İsrail-Sırbistan ilişkileri
.jpg)
İsrail-Sırbistan ilişkileri - Sırbistan Cumhuriyeti ile İsrail Cumhuriyeti arasındaki mevcut ikili ilişkiler. İsrail ile ilk diplomatik ilişkiler, Sırbistan'ın hala Yugoslavya'nın bir parçası olduğu 31 Ocak 1992'de kuruldu. İsrail'in Belgrad'da ve Sırbistan'ın Tel Aviv'de büyükelçiliği var[1] Her iki ülkenin de ekonomik ve kültürel bağları bulunmaktadır.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Sırbistan'daki Yahudi cemaati
[değiştir | kaynağı değiştir]Belgrad'da yaşayan ilk Yahudilerle ilgili bilgiler 13. yüzyıla kadar uzanıyor. Belgrad'a gelen Yahudiler İtalya ve Dubrovnik'ten geldiler. Ardından ikinci dalga İspanya ve Macaristan'dan geldi.[2]
Balkan Yahudi topluluğu, 15. ve 16. yüzyıllarda İspanya ve Portekiz'deki Engizisyon sırasında da büyüdü. Osmanlı padişahı II. Beyazid, Yahudileri ülkesine davet etti. Yahudiler, Osmanlı vilayetleri arasındaki ticari ilişkilerin büyümesinin büyük bir destekçisiydiler.[3] Yahudiler , Habsburg hanedanının egemenliğinin arifesinde, II. Joseph onlara din özgürlüğü verdiğinde, Voevodina eyaletinin kuzeyine göç ettiler.[4]
Yahudi cemaati büyüyordu. Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra kültürel özerklik kazanmayı başardılar. 1939'a gelindiğinde, Belgrad'da halihazırda 10.000 Yahudi yaşıyordu.[2]
Dünya Savaşı sırasında birçok Yahudi Holokost'un kurbanı oldu. Bazıları Yugoslav Halk Kurtuluş Ordusu'na katıldı. Hatta bu dönemde bazıları gerilla gruplarında Almanlara karşı savaştı.[5] Savaştan sonra İsrail'e taşındılar.
2011 yılı itibarıyla Sırbistan'da 578 Yahudi yaşıyordu. Ağırlıklı olarak Belgrad ve Voyvodalık'ta yoğunlaşmışlardır[6]
YSFR
[değiştir | kaynağı değiştir]Yugoslavya ile ilk diplomatik ilişkiler 1948'de kuruldu. 1952'de 7.578 Yahudi ülkeden göç etti. Yugoslavya, İsrail-Arap çatışması sırasında tarafsız kalmasına rağmen, İsrail ile bağlarını korudu ve Yahudilerin göçünü kolaylaştırdı.[7]
Altı Gün Savaşı'ndan sonra Yugoslavya, İsrail ile tüm bağlarını kesti. Yugoslav savaşı sırasında dünyanın geri kalanından izole edilen Sırbistan, siyasi destek aramak için İsrail ile siyasi ilişkilere büyük önem verdi.[7][8]
Siyasi ilişkiler
[değiştir | kaynağı değiştir].jpg)
İsrailin Bosnalı Sırplara silah tedariki
[değiştir | kaynağı değiştir]1995'te İsrail Bosnalı Sırplara silah tedarik etti. Ancak bu silahların bireysel şirketler tarafından mı yoksa devlet kurumları tarafından mı tedarik edildiği bilinmiyor.[9]
İsrail'in yakın zamanda Sırplara silah teslim etmesinin, Sırp hükûmetinin tutumundan mı[10] yoksa Saraybosna Yahudilerinin İsrail'e göç etmesine izin verme kararından mı kaynaklandığı bilinmiyor.[11] Mossad'ın silah tedarikinden doğrudan sorumlu olduğuna inanılıyor.[12]
Sırbistan'ın Filistin sorunundaki tutumu
[değiştir | kaynağı değiştir]2011'de Sırbistan, Filistin'in UNESCO'nun 195. üyesi olmaması için oy kullandı. Ayrıca, BM Güvenlik Konseyi'nde tartışılması halinde Filistin'in bağımsızlığını tanıyacağını da söyledi.[13]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Embassy of the Republic of Serbia — Tel Aviv, Israel". 3 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022.
- ^ a b http://jic.tau.ac.il/moreshet/_repositoryTL15/1000332010.pdf[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Virtual Jewish History Tour – Serbia and Montenegro". Jewish virtual library. 18 Kasım 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Yugoslavia". Jewish virtual library. 28 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Why is Israel waffling on Kosovo?, by LARRY DERFNER, and GIL SEDAN
- ^ "2011 Census of Population, Households and Dwellings in the Republic of Serbia: Religion, Mother Tongue and Ethnicity" (PDF). Statistical Office of the Republic of Serbia. 2013. 15 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ a b "The State of Israel and its Relations with the Successor States of the Former Yugoslavia during the Balkan Conflict in 1990s and in its Aftermath". 23 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Israel Ministry of Foreign Affairs — February 1, 2012 — Israel and Serbia mark 20 years since renewal of diplomatic ties". 22 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022.
- ^ Politics and Society in Modern Israel: Myths and Realities, By Adam Garfinkle, M.E. Sharpe, 7 Dec 1999, page 194
- ^ How are Bosnia’s Serbs getting Israeli arms?, By Tom Sawicki, The Jerusalem Report, January 1995
- ^ Intelligence and the War in Bosnia, 1992—1995 (New Brunswick, N.J.: Transaction, 2003), 215.
- ^ America used Islamists to arm the Bosnian Muslims 2 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Richard J Aldrich, Monday 22 April 2002, The Guardian
- ^ "Israel, between Serbia and Kosovo". Haaretz. 13 Mart 2012. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2012.