Dini yasa
Dini hukuk, dini gelenekler tarafından öğretilen etik ve ahlaki kodları içerir. Farklı dini sistemler, kutsal yasaya kendi inanç sistemleri için az ya da çok önem verir; bazıları açıkça antinomian iken diğerleri doğaları gereği nomistik ya da "yasalcı"dır. Özellikle Yahudilik, İslam ve Bahailik gibi dinler, hem devlet hem de toplum için vahyedilmiş pozitif kanun öğretisini ileri sürerken, Hristiyanlık gibi diğer dinler bunun gerekli veya arzu edilir olduğu fikrini reddeder ve ebedi olan ahlaki değerlere vurgu yaparlar.[1][2]
Dini olarak türetilmiş yasal kodların örnekleri arasında Hristiyan kilise hukuku, Yahudi halakha, İslami şeriat ve Hindu hukuku yer alır.[3]
Yerleşik dinler ve dini kurumlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Devlet dini (veya kilise ), devlet tarafından resmi olarak onaylanan dini kurumdur. Teokrasi, bir Tanrı veya ilahın en yüksek hükümdar olarak kabul edildiği bir hükümet biçimidir .
Teokrasi ve dini yargı alanlarında vicdani retçiler dini açıdan suçlu kabul edilebilirler. Yasal sistemler, hükümetin belirli bir dini resmi olarak benimsemediği, ancak tüm dini faaliyetleri bastırabileceği veya hoşgörü uygulayabileceği laik devletler veya çok kültürlü toplumlardır.
Bahai İnancı
[değiştir | kaynağı değiştir]Bahai yasaları, Bahai Dininde temel parçaları oluşturan yasa ve kurallardır. Yasalar, Dinin kurucusu Bahaullah'ın onaylı metinleri üzerinde Abdülbaha ve Şevki Efendi'nin yorumlarına dayanır. Bahai hukuku bir dizi genel ilke ve yönerge olarak sunulur ve bireyler bunları en uygun göründükleri şekilde uygulamalıdır.[4] Bazı sosyal yasalar Bahai kurumları tarafından uygulanırken, diğerleri bireylerin vicdan, anlayış ve muhakemelerine dayalı olarak, Bahaullah sevgisi ile takip edilir.[4] Kanunlar, dünyada düzen ve güvenliği sağlama yöntemi olarak görülmektedir.[5]
Bahailer için zorunlu kabul edilen, Akdes Kitabı'ın birkaç kanun ve temel dini ayin örneği şunlardır:
- Tanrı ayetlerini sabah ve akşam okumak.
- Namaz kılmak; içlerinden birinin seçilebileceği üç namaz vardır.
- 2 Mart ila 20 Mart tarihleri arasında gün doğumundan gün batımına kadar on dokuz gün oruç tutmak. Bu süre zarfında 15 ile 70 yaşları arasındaki sağlıklı Bahailer yemek ve içmekten kaçınırlar.
- Dedikodu ve gıybet yasaktır ve birey ve ilişkilerine zarar verici olarak görülür.
Budizm
[değiştir | kaynağı değiştir]Budizmde Patimokkha, Budist rahip ve rahibeler tarafından takip edilen 227 kural ve ilkeden oluşan bir koddur.[6]
Hristiyanlık
[değiştir | kaynağı değiştir]
Hristiyanlık çerçevesinde, dini hukuk için birkaç olası tanım vardır. Biri, İlahi Yasa veya İncil yasası olarak da adlandırılan Musa Yasasıdır. (Eski Ahitten ünlü örnek On Emir'dir. Bir diğeri, Nasıralı İsa'nın Müjde'deki öğrencilerine verdiği talimatlardır. (Mesih Yasası, Yeni Emir veya Yeni Antlaşma olarak anılır). Bir diğeri, Rum Ortodoks Kilisesi tarafından halen uygulanan Apostolik Kararnamenin 15 eylemi,[7] bir diğeri Katolik, Anglikan ve Ortodoks kiliselerindeki kanon yasasıdır.
Bazı Hristiyan mezheplerinde, yasa genellikle lütufla karşılaştırılır (ayrıca bkz. Yasa, İncil ve Yasanın Antitezi ): buradaki karşıtlık, kurtuluşu çarmıhta İsa tarafından ödenen kefaret ve Tanrı'ya iman yoluyla aramanın aksine, bir yasalar kuralına itaat ederek kurtuluşu elde etme girişiminden söz eder.
