Antonio Tejero

Tejero darbe girişimi sırasında (1981)

Darbenin yaşandığı 23 Şubat 1981 tarihli El Pais gazetesi. Gazetenin manşetindeki El Pais Anayasayı destekliyor sloganı darbeye karşı önemli bir direniş olmuştur

Antonio Tejero Molina (d.30 Nisan 1932, Málaga) İspanyol yarbay, 23 Şubat 1981 günü gerçekleştirdiği başarısız darbe girişimiyle bilinir.

Askeri geçmişi

1951 yılında İspanyol Jandarmasına girdi. Bask bölgesindeki Guipúzcoa'da komutanlık yaptı. Bask ülkesi bayrağı Ikurriña aleyhine söylemlerinden dolayı başka bir bölgeye gönderildi. Askerlik hayatı sürekli darbelerle iç içe geçmiş, İspanya'da demokrasiye geçiş süreci boyunca San Sebastian, Málaga ve Madrid'de darbe yanlısı örgütlenmeler içerisinde olmuştur.

23 Şubat 1981 darbe girişimi

Ana madde: 1981 İspanyol darbe girişimi

Bir süreden beridir İspanya'daki siyasi gelişmelerden rahatsız olan çevreler bu gün harekete geçecektir. Akşam saat 18:30'da Yarbay Antonio Tejero silahlı 200 adet jandarma eriyle beraber İspanyol Parlamentosunu basar. Bu sırada meclisteki görüşmeleri canlı yayınlayan televizyon kameraları darbeyi yaklaşık yarım saat kaydedecek ve bu tarihi olayla ilgili çok önemli görsel bir belge elde edilecektir. Kürsüye çıkan Tejero, herkesten sessiz olmalarını isteyecek ve hiçbir zaman gelmeyecek olan yetkili bir komutanın gelmesini beklemelerini emredecektir.

Darbeye direnenler

Olan bitenler karşısında bütün vekiller korkuyla kendilerini yerlere atarken sadece 3 vekil darbecilere karşı duracaktır:

• Savunma Bakanı General Manuel Gutiérrez Mellado, ayağa kalkacak ve Tejero'ya teslim olmasını emredecektir.
• Başbakan Adolfo Suárez, yerinde oturmaya devam eder.
• İspanyol Komünist Partisi lideri Santiago Carrillo, yerinde oturmaya devam eder ve olaylardan etkilenmeden sigarasını yakar.

Beklenen olmaz

Mellado ve Suárez'in teslim olmaları yolundaki girişimlerine karşı silahlarını havaya ateş ederek ve bu kişilere saldırarak cevap veren darbeciler, parlamentoyu ele geçirerek siyasi boşluk yaratacaklarını ve iktidara el koyabileceklerini kurgulamışlardır. Darbe haberinden kısa bir süre sonra Valencia'daki Tank Generali ve 3.Garnizon komutanı Jaime Milans del Bosch ayaklanacak ve diğer askerî birliklerin de isyana katılmasına çalışacaktır. Del Bosch sıkıyönetim ilan edecek ve meslektaşlarını isyana katılmaya çağıracaktır. Saat 21:00 sularında İçişleri Bakanlığından açıklamaya göre Kral I. Juan Carlos'un talimatıyla geçici bir hükûmet kurulduğunu ve bu hükûmetin de askeri komutanlarla temas halinde olduğu açıklanacaktır. Bu sırada başkent Madrid'deki stratejik noktaları ele geçirecek ekip lideri General Torres Rojas radyo, televizyon ve iletişim merkezlerini ele geçirmeyi başaramayacak ve darbenin başarılı olduğunu ülkeye ilan edemeyecektir. Monarşi yanlısı darbeciler Kralın darbeye karşı olduğunu açıklamasıyla beraber darbe girişimi çözülmeye başlar. Katalunya bölge komutanı General Jordi Pujol akşam saat 22:00'de bütün ülke çapında yayınlanan radyo konuşmasında barıştan yana bir konuşma yapacak ve darbeye cephe alacaktır. Sabaha karşı 01:00 sularında darbenin sona erdirilmesi yönünde Meclisin dışında yapılan görüşmelere hükûmet adına General Alfonso Armada katılacak ve darbe girişiminin başarısız olmasından sonra darbecilerle yakın ilişkilerinden dolayı emekli edilecektir. 01:14'te Kral televizyonda canlı yayına başkomutan üniformasıyla çıkarak darbecilerin üzerinde olduğunu gösterecek ve İspanyol Anayasasını savunacağı konuşmasında darbecileri mahkûm edecektir. Bu noktadan itibaren darbe girişimi sona erer. Artık tek amaç Parlamento içindeki Yarbay Tejero ve adamlarını silahlarını bırakıp teslim olmaya ikna etmektir. Kendisini ikna etmeye gelen komutanın beklediği kişi olmadığını gören Tejero hırçınlaşacaktır. Bu sırada Valencia'da ayaklanan del Bosch ise sabah 05:00 sularında teslim olacak ve tutuklanacaktır. Tejero ertesi sabah vekilleri serbest bırakacak, kendisi de 24 Şubat öğle saatlerine kadar bekleyecektir. Teslim olan Tejero ve del Bosch yargılanacak ve 30 yıl hapis cezasına çarptırılacaktır. Darbe girişiminden dolayı otuz kişi mahkemece yargılanacaktır. Mahkemece suçlu bulunan tek sivil Franco İspanyasındaki tek yasal sendikanın eski başkanı Juan Juan García Carrés olur.

Hapisten sonra

Tejero salıverilen son darbecilerdendir. 2 Aralık 1996 günü 15 yıl hapis yattıktan sonra Alcalá de Henares Askeri Cezaevinden çıkar. 2006 yılı itibarıyla Madrid'de ve Malaga yakınlarındaki Alhaurín de la Torre'de yaşamaktadır. Ara sıra Melilla Hoy isimli gazeteye siyasi yazılar göndermektedir. Katalan Bağımsızlık Hareketi'ni destekleyen görüşleri vardır. 2006'da Şilili diktatör Augusto Pinochet'nin ölümünün ardından Tejero, Madrid'de bir Pinochet anma törenine katıldı.

En son 2018 yılında I. Düşes Carmen Franco'nun cenaze törenine katılmış olarak göründü.

Ayrıca bakınız

• İspanya'da demokrasiye geçiş süreci

Dış bağlantılar

• BBC'de darbe haberi (İngilizce) 10 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Darbe sırasında İspanya'da olanların anlattıkları (İngilizce) 14 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.