İçeriğe atla

Denisova insanı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Denisova, Neanderthal, Homo heidelbergensis ve Homo erectus homininlerinin yayılımı.
Altay Dağları'nın Orta Asya'daki konumu

Denisova insanları,[1] Homo cinsinden bir insansı olup Neandertaller ve anatomik olarak modern insanın (Homo sapiens) yakın akrabası olmakla birlikte genetik olarak her iki türden ayırt edilebilir. İngiliz literatüründe Denisova hominins ya da kısaca Denisovans olarak adlandırılırlar

Denisova insanları, yaklaşık 40.000 yıl önce Üst Paleolitik çağda Altay Dağları ve Güney Sibirya'da yaşarlardı. Şimdiye kadar bu grubun varlığı, Denisova Mağarası'nde bulunmuş üç küçük fosille ispat edilmiştir: bulunan bir serçe parmağının küçük bir parçasıyla iki arka azı dişinden ibarettir. Parmak kemiği ilk defa bilimsel olarak Mart 2010'da,[2] ilk keşfedilen azı dişi Aralık 2010'da[3] ve ikinci azı dişi Kasım 2015'te tarif edildi.[4] Başta bir Denisova insanına ait olduğu zannedilen bir ayak parmağı kemiğinin[5] 2014'te Neandertal kökenli olduğu tespit edildi.[6]

Leipzig'deki Evrimsel Antropoloji alanında çalışan Max Planck Enstitüsü'nden Johannes Krause ve Svante Pääbo, ilk defa 2010 yılında parmak kemiğinden aldıkları mitokondrilerden (mtDNA) DNA'yı DNA dizileme metoduyla değerlendirebildiler. DNA analizi sonuçlarının duyurulmasıyla fosilin daha önce bilinmeyen ve sadece Neandertaler ve anatomik modern insanla uzaktan akraba bir Homo cinsi olarak yorumlanmasından dolayı Dünya çapında bir sansasyona sebep oldu. Birkaç ay sonra kemikteki hücre çekirdeklerinden yapılan DNA analizi yayınlandı ve bu da Denisova popülasyonunun nisbî ayrılığını onayladı. Buna göre yaklaşık 40.000 sene evvel önceden bilinen olarak Neandertal adamının ve Homo floresiensis popülasyonuna ek olarak uzaktan akraba olup bariz şekilde Homo cinsine ait olan anatomik modern insanın bir akrabasının varlığı ortaya çıktı. Denisova fosillerinin en yakın akrabaları Vindiya ve Mezmaiskaya Mağaralarındaki Neandertal buluntularıdır.[3]

Denisova mağarasındaki buluntuların yeni bir tür veya alt türü olarak tasnifinden 2010'da açıkça vazgeçildi, 2011'de fosiller, "daha önce bilinmeyen bir tür"e[7] atfedilmesine rağmen bu türe yeni bir ad verilmedi.

Parmak kemiği parçası. Parmak kemiği parçası.
Parmak kemiği parçası.
Azı dişi (replika)


Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Die Schreibung Denisova folgt der in Fachkreisen international üblichen Benennung der „Denissowa-Höhle“.
  2. ^ Johannes Krause et al.: The complete mitochondrial DNA genome of an unknown hominin from southern Siberia.
  3. ^ a b David Reich et al.: Genetic history of an archaic hominin group from Denisova Cave in Siberia.
  4. ^ Susanna Sawyer et al.: Nuclear and mitochondrial DNA sequences from two Denisovan individuals.
  5. ^ Maria Mednikova: A proximal pedal phalanx of a Paleolithic hominin from denisova cave, Altai.
  6. ^ Kay Prüfer, Fernando Racimo u. a.: The complete genome sequence of a Neanderthal from the Altai Mountains.
  7. ^ „belonging to a hitherto unknown species“