Déjà vu
Déjà vu (daha önceden görmek) (Fransızca telaffuz: [deʒa vy] [deja vü]), yaşanılan bir olayı daha önceden yaşamışlık veya görülen bir yeri daha önceden görmüş olma duygusu. Anı daha önceden yaşamışlık hâlidir. Fransızca; déjà (daha önceden) ve voir (görmek) kelimelerinden oluşmaktadır.
Nedenleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Beynin, yorgunluk hissi veya başka nedenlerden dolayı bir görüntü, ses, vb. herhangi bir girdiyi, giriş anı sırasında algılayamamasından kaynaklanabilir. Beyin bu girdiyi algıladığında kişi bu olayı daha önce yaşadığı hissine kapılabilir.
Ayrıca, beynin sağ lobu ile sol lobunun milisaniyeden daha küçük bir zaman farkı ile çalışmasından da kaynaklanabilir. Bir taraf diğer taraftan önce algıladığı için, geç algılayan taraf bu olayın daha önce yaşanmış olduğu yanılsamasına kapılır. Bu durum sinir aksonlarındaki küçük bir sapmadan kaynaklanır. Yoğun miktarda alkol alımının ertesi sabahı (akşamdan kalma iken) gerçekleşme ihtimali yüksektir.[kaynak belirtilmeli]
Araştırmalara göre insanların %50'den fazlası hayatlarında en az bir kere déjà vu durumunu yaşamıştır. İnsanların çoğu bir süre sonra, en son ne zaman déjà vu yaşadığını unutur.
Ancak bazı kişilerde bu olaylar onlara çok sıra dışı olduğundan dolayı yaşadıkları déjà vu'leri unutmayabilirler.
İlgili terimler
[değiştir | kaynağı değiştir]Déjà entendu
[değiştir | kaynağı değiştir]Déjà entendu ([deja antandü]): Bir şeyi daha önce işittiğini sanmak.[1]
Deja fait
[değiştir | kaynağı değiştir]Déjà fait ([deja fe]): Bir şeyi daha önce de yaptığını sanmak.[1]
Déjà pensé
[değiştir | kaynağı değiştir]Déjà pensé ([deja panse]): Bir şeyi daha önce de düşünmüş olduğunu sanmak.[1]
Jamais vu
[değiştir | kaynağı değiştir]Bildiği ve gördüğü bir şeyi veya kimseyi hiç görmemiş olduğunu sanmak.[1] Déjà vu'nün zıddıdır. Bu durumda insanlar tanıdığı bir çevrede yabancılık çekebilirler. Déjà vu'ye benzer nedenlerle ortaya çıkar.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d "Psikiyatri" (PDF). istanbultip.istanbul.edu.tr. 2009. s. 27. 16 Haziran 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2016.
