Tanrı Kent

Tanrı Kent
Cidade de Deus
	"Tanrı Kent" (Cidade de Deus) filminin özgün Portekizce afişi
Yönetmen	Fernando Meirelles; Kátia Lund
Yapımcı	Andrea Barata Ribeiro; Mauricio Andrade Ramos
Senarist	Bráulio Mantovani; Paulo Lins (roman)
Oyuncular	Alexandre Rodrigues; Leandro Firmino; Phellipe Haagensen
Müzik	Ed Cortês; Antônio Pinto
Görüntü yönetmeni	César Charlone
Kurgu	Daniel Rezende
Dağıtıcı	Miramax Films (ABD); Özen Film (Türkiye)
Cinsi	Sinema filmi
Türü	Dram, suç
Renk	Renkli
Yapım yılı	2002
Çıkış tarih(ler)i	18 Mayıs 2002, Cannes Film Festivali; 13 Nisan 2003, İstanbul Film Festivali, Türkiye
Süre	130 dakika
Ülke	Brezilya; Fransa
Dil	Portekizce
Bütçe	$3,3 milyon
Hasılat	$28,7 milyon
Diğer adları	Tanrı Kent(Türkiye); City of God (ABD, İngiltere); La Cité de Dieu (Fransa); Città di Dio (İtalya); Ciudad de Dios (İspanya); (Almanya); God's Town (Uluslararası ad)
	Resmî sitesi

Tanrı Kent,^[1]^[2] 2002 Brezilya-Fransa ortak yapımı dramatik suç filmidir. Portekizce özgün adı Cidade de Deus olan film İngilizce konuşulan ülkelerde de Türkiye'de olduğu gibi özgün adının tam çevirisi olan City of God adıyla gösterilmiştir. Türkiye'de basılan videolarında Tanrı ve Kent kelimeleri ayrı yazılmıştır.^[2]^[3] Film 13 Nisan 2003'te 22. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde de gösterildi.^[4]

Yönetmenliğini Fernando Meirelles ve Kátia Lund'un birlikte yaptıkları filmin senaryosunu Paulo Lins'in 1997 tarihli aynı adlı romanından Bráulio Mantovani uyarlayıp yazmıştır. Romanın yazarı da uzun yıllar konunun geçtiği gettoda yaşamıştı ve roman gerçek olaylara dayanıyordu.^[5]

"Cidade de Deus", kent içindeki çirkin ve suç odağı gecekonduları sistematik bir şekilde kent dışına taşıma projesinin bir parçası olarak 1960'larda kente uzak bölgelerde Brezilya hükûmeti eliyle kurulmuş gecekondu önleme yerleşkelerinden birinin, belki de en ünlüsünün adıdır. Bu suç oranı yüksek tehlikeli mahalle Rio de Janeiro kentinin dışındadır.^[6] Film adını buradan almıştır. Filmin baş karakteri de kişiler değil bu mahallenin ta kendisidir. Filmin oyuncularından Leandro Firmino (Zé Pequeno) da dahil filmin oyuncularının çoğu bu mahallede büyümüşlerdi.^[7] Film tamamen amatör oyuncularla çekilmiştir.

Film bu mahallede yaşayan bir grup çocuğun 1960'lardan başlayarak sonraki 10-15 yıla yayılan uyuşturucu ve suçla örülü öyküsünü anlatır. Bu destansı suç filmi anlatım stili açısından da Goodfellas (Sıkı Dostlar) ve Trainspotting filmlerini anımsatır.

