İçeriğe atla

Meyve

Vikipedi, özgür ansiklopedi
07.34, 27 Ekim 2005 tarihinde Fagus (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 91397 numaralı sürüm
(fark) ← Önceki hali | Güncel sürüm (fark) | Sonraki hali → (fark)

Çiçeğin dişi organının, döllenme sonucunda farklılaşıp, yumurtalığın gelişmesiyle meydana gelen ve tohumları taşıyan organ.

Olgunlaşma esnasında çiçeğin ovaryumundan başka, diğer kısımları genellikle dökülür ve ovaryum olgunlaşarak meyveyi teşkil eder. Ovaryumu meydana getiren karpeller (meyve yaprağı), meyve kabuğu (perikarp) hâline ve ovaryum içindeki tohum taslakları da tohum hâline döner. Döllenme meydana gelmeden meyve teşekkülüne partenokarpi, böyle meyvelere de partenokarp meyve denilir.

Meyveleri basit meyveler, küme (agregat) meyveler ve bileşik meyveler olmak üzere üç kısma ayırmak mümkündür. Basit meyveler bir çiçeğe âit bir tek ovaryumun gelişmesiyle meydana gelir. Agregat meyveler, bir çiçeğe âit birbirinden ayrı ovaryumlardan, meselâ böğürtlen, çilek gibi; bileşik meyveler ise birden fazla çiçeğe âit ovaryumların bir bütün olarak gelişmesiyle meydana gelir, meselâ dut ve incirde olduğu gibi.

Meyveyi teşkil eden meyve kabuğu (perikarp), üç kısımdan meydana gelmektedir: Dıştan içe doğru dış kabuk (ekzokarp), orta tabaka (mezokarp) ile iç kısımdır ve çoğunluk sertleşmiştir (endokarp).

Basit meyveler, kuru ve etli meyveler olmak üzere ikiye ayrılırlar. Fındık, buğday, ayçiçeği, keçiboynuzu, bakla ve fasulye kuru meyvelere misâl verilebilir. Etli meyveler de üzümsü (bakka) ve eriksi (drupa) olmak üzere ikiye ayrılır. Üzümsü meyvelerde dış kabuk (ekzokarp) ince ve zarımsıdır. Orta (mezokarp) ve iç (endokarp) kısım etlidir. Bu tip meyvelere üzüm, portakal, limon, kabak misal gösterilebilir. Eriksi meyvelerde ise iç kısım (endokarp) sertleşmiştir. Erik, kiraz, şeftalide olduğu gibi.

Bitki anatomisi