Substance abuse
Pang-aabuso sa sangkap, kilala rin bilang pang-aabuso sa droga, ay isang naka-pattern na paggamit ng droga kung saan kinokonsumo ng gumagamit ang sangkap sa mga halaga o sa mga paraanna mapanganib sa sarili nila o sa ibang tao, at ay paraan ng kaugnay-ng-sangkap na sakit. Ang malawak na pagkakaibang kahulugan ng pang-aabuso sa droga ay ginagamit sa pampublikong kalusugan, medikal at kriminal na hustisyang konteksto. Sa ilang kaso, ang kriminal o anti-social na asal ay nagaganap kapag ang tao ay nasa ilalim ng impluwensiya ng gamot, at ang pangmatagalang personalidad ay nagbabago din sa mga indibiduwal.[1] Bilang karagdagan sa posibleng pisikal, social at sikolohikal na pinsala, ang paggamit ng ilang mga gamot ay maaari ding tumuloy sa mga kriminal na multa, bagaman ang mga ito ay malaki ang binabago depende sa lokal na hurisdiksiyon.[2]
Ang mga droga na pinakamadalas na kaugnay ng terminong ito: alkohol, cannabis, mga barbiturate, mga benzodiazepine, cocaine, methaqualone, mga opioid at ilang mga substituted amphetamine. Ang eksaktong pinagmulan ng pang-aabuso sa droga ay hindi malinaw, na ang dalawang nangungunang teorya ay: alinman sa henetikong disposiyon na natutunan mula sa ibang tao, o kaugalian na kung may mangyaring adiksiyon, lumalabas bilang hindi gumagaling na nakapipinsalang sakit.[3]
Noong 2010 mga 5% ng mga tao (230 milyon) ay gumamit ng pinagbabawal na sangkap.[4] Sa mga ito, 27 milyon ay may mataas na peligrong paggamit ng droga na kilala rin bilang umuulit na paggamit ng droga na nagdudulot ng pinsala sa kalusugan nila, mga sikolohikal na problema o mga social na problema na naglalagay sa kanila sa peligro ng mga panganib na ito.[4][5] Noong 2015 ang mga sakit sa paggamit ng sangkap ay nagresulta sa 307,400 pagkamatay, tumaas mula sa 165,000 pagkamatay noong 1990.[6][7] Sa mga ito, ang mga pinakamataas na bilang ay mula sa mga sakit sa paggamit ng alkohol sa 137,500, mga sakit sa paggamit ng opioid sa 122,100 pagkamatay, mga sakit sa paggamit ng amphetamine sa 12,200 pagkamatay, at mga sakit sa paggamit ng cocaine sa 11,100.[6]
See also
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ΔFosB
- Addictive personality
- Alcohol abuse
- Combined drug intoxication
- Controlled Substances Act
- Drug addiction
- Drug overdose
- List of controlled drugs in the United Kingdom
- List of deaths from drug overdose and intoxication
- Harm reduction
- Low-threshold treatment programs
- Needle-exchange programme
- Poly drug use
- Polysubstance abuse
- Substance use disorder
References
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ Ksir, Oakley Ray; Charles (2002). Drugs, society, and human behavior (ika-9th (na) edisyon). Boston [u.a.]: McGraw-Hill. ISBN 0072319631.
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) CS1 maint: multiple names: mga may-akda (link) - ↑ (2002). Mosby's Medical, Nursing & Allied Health Dictionary. Sixth Edition. Drug abuse definition, p. 552. Nursing diagnoses, p. 2109. ISBN 0-323-01430-5.
- ↑ "Addiction is a Chronic Disease". Inarkibo mula sa orihinal noong 24 Hunyo 2014. Nakuha noong 2 Hulyo 2014.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 4.0 4.1 "World Drug Report 2012" (PDF). UNITED NATIONS. Nakuha noong 27 Setyembre 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "EMCDDA | Information on the high-risk drug use (HRDU) (formerly 'problem drug use' (PDU)) key indicator". www.emcdda.europa.eu. Nakuha noong 2016-09-27.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 6.0 6.1 GBD 2015 Mortality and Causes of Death, Collaborators. (8 Oktubre 2016). "Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1459–1544. doi:10.1016/S0140-6736(16)31012-1. PMC 5388903. PMID 27733281.
{{cite journal}}:|first1=has generic name (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ GBD 2013 Mortality and Causes of Death, Collaborators (17 Disyembre 2014). "Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990–2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013". Lancet. 385: 117–71. doi:10.1016/S0140-6736(14)61682-2. PMC 4340604. PMID 25530442.
{{cite journal}}:|first1=has generic name (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
External links
[baguhin | baguhin ang wikitext]
- Substance abuse sa Proyektong Bukas na Direktoryo
- Adverse Childhood Experiences: Risk Factors for Substance Misuse and Mental Health Naka-arkibo 2019-01-10 sa Wayback Machine. Dr. Robert Anda of the U.S. Centers for Disease Control describes the relation between childhood adversity and later ill-health, including substance abuse (video)
- The National Institute on Drug Abuse
Padron:Abuse Padron:Drug use Padron:Mental and behavioral disorders Padron:Psychoactive substance use