Moskova'daki özel gösteri hariç tutulursa ilk gösterimi Cannes Film Festivali'nde yapılan film "en iyi yönetmen", "en iyi görüntü", "en iyi senaryo" ve "en iyi kurgu" dallarında Oscar'a aday gösterildi, "en iyi kurgu" BAFTA ödülünün de aralarında olduğu 49 ödül kazandı, 25 ödüle de aday gösterildi.^[8] Tanrı Kent her zaman IMDb'nin en iyi 250 Film listesine girmekte ve sıralamada sürekli olarak üst sıralarda yer almaktadır.^[9]

Konusu

Brezilya'nın Rio de Janeiro kenti dışında hükûmet eliyle kurulmuş gecekondu mahallelerinden birinin adı da Tanrı Kent anlamına gelen "Cidade de Deus"tur. Bu yoksul ve kalabalık muhitte hayat çok zordur, fakirlik ve işsizlik gençleri hatta bebek sayılabilecek yaştaki çocukları bile suça itmektedir. Uyuşturucu kullanmak ve silah taşımak ve kullanmak ilkokul çağındaki çocuklar için bile sıradan ve doğal sayılmaktadır. Hikâye bu semtin ilk kurulduğu 1960'lı yıllarda başlar ve küçük çocuklardan "Roket" lakaplı Buscapé'nin (Alexandre Rodrigues) ağzından dış ses olarak anlatılır. "Roket" aslında mahallenin en mülayim ve kendi deyimi ile suça yatkın olmayan çocuğudur, fotoğrafçılığa meraklıdır ve bir muhabir olmayı düşler.

Anlatıcı "Roket", filmdeki karakterleri tanıtırken, içlerinde abisi "kaz"ın da bulunduğu "Acemi üçlü" adı verilen ve küçük soygunlar yapan bu ilk çetenin ileride ortaya çıkacak olanların yanında ne kadar masum ve amatör kalacağını anlatır.

1970'lere gelindiğinde nesil değişmiştir, küçükler büyümüş ama çeteler daha da sert ve acımasız olmuşlardır. Gettoyu aralarında paylaşamayan çetelerin kızıştırdığı hakimiyet savaşları tüm hızıyla devam ederken "Roket" bir gazetede ayak işlerinde çalışmaya başlar. Tesadüflerin de yardımıyla çektiği bazı fotoğraflar gazetede yayınlanınca idealindeki muhabirlik mesleğine ilk adımını atmış olur. Gazete yönetimi gettoya girebilen tek fotoğrafçı olduğu için onu bu konuda görevlendirir. Son büyük çete savaşını gizlendiği yerden görüntülemeyi başaran"Roket" şöhreti yakalar ve gazetedeki yeni işini garanti altına alır.

Çetelerin birbirini yok ettiği filmin sonunda, onların yerini derhal daha da küçük yaşlarda üçüncü bir neslin aldığı ve hiç zaman kaybetmeden öldürme planları bile yapmaya başladıkları görülür.

Oyuncu kadrosu

Not: Karakterlerin Türkçe lakapları, Türkiye'de çıkmış Türkçe dublajlı DVD filminde geçtiği şekilde değiştirilmiştir.

Alexandre Rodrigues ... Buscapé - "Roket" (Filmin anlatıcısı)
Luis Otávio ... Buscapé Criança - "Roket"in çocukluğu
Jonathan Haagensen ... Cabeleira - "Kabarcık" "Acemi Üçlü Çetesi" nin lideri
Renato de Souza ... Marreco - "Kaz" "Acemi Üçlü Çetesi" nin elemanı. "Roket"in abisi
Jefechander Suplino ... Alicate - "Makas" "Acemi Üçlü Çetesi" nin elemanı
Douglas Silva ... Dadinho - "Li'l Dice"
Leandro Firmino da Hora ... Zé Pequeno - "Li'l Zé" ("Li'l Dice" büyüdüğünde adını buna değiştirir)
Phellipe Haagensen ... Bené - "Benny" ("Kabarcık"ın kardeşi)
Michel de Souza Gomes ... Bené Criança - "Benny"nin çocukluğu
Matheus Nachtergaele ... Sandro Cenoura - "Havuç"
Seu Jorge ... Mané Galinha - Knockout Ned
Alice Braga ... Angélica
Emerson Gomes ... Barbantinho - Stringy
Edson Oliveira ... Barbantinho Adulto - Daha yaşlı Stringy
Roberta Rodrigues ... Berenice - Bernice
Maurício Marques ... Cabeção - "Kavun kafa"
Daniel Zettel ... Thiago - Tiago

