2008 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimi
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
|
15 Ekim 2008'de Azerbaycan'da cumhurbaşkanlığı seçimi yapıldı. Yeni Azerbaycan Partisi'nden İlham Aliyev, % 89 oyla yeniden seçildi. Müsavat, Azerbaycan Halk Cephesi Partisi, Azerbaycan Liberal Partisi ve Azerbaycan Demokrat Partisi de dâhil olmak üzere çok sayıda büyük siyasi parti, oylama iddiaları ve siyasi muhaliflere baskı uyguladığı gerekçesiyle oylamayı boykot etti.[1]
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Görevdeki İlham Aliyev, Yeni Azerbaycan Partisi tarafından 3 Ağustos 2008 tarihinde ikinci dönem için aday gösterildi. Müsavat Partisi, Azerbaycan Halk Cephesi Partisi, Azerbaycan Liberal Partisi, Vatandaş ve İnkişaf Partisi ve Azerbaycan Demokrat Partisi haksız koşullar nedeniyle seçimi boykot ettiklerini açıkladı.[2] Buna cevaben Aliyev'in bir yardımcısı muhalefetin "Cumhurbaşkanı Aliyev'in seçimi çoğunluk ile kazanacağını bildiği" için geri çekildiğini iddia etti.[3] Seçimlere katılmak için toplam yedi aday başvurdu.[4] Adayların her biri 40.000 destek imzası toplamak zorunda kaldı.[5]
Kampanya, resmî olarak Eylül ortasında başladı. Adaylar, yasa gereği dört haftalık bir kampanya dönemi ile sınırlandırıldı. Radio Free Europe / Radio Liberty, IRFS ve RSF'ye göre medya (devlete ait ve özel) Aliyev'in adaylığı lehine önyargı gösterdi.[4]
Seçim süreci
[değiştir | kaynağı değiştir]Seçimi, çoğu Avrupa Güvenlik ve İş birliği Teşkilatı'ndan (AGİT) olmak üzere 500'den fazla uluslararası gözlemci izledi.[6] AGİT, seçimlerde geçmişe göre ilerleme kaydedildiğini, ancak görevdeki İlham Aliyev ile rekabetin olmaması nedeniyle[7] uluslararası standartları karşılamadığını söyledi.[8] NATO Genel Sekreteri Jaap de Hoop Scheffer, "AGİT, Avrupa Konseyi ve Avrupa Parlamentosu’ndan uluslararası seçim gözlemcilerinden gelen Azerbaycan’ın 15 Ekim 2008’deki cumhurbaşkanlığı seçiminde ilerleme kaydedildiğini belirten raporları memnuniyetle karşılıyor. Azerbaycan, bu başarının üzerine inşa etmeli ve kaydedilen geri kalan eksiklikleri gidermelidir." dedi.[9]
Seçimi boykot eden Azerbaycan Liberal Partisi'nden Avez Temirhan, "Bu liderlik meşru değil ve seçimi halkın iradesini yansıtmıyor" dedi.[10]
Resmî adaylar
[değiştir | kaynağı değiştir]Adayların oy pusulasındaki sıralaması soyadlarının alfabetik sıralamasına göre uygulandı.
Oy pusulasındaki sıralamaya göre resmî adaylar: | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | 2 | 3 | 4 | 5 | 7 |
İkbal Ağazade | Fuat Aliyev | İlham Aliyev | Gulamhüseyn Alibeyli | Hafız Hacıyev | Kudret Hasanguliyev | Fazıl Mustafa |
ÜMİT | ALDP | YAP | Bağımsız | MMP | BAHCP | BKP |
Sonuçlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Merkez Seçim Komisyonu'na kayıtlı toplam yedi aday vardı.[11]
Görevdeki İlham Aliyev, % 88'in üzerinde oyla seçimi kazandı ve İkbal Ağazade % 2.86 ile ikinci oldu. Seçmen katılımı % 75,1 oldu. Fuat Aliyev ve Hafız Hacıyev, 2003'te olduğu gibi, imzaları destekleyenlerden daha az oy aldı.[12] Sekiz sandık yerinin oyları geçersiz kılındı.[13]
Aday | Parti | Oy | % | |
---|---|---|---|---|
İlham Aliyev | Yeni Azerbaycan Partisi | 3.232.259 | 88.73 | |
İkbal Ağazade | Ümit Partisi | 104.279 | 2.86 | |
Fazıl Mustafa | Büyük Kuruluş Partisi | 89.985 | 2.47 | |
Kudret Hasanguliyev | Bütün Azerbaycan Halk Cephesi Partisi | 83.037 | 2.28 | |
Gulamhüseyn Alibeyli | Bağımsız | 81.120 | 2.23 | |
Fuat Aliyev | Azerbaycan Liberal Demokrat Partisi | 28.423 | 0.78 | |
Hafız Hacıyev | Muasır Müsavat Partisi | 23.771 | 0.65 | |
Toplam | 3.642.874 | 100.00 | ||
Geçerli oy | 3.642.874 | 98.44 | ||
Geçersiz/boş oy | 57.760 | 1.56 | ||
Toplam oy | 3.700.634 | 100.00 | ||
Kayıtlı seçmen/katılım | 4.927.561 | 75.10 | ||
Kaynak: CEC |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "US welcomes 'progress' in Azerbaijan election". Google News. Agence France-Presse. 16 Ekim 2008. 20 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2008.
- ^ "Azerbaijani president to run for 2nd term in October elections". People's Daily. 3 Ağustos 2008. 6 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008.
- ^ "Observers criticise Azerbaijan president's re-election". Google News. Agence France-Presse. 16 Ekim 2008. 20 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2008.
- ^ a b "Azerbaijani Presidential Election Campaign Opens". Radio Free Europe/Radio Liberty. 17 Eylül 2008. 20 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008.
- ^ Socor (23 Eylül 2008). "Azerbaijan's presidential election campaign kicks off". Eurasia Daily Monitor. Jamestown Vakfı. 27 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008.
- ^ "Opposition parties define 500 observers for presidential elections in Azerbaijan". Today.Az. 10 Ekim 2008. 22 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008.
- ^ "Azerbaijan's presidential poll marked considerable progress, but did not meet all election commitments". Organization for Security and Co-operation in Europe Office for Democratic Institutions and Human Rights. 16 Ekim 2008. 8 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008.
- ^ "Aliyev Wins Nearly 90% of Vote". The Moscow Times. 17 Ekim 2008. 5 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2008.
- ^ "NATO SECRETARY GENERAL CALLS ON AZERBAIJAN'S AUTHORITIES TO CORRECT SHORTCOMINGS IN PRESIDENTIAL ELECTIONS IN AZERBAIJAN". 17 Ekim 2008. 20 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2008.
- ^ "Azeri opposition decries Aliyev election victory". Daily Times. Lahore, Pakistan. 17 Ekim 2008. 13 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2008.
- ^ "List of the registered candidates related to Presidential Elections of the Republic of Azerbaijan appointed on October 15, 2008". Central Election Commission of the Republic of Azerbaijan. 15 Eylül 2008. 17 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008.
- ^ ""Seçkilər" İnformasiya Mərkəzi" (Azerice). "Election" Information Center. 5 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008.
- ^ "Президентом Азербайджана вновь стал Ильхам Алиев" (Rusça). AnNews.ru. 24 Ekim 2008. 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2008.