uygulamasını kınadılar. Buna karşılık ittiba'yı savundular. Buna karşılık Ehl-i Hadis, Kutsal Yazılara bağlı kalarak içtihadı (hukuki muhakeme ve yorum) savundu.[5][6][7]
Ehl-i Hadis, inanç meselelerinde Mu'tezile ve diğer teolojik akımlarla karşı karşıya geldi; doktrinlerinin birçok noktasını ve Mu'tezile'nin aşırı akılcı yöntemlerini kınadı.[4] Hareketin en önde gelen lideri ʼAḥmad ibn Hanbel idi.[4] Sonraki dönemde diğer hukuk ekolleri de yavaş yavaş Ehli Hadis hareketi tarafından savunulan Kur'an ve hadise dayanmanın geçerliliğini kabul etmeye başlarken, Eş'ari (874-936) Mu'tezilenin akılcı argümanlarını Ehl-i Hadisin ilkelerini savunmak için sürdürdü.[8] Sonraki yüzyıllarda ehl-i hadis terimi, rasyonalist teolojiyi (kelam) reddeden ve Ahmed ibn Hanbel'in inancına bağlı kalan Hanbelî ve Zahiri ekol alimlerini ifade etmeye başladı.[9][10] Gelenekçi teoloji olarak da bilinen bu mezhep, son zamanlarda Selefi hareket tarafından savunulmaktadır.[11]
Terminoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Ehl-i hadis (veya Aşḥāb el-Ḥadis; Gelenekçiler) veya ʼAsari genellikle onaylayıcı bir şekilde Ehl-i Sünnet ([Peygamberlik] geleneklerinin ehli '), teolojik polemiklerde, Mücessime (' Antropomorfistler '), bazen de el-Haşviyye, olarak adlandırılırlar.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b John L. Esposito, (Ed.) (2014). The Oxford Dictionary of Islam. ISBN 978-0-19-512558-0. r eksik
|soyadı1=(yardım) Kaynak hatası: Geçersiz<ref>etiketi: "ODI" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Hodgson (2009); Blankinship (2008)
- ^ "A Teacher of Ibn 'Abd al-Wahhāb: Muḥammad Ḥayāt al-Sindī and the Revival of Asḥāb al-Ḥadīth's Methodology". Islamic Law and Society. Brill Publishers. 13 (2): 235. 2006. 28 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023 – JSTOR vasıtasıyla. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ a b c Lapidus (2014)
- ^ The Oxford Handbook of Islamic Theology. New York, NY: Oxford University Press. 2016. ss. 273-274. ISBN 978-0-19-969670-3. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "Introduction". Global Salafism: Islam's New Religious Movement. New York: Oxford University Press. 2013. s. 4. ISBN 978-0-19-933343-1. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "Do the Ahl al-Hadith say a Form of Taqlid is Wajib". Salafi Research Institute. 4 Haziran 2017. 6 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Blankinship 2008.
- ^ Brown 2009 In the wake of the tenth-century Ash'ari synthesis, some Muslim theologians still maintained the strict details of the early Sunni creed. This continuation of the original Sunni theological School is often referred to as the Salafi school of theology [...] or as followers of 'Traditional (Athari)' or ahl al-hadith theology.}}
- ^ "Making Sense of Salafism: Theological foundations, ideological iterations and political manifestations". The Routledge handbook of Religion, Politics and Ideology. New York, USA: Routledge: Taylor & Francis Group. 2022. ss. 179. ISBN 978-0-367-41782-6.
- ^ Hoover 2014.