John 1:16-18
— Ve O'nun doluluğundan her şeyi aldık ve lütuf üzerine lütuf. Çünkü yasa Musa tarafından verildi, ama lütuf ve gerçek İsa Mesih tarafından geldi., KJV
Musa kanunu
[değiştir | kaynağı değiştir]Musa ahdi ve Musa Kanunu olarak da adlandırılan "Eski Ahit" terimi, Eski Ahit'in ilk beş kitabında veya Pentateuch'ta kodlanan dini hukuk ve dini ahlakın ifade veya ilkelerine atıfta bulunur. Eski Antlaşma'nın görüşleri Yeni Ahit'te, örneğin İsa'nın yasanın karşıtlıkları, Erken Hristiyanlıktaki sünnet tartışması ve Antakya Olayı ve Havari Pavlus'un konumu ve Yahudilik gibi ifade edilir. Çoğu Hristiyan, sadece bazı kısımların uygulanabilir olduğunu savunurken, bazı Protestanlar hiçbirinin uygulanabilir olmadığı görüşündedir. Çift antlaşmalı ilahiyatçılar, Yahudi olmayanlar için yalnızca Nuh Kanunlarının geçerli olduğu görüşüne sahiptir. Yahudi Hristiyanlık hareketi neredeyse tükenmiştir. Yeni Ahit'e göre Hristiyanlar artık Yahudi olmayanlar olarak görülmemektedir (Romalılar 8: 28–29)
Kanun yasası
[değiştir | kaynağı değiştir]Kanun (Canon) yasası, Hristiyan örgüt ve üyelerinin yönetişimi için dini otorite tarafından yapılan veya kabul edilen yasa ve yönetmelikler bütünüdür. Roma Katolik Kilisesi, Doğu ve Doğu Ortodoks kiliseleri ve Anglikan Kiliseler Birliği'ni yöneten iç yasadır.[8] Böyle bir kilise yasasının yasalaşma, yorumlanma ve karara bağlanma şekli, bu üç kilise organı arasında büyük farklılıklar gösterir. Her üç gelenekte de, bir kanon başlangıçta bir kilise konseyi tarafından benimsenen bir kuraldı (Yunanca kanon / κανών, İbranice kaneh / קנה, kural, standart veya ölçü anlamına gelir); bu kanonlar, kanon hukukunun temelini oluşturdu.
Havarilerin Kanunları
[değiştir | kaynağı değiştir]Havarilerin Kanunları[9] veya Aynı Kutsal Havarilerin Kilise Kanunları,[10] Erken Hristiyan Kilisesi'nin yönetimi ve disipliniyle ilgili eski dini kararnamelerin (Doğu'da seksen beş, Batı Kilisesi'nde elli) bir koleksiyonudur., İznik Öncesi Babaların bir parçası olan Apostolik Anayasalarla birleştirildi
İslâm
[değiştir | kaynağı değiştir]
İslam hukuku olarak da bilinen şeriat (Arapça: قانون إسلامي) İslam'i ahlak kanunudur. Şeriat iki temel kaynaktan türetilir; Kuran ve İslam peygamberi Muhammed'in sünnette ortaya koyduğu örnek. Fıkıh birincil kaynak kabul edilen Kur'an ve sünnette doğrudan ele alınmayan sorunların çözümü için geliştirilen yorumlardan oluşur. İkincil kaynaklar genellikle sahabe ve ulemanın icmada somutlaşan fikir birliğini ve ayrıca kıyas yoluyla Kur'an ve sünnet üzerinde yapılan analojiyi içerir. Maliki mezhebinde ayrıca amel-ehlil medine (Medine ehlinin uygulamaları) yer alır.
Müslümanlar, şeriatın Allah'ın kanunu olduğuna inanmakla birlikte içerik ve zorunluluklar konusunda ihtilafa düşerler.[11] Modernistler, gelenekçiler ve köktendinciler, farklı İslami düşünce ve ilim okullarının taraftarları gibi, şeriata ilişkin farklı görüşlere sahipler. Farklı ülkeler, toplumlar ve kültürler de farklı şeriat yorumlarına sahiptir.
Şeriat, suç, siyaset ve ekonomi dahil olmak üzere laik hukukun ele aldığı birçok konunun yanı sıra cinsel ilişki, hijyen, diyet, namaz, miras ve oruç gibi kişisel konularla da ilgilenir. Resmi statüye sahip olduğu yerlerde kadılar tarafından uygulanır. İmam genellikle cemaat namazlarının imamına atıfta bulunmak için kullanılırken, aynı zamanda bir alim, dini lider veya siyasi lider olabilir.
Şeriatın ihyası, İslamcı hareketler için uzun süredir devam eden bir hedeftir. Müslüman göçün olduğu Batı ülkelerinde, Müslüman azınlıklar kendi anlaşmazlıklarında kullanılmak üzere şeriat aile hukukunu uygulamaya koydular. Ör, İngiltere'nin Müslüman Tahkim Mahkemesi.
Büyük Müslüman nüfusa sahip ülkelerde gayrimüslimlere şeriat dayatma girişimlerine tartışmalar,[12][13][14] şiddet,[15][16][17][18][19][20] ] ve hatta savaş eşlik etti. (bkz. İkinci Sudan İç Savaşı )[21][22]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "In history, systems of law have almost always been based on religion: decisions regarding what was to be lawful among men were taken with reference to the divinity. Unlike other great religions, Christianity has never proposed a revealed law to the State and to society, that is to say a juridical order derived from revelation. Instead, it has pointed to nature and reason as the true sources of law" ("Address of His Holiness Pope Benedict XVI to the Reichstag". 1 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2019.).
- ^ "SUMMA THEOLOGIAE: The moral precepts of the old law (Prima Secundae Partis, Q. 100)". www.newadvent.org. 12 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2020.
