การปฏิวัติเดือนกุมภาพันธ์

การปฏิวัติเดือนกุมภาพันธ์
ส่วนหนึ่งของ การปฏิวัติรัสเซียและการปฏิวัติใน ค.ศ. 1917–1923
ผู้ชุมนุมในเปโตรกราด, เดือนมีนาคม ค.ศ. 1917
วันที่ 8–16 มีนาคม ค.ศ. 1917 [ตามปฎิทินเก่า: 23 กุมภาพันธ์ – 3 มีนาคม] สถานที่ เปโตรกราด, จักรวรรดิรัสเซีย ผล ฝ่ายปฏิวัติชนะ: ระบอบราชาธิปไตยสิ้นสุดลง จุดเรื่มต้นของการแบ่งอำนาจเป็น รัฐบาลชั่วคราว และ สภาโซเวียตเปโตรกราด ประกาศจัดตั้ง สาธารณรัฐรัสเซีย การปฏิวัติเดือนตุลาคม และจุดเริ่มต้นของสงครามกลางเมืองรัสเซีย
คู่สงคราม
ราชาธิปไตยรัสเซีย: ตำรวจเปโตรกราด ฌ็องดาร์ม กระทรวงมหาดไทย กองกำลังเปโตรกราด นักนิยมระบอบราชาธิปไตย: สภารัสเซีย พรรคนิยมราชาธิปไตย สหภาพแห่งชาติรัสเซีย	นักนิยมระบอบสาธารณรัฐ: กาเดตส์ นักตุลาคม พรรคก้าวหน้า นักสังคมนิยม: พรรคปฏิวัติสังคมนิยม พรรคแรงงานสังคมประชาธิปไตยรัสเซีย เมนเชวิค บอลเชวิค
ผู้บังคับบัญชาและผู้นำ
จักรพรรดินิโคลัสที่ 2 นีโคไล โกลิตซึน เซอร์เกย์ ฮาบาลอฟ มีฮาอิล เบลยาเอฟ นีโคไล อีวานอฟ อะเลคซันดร์ โปรโตโปปอฟ วลาดีมีร์ ปูริชเควิช อะเลคซันดร์ ดูโบรวิน	เกออร์กี ลวอฟ ปาเวล มิลยูคอฟ อะเลคซันดร์ กุชคอฟ มีฮาอิล โรดเซียนโค อะเลคซันดร์ เคเรนสกี วิคตอร์ เชียร์นอฟ ยูเลียส มาร์ตอฟ นีโคไล ชเฮอิดเซ อะเลคซันดร์ ชเลียปนีคอฟ
กำลัง
ตำรวจเปโตรกราด: 3,500 นาย
ความสูญเสีย
เสียชีวิต 1,443 คน (ที่เปโตรกราดที่เดียว)

การปฏิวัติเดือนกุมภาพันธ์ (รัสเซีย: Февра́льская револю́ция, อักษรโรมัน: Fevral'skaya revolyutsiya, สัทอักษรสากล: [fʲɪvˈralʲskəjə rʲɪvɐˈlʲutsɨjə]) เป็นการปฏิวัติครั้งแรกจากสองครั้งในประเทศรัสเซียใน ค.ศ. 1917 มีศูนย์กลางในกรุงเปโตรกราด (ปัจจุบันคือ เซนต์ปีเตอส์เบิร์ก) เมืองหลวงของรัสเซียในขณะนั้น ในวันสตรีในเดือนมีนาคม (ปลายเดือนกุมภาพันธ์ตามปฏิทินจูเลียน) การปฏิวัติจำกัดอยู่ในเมืองหลวงและปริมณฑล และกินเวลาน้อยกว่าหนึ่งสัปดาห์ มีการเดินขบวนขนาดใหญ่และการปะทะด้วยอาวุธกับตำรวจและฌ็องดารีเย (gendarme) กำลังสุดท้ายที่ภักดีต่อพระมหากษัตริย์รัสเซีย ในวันท้าย ๆ กองทัพรัสเซียที่กบฏเข้ากับนักปฏิวัติ ผลทันทีของการปฏิวัติคือ การสละราชสมบัติของซาร์นิโคลัสที่ 2 ยุติราชวงศ์โรมานอฟ และสิ้นสุดจักรวรรดิรัสเซีย ซาร์ถูกแทนด้วยรัฐบาลชั่วคราวรัสเซียภายใต้เจ้าเกออร์กี ลวอฟ รัฐบาลชั่วคราวเป็นพันธมิตรระหว่างนักเสรีนิยมและสังคมนิยมที่ต้องการปฏิรูปการเมือง พวกเขาตั้งฝ่ายบริหารที่มีการเลือกตั้งแบบประชาธิปไตยและสภาร่างรัฐธรรมนูญ ขณะเดียวกัน นักสังคมนิยมยังตั้งสภาโซเวียตเปโตรกราดซึ่งปกครองร่วมกับรัฐบาลชั่วคราว เป็นการตกลงที่เรียก สองอำนาจ (Dual Power)

การปฏิวัติดูปะทุขึ้นพร้อมกัน โดยปราศจากผู้นำแท้จริงหรือการวางแผนอย่างเป็นทางการ ประเทศรัสเซียกำลังประสบปัญหาเศรษฐกิจและสังคมจำนวนหนึ่ง ซึ่งประกอบกับผลกระทบจากสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง ผู้จลาจลขนมปังและผู้นัดหยุดงานอุตสาหกรรมมีทหารประจำนครที่มีใจออกห่างเข้าด้วย เมื่อทหารทิ้งหน้าที่มากขึ้นและด้วยกำลังที่ภักดีอยู่ที่แนวหน้า นครจึงอยู่ในสถานะโกลาหล นำไปสู่การล้มซาร์

การปฏิวัติเดือนกุมภาพันธ์มีการปฏิวัติเดือนตุลาคมตามมาในปีเดียวกัน ทำให้บอลเชวิคปกครองและการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างสังคมของรัสเซีย และปูทางสู่สหภาพโซเวียต