Filmin tarzı

Sıçramalı kurgu, 360 derece kamera çevrinmeleri, ekranın parçalara bölünerek değişik sahnelerin aynı anda tek ekranda gösterilmesi, görüntüyü ekranda dondurma, zamanda ileri geri hızlı gidip gelmeler, filmin bir anlatıcının ağzından alaycı ve iğneleyici bir üslupla anlatılması.. Bütün bu canlı enerjik anlatım stilleri biraz Goodfellas (Sıkı Dostlar) biraz da Trainspotting filmlerini anımsatır.^[10]

Film hakkında notlar

Filmin bir özelliği de bazı bölümlerinin 16mm kamerayla çekilmiş olmasıdır (Super 16). Baskı sırasında Super 35 formatta çekilen bölümlerle birlikte kurgulanarak tüm film 35mm pozitiflere basılarak dağıtılmıştı.^[11]
Filmin ruhunu çok iyi özetleyen birkaç tanıtım sloganı vardır, bunlar:

"Kaçarsan öldün demektir...Kalırsan yine öldün demektir. Nokta"
"Kaçarsan seni bulurlar...Kalırsan seni çiğ çiğ yerler"
"Dövüşürsün ama hayatta kalamazsın...Koşarsın ama asla kaçamazsın"
"Film yaşanmış bir hikâyeye dayanmaktadır"
"Uyuşturucular, silahlar, müzik ve aşk"

Filmin müziği

Filmde kullanılan müzik parçaları şunlardır:^[12]

Alvorada - Beste: Cartola / Carlos Cachaça / Hermínio B. Carvalho - Yorum: Cartola
Azul da Cor do Mar - Beste ve yorum: Tim Maia
Dance Across the Floor - Beste: Harry Wayne Casey / Ronald Finch - Yorum: Jimmy Bo Horne
Get Up I Feel Like Being Like (Sex Machine) - Beste: James Brown / Bobby Byrd / Ronald R. Lenhoff - Yorum: James Brown
Hold Back the Water - Beste: Randy Bachman / Robin Bachman / Charles Tuner - Yorum: Bachman-Turner Overdrive
Hot Pants Road - Beste: Charles A. Bobbit / James Brown / St. Clair Jr. Pinckney - Yorum: JB's
Kung Fu Fighting - Beste ve yorum : Carl Douglas
Magrelinha - Beste ve yorum: Luiz Melodia
Metamorfose Ambulante - Beste ve yorum: Raul Seixas
Na Rua, Na Chuva, Na Fazenda (Casinha de Sapê) - Beste ve yorum: Hyldon
Nem Vem Que Não Tem - Beste: Carlos Imperial - Yorum: Wilson Simonal
O Caminho Do Bem - Beste: Sergio / Beto / Paulo - Yorum: Tim Maia
Preciso Me Encontrar - Beste ve yorum: Candeia
So Very Hard to Go - Beste: Emilio Castillo / Stephen M. Kupka - Yorum: Tower of Power

Kaynakça

^ http://www.sinema.com/makale/9-2111/tanri-kent-cidade-de-deus-dvd 21 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Türkçe isim için referans
^ ^a ^b http://static.ideefixe.com/images/151/151451_2.jpg 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Tanrı" ve "Kent"in ayrı yazıldığını gösteren referans
^ http://images.hepsiburada.com/assets/Film/200/dvdcolap262.jpg^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "Tanrıkent (Cidade de Deus)". www.iksv.org. Erişim tarihi: 3 Aralık 2009. ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2022.
^ en:Cidade de Deus
^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2009.
^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2009.
^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2009.
^ http://www.allmovie.com/cg/avg.dll?p=avg&sql=1:265461~T1^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2009.
^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2009.

Dış bağlantılar

IMDb'de Tanrı Kent
Roger Ebert'in eleştirisi 8 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Ebert filme tam notu olan 4 yıldız vermiştir.