- ^ Gad Barzilai, Law and Religion, Ashgate, 2007
- ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;PSmith159isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;PSmith158isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Pāṭimokkha | The Buddhist Monastic Code, Volumes I & II". www.dhammatalks.org (İngilizce). 10 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2022.
- ^ Karl Josef von Hefele's commentary on canon II of Gangra 20 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. notes: "We further see that, at the time of the Synod of Gangra, the rule of the Apostolic Synod with regard to blood and things strangled was still in force. With the Greeks, indeed, it continued always in force as their Euchologies still show. Balsamon also, the well-known commentator on the canons of the Middle Ages, in his commentary on the sixty-third Apostolic Canon, expressly blames the Latins because they had ceased to observe this command. What the Latin Church, however, thought on this subject about the year 400, is shown by St. Augustine in his work Contra Faustum, where he states that the Apostles had given this command in order to unite the heathens and Jews in the one ark of Noah; but that then, when the barrier between Jewish and heathen converts had fallen, this command concerning things strangled and blood had lost its meaning, and was only observed by few. But still, as late as the eighth century, Pope Gregory the Third (731) forbade the eating of blood or things strangled under threat of a penance of forty days. No one will pretend that the disciplinary enactments of any council, even though it be one of the undisputed Ecumenical Synods, can be of greater and more unchanging force than the decree of that first council, held by the Holy Apostles at Jerusalem, and the fact that its decree has been obsolete for centuries in the West is proof that even Ecumenical canons may be of only temporary utility and may be repealed by disuse, like other laws."
- ^ "Canon law". Catholic Encyclopedia. 16 Ağustos 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2008.
- ^ "Catholic Encyclopedia: Apostolic Canons". New Advent. 15 Ocak 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2008.
- ^ "The Ecclesiastical Canons of the Same Holy Apostles". Ante-Nicene Fathers, Vol VII. 8 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2008.
- ^ Otto, Jan Michiel (2008). p. 7. "When people refer to the sharia, they are in fact referring to their sharia, in the name of the eternal will of the Almighty God."
- ^ Hamann, Katie (December 29, 2009). "Aceh's Sharia Law Still Controversial in Indonesia" 11 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Voice of America. Retrieved September 19, 2011.
- ^ Iijima, Masako (January 13, 2010). "Islamic Police Tighten Grip on Indonesia's Aceh" 1 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Reuters. Retrieved September 18, 2011.
- ^ "Aceh Sharia Police Loved and Hated" 17 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Jakarta Post.
- ^ Staff (January 3, 2003). "Analysis: Nigeria's Sharia Split" 12 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. BBC News. Retrieved September 19, 2011. "Thousands of people have been killed in fighting between Christians and Muslims following the introduction of sharia punishments in northern Nigerian states over the past three years".
- ^ Harnischfeger, Johannes (2008) p. 16. "When the Governor of Kaduna announced the introduction of Sharia, although non-Muslims form almost half of the population, violence erupted, leaving more than 1,000 people dead" (p. 189). "When a violent confrontation loomed in February 200?, because the strong Christian minority in Kaduna was unwilling to accept the proposed sharia law, the sultan and his delegation of 18 emirs went to see the governor and insisted on the passage of the bill."
- ^ Mshelizza, Ibrahim (July 28, 2009). "Fight for Sharia Leaves Dozens Dead in Nigeria – Islamic Militants Resisting Western Education Extend Their Campaign of Violence" 12 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Independent. Retrieved September 19, 2011.
- ^ "Nigeria in Transition: Recent Religious Tensions and Violence" 5 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. PBS.
- ^ Staff (December 28, 2010). "Timeline: Tensions in Nigeria – A Look at the Country's Bouts of Inter-Religious and Ethnic Clashes and Terror Attacks" 8 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Al Jazeera English. Retrieved September 19, 2011. "Thousands of people are killed in northern Nigeria as non-Muslims opposed to the introduction of sharia, or Islamic law, fight Muslims who demand its implementation in the northern state of Kaduna.".
- ^ Ibrahimova, Roza (July 27, 2009). "Dozens Killed in Violence in Northern Nigeria" 28 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (video (requires Adobe Flash; 00:01:49)). Al Jazeera English. Retrieved September 19, 2011. "The group Boko Haram, which wants to impose sharia (Islamic law) across the country, has attacked police stations and churches."
- ^ Library of Congress Country Studies: Sudan: 23 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. "The factors that provoked the military coup, primarily the closely intertwined issues of Islamic law and of the civil war in the south, remained unresolved in 1991. The September 1983 implementation of the sharia throughout the country had been controversial and provoked widespread resistance in the predominantly non-Muslim south. ...Opposition to the sharia, especially to the application of hudud (sing., hadd), or Islamic penalties, such as the public amputation of hands for theft, was not confined to the south and had been a principal factor leading to the popular uprising of April 1985 that overthrew the government of Jaafar an Nimeiri."
- ^ "FRONTLINE/WORLD . Sudan - The Quick and the Terrible . Facts and Stats | PBS". www.pbs.org. 4 Şubat 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2020.