[1] ttps://www.sinema.com/makale/9-2111/tanri-kent-cidade-de-deus-dvd 21 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Türkçe isim için referans

[VCD-2] ttps://static.ideefixe.com/images/151/151451_2.jpg 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Tanrı" ve "Kent"in ayrı yazıldığını gösteren referans

[3] ttps://images.hepsiburada.com/assets/Film/200/dvdcolap262.jpg^{[ölü/kırık bağlantı]}

[4] "Tanrıkent (Cidade de Deus)". www.iksv.org. Erişim tarihi: 3 Aralık 2009. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[5] "Arşivlenmiş kopya". 8 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2022.

[6] :Cidade de Deus

[7] "Arşivlenmiş kopya". 30 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2009.

[8] "Arşivlenmiş kopya". 22 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2009.

[9] "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2009.

[10] ttps://www.allmovie.com/cg/avg.dll?p=avg&sql=1:265461~T1^{[ölü/kırık bağlantı]}

[11] "Arşivlenmiş kopya". 21 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2009.

[12] "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2009.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

g t d Yabancı Dilde En İyi Film New York Sinema Eleştirmenleri Birliği Ödülü sahipleri
1937–1977	Mayerling (1937) Grand Illusion (1938) Harvest (1939) The Baker's Wife (1940) Ödül verimedi (1941–1945) Rome, Open City (1946) To Live in Peace (1947) Paisan (1948) Bicycle Thieves (1949) L'Amore (1950) Miracle in Milan (1951) Forbidden Games (1952) Justice Is Done (1953) Gate of Hell (1954) Umberto D. (1955) The Road (1956) Gervaise (1957) My Uncle (1958) The 400 Blows (1959) Hiroshima My Love (1960) The Sweet Life (1961) Ödül verilmedi (1962) 8½ (1963) That Man from Rio (1964) Juliet of the Spirits (1965) The Shop on Main Street (1966) The War Is Over (1967) War and Peace (1968) Ödül verilmedi (1969–1977)
1978–2000	Bread and Chocolate (1978) The Tree of Wooden Clogs (1979) My American Uncle (1980) Pixote (1981) Time Stands Still (1982) Fanny and Alexander (1983) A Sunday in the Country (1984) Ran (1985) The Decline of the American Empire (1986) My Life as a Dog (1987) on the Verge of a Nervous Breakdown (1988) Story of Women (1989) The Nasty Girl (1990) Europa Europa (1991) Raise the Red Lantern (1992) Farewell My Concubine (1993) Three Colours: Red (1994) Wild Reeds (1995) The White Balloon (1996) Ponette (1997) The Celebration (1998) All About My Mother (1999) Yi Yi (2000)
2001–günümüz	In the Mood for Love (2001) And Your Mother Too (2002) City of God (2003) Bad Education (2004) 2046 (2005) Army of Shadows (2006) The Lives of Others (2007) 4 Months, 3 Weeks and 2 Days (2008) Summer Hours (2009) Carlos (2010) A Separation (2011) Amour (2012) Blue Is the Warmest Colour (2013) Ida (2014) Timbuktu (2015) Toni Erdmann (2016) BPM (Beats per Minute) (2017) Cold War (2018) Parasite (2019) Bacurau (2020) The Worst Person in the World (2021) EO (2022) Anatomy of a Fall (2023)

g t d Yabancı Dilde En İyi Film Satellite Ödülü
1990'lar	Dalgaları Aşmak (1996) Sharu wi Dansu? (1997) Merkez İstasyonu (1998) Annem Hakkında Her Şey / Three Seasons (1999)
2000'lar	Kaplan ve Ejderha (2000) Tarafsız Bölge (2001) Konuş Onunla (2002) Tanrı Kent (2003) İçimdeki Deniz (2004) Äideistä parhain (2005) Dönüş (2006) Lust, Caution (2007) Gomorra (2008) Broken Embraces / La Nana (2009)
2010'lar	Ejderha Dövmeli Kız (2010) Mysteries of Lisbon (2011) The Intouchables / Pietà (2012) Kırık Çember (2013) Tangerines (2014) Saul'un Oğlu (2015) Satıcı (2016) Paramparça (2017) Roma (2018) Tõde ja õigus (2019)
2020'ler	La Llorona (2020) Drive My Car (2021) Argentina, 1985 (2022) The Zone of Interest (2023)