หม่อมเจ้ากาฬวรรณดิศ ดิศกุล

พลเรือเอก หม่อมเจ้ากาฬวรรณดิศ ดิศกุล (5 มีนาคม พ.ศ. 2454 – 25 มกราคม พ.ศ. 2527) เป็นทหารเรือและนักการเมืองชาวไทย อดีตสมุหราชองครักษ์ อดีตสมาชิกวุฒิสภา อดีตสมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ อดีตสมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ อดีตราชองครักษ์เวร อดีตผู้บัญชาการกรมนาวิกโยธิน

พลเรือเอก หม่อมเจ้า กาฬวรรณดิศ ดิศกุล ป.จ., ม.ป.ช., ม.ว.ม.
สมุหราชองครักษ์
ดำรงตำแหน่ง 2507–2517
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
ก่อนหน้า	พลเอก หลวงสุรณรงค์
ถัดไป	พลเอก จำเป็น จารุเสถียร
สมาชิกวุฒิสภา
ดำรงตำแหน่ง 4 กรกฎาคม 2511 – 17 พฤศจิกายน 2514
สมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ
ดำรงตำแหน่ง 16 ธันวาคม 2515 – 16 ธันวาคม 2516
สมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ
ดำรงตำแหน่ง 5 กุมภาพันธ์ 2502 – 21 มิถุนายน 2511
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	5 มีนาคม พ.ศ. 2454 จังหวัดพระนคร ประเทศสยาม
เสียชีวิต	25 มกราคม พ.ศ. 2527 (72 ปี) กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย
คู่สมรส	หม่อมฉวีทิพย์ ดิศกุล ณ อยุธยา
บุตร	3 คน
บุพการี	สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ (บิดา) หม่อมอบ ดิศกุล ณ อยุธยา (มารดา)
ชื่อเล่น	ดำ
ยศที่ได้รับการแต่งตั้ง
รับใช้	ไทย
สังกัด	กรมราชองครักษ์ กองทัพเรือไทย
ประจำการ	2483 – 2527
ยศ	พลเอก พลเรือเอก พลอากาศเอก

พระประวัติ

พล.ร.อ. ม.จ.กาฬวรรณดิศ ดิศกุล ประสูติเมื่อวันที่ 5 มีนาคม พ.ศ. 2453 ที่วังวรดิศ เป็นโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ที่ประสูติแต่หม่อมอบ ดิศกุล ณ อยุธยา พระองค์มีพระนามลำลองว่า ท่านชายดำ

หม่อมเจ้ากาฬวรรณดิศ สมรสกับหม่อมฉวีทิพย์ ดิศกุล มีบุตร-ธิดาทั้งสิ้น 3 คนคือ

• หม่อมราชวงศ์ฉัตรแก้ว นันทาภิวัฒน์ สมรสกับ นายสืบกุล นันทาภิวัฒน์
  • ฉัตรเบญจา นันทาภิวัฒน์
• หม่อมราชวงศ์ชื่นกมล ดิศกุล
• หม่อมราชวงศ์ดำรงดิศ ดิศกุล

พลเรือเอก หม่อมเจ้ากาฬวรรณดิศ ดิศกุล สิ้นชีพิตักษัยด้วยพระโรคพระหทัยวาย ณ โรงพยาบาลศิริราช เมื่อวันที่ 25 มกราคม พ.ศ. 2527 สิริพระชันษาได้ 72 ปี 10 เดือน ในการนี้ พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร โปรดเกล้าฯ ให้ พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว (ขณะดำรงพระอิสริยยศเป็น สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร) เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ไปวางพวงมาลาและพระราชทานน้ำหลวงสรงศพ และในการนี้ยังได้โปรดเกล้าฯ พระราชทานโกศมณฑป ฉัตรเครื่องสูงทองแผ่ลวด เป็นเครื่องประดับพระเกียรติยศ

ต่อมาในวันอังคารที่ 20 มีนาคม พ.ศ. 2527 พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วย สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี กรมหมื่นสุทธนารีนาถ และ นาวาอากาศเอก วีระยุทธ ดิษยะศริน ไปยังเมรุหลวงหน้าพลับพลาอิสริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหาร ในการพระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก หม่อมเจ้ากาฬวรรณดิศ ดิศกุล

การศึกษา

• โรงเรียนเทพศิรินทร์ สอบได้ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 เมื่อปี พ.ศ. 2467
• โรงเรียนมัธยมกาเมลเฮเลอรุมยิมเนซีอุม ณ กรุงโคเปนเฮเกน ประเทศเดนมาร์ก สำเร็จชั้น 3 ก (มัธยม 8) เมื่อ พ.ศ. 2475
• สอบเข้าโรงเรียนนายเรือราชนาวีเดนมาร์ก ณ กรุงโคเปนเฮเกน เมื่อปี พ.ศ. 2475
• ได้รับประกาศนียบัตรเดินเรืออย่างต้นหน เมื่อ พ.ศ. 2478
• ได้รับประกาศนียบัตรเดินเรืออย่างกัปตัน เมื่อ พ.ศ. 2479
• ได้เป็นว่าที่เรือตรี เมื่อปี พ.ศ. 2480
• ได้เป็นว่าที่เรือโท เมื่อปี พ.ศ. 2481
• เข้าศึกษาชั้นเสนาธิการแผนกกรมทหารรักษาฝั่ง (ป้อม) ณ โรงเรียนเสนาธิการทหารเรือ ณ กรุงสตอคโฮล์ม ประเทศสวีเดน เมื่อ พ.ศ. 2481

ตำแหน่ง

พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงรับริชาร์ด นิกสัน ประธานาธิบดีสหรัฐ ในปี พ.ศ. 2512 ซึ่งพล.ร.อ. ม.จ.กาฬวรรณดิศ ดิศกุล ทรงทำหน้าที่สมุหราชองครักษ์ตามเสด็จ

ตำแหน่งราชการทหาร

• 18 กันยายน พ.ศ. 2496 - ราชองครักษ์เวร
• พ.ศ. 2498 - ทูตทหารเรือประจำกลุ่มประเทศสแกนดิเนเวีย
• 1 สิงหาคม พ.ศ. 2502 - ผู้บัญชาการ กรมนาวิกโยธิน
• 1 ตุลาคม พ.ศ. 2505 - ที่ปรึกษากองทัพเรือ
• 26 มิถุนายน พ.ศ. 2507 - สมุหราชองครักษ์
• 1 ธันวาคม พ.ศ. 2507 - นายทหารพิเศษประจำ กรมทหารราบที่ 1 มหาดเล็กรักษาพระองค์

ตำแหน่งทางการเมือง

• 23 มีนาคม พ.ศ. 2504 - สมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ
• 4 กรกฎาคม พ.ศ. 2511 - สมาชิกวุฒิสภา

พระเกียรติยศ

พลเรือเอก หม่อมเจ้ากาฬวรรณดิศ ดิศกุล ทรงได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ทั้งไทยและต่างประเทศ ดังนี้

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย

• พ.ศ. 2516 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายหน้า)
• พ.ศ. 2510 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
• พ.ศ. 2508 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
• พ.ศ. 2505 – เหรียญชัยสมรภูมิ สงครามมหาเอเชียบูรพา (ช.ส.)
• พ.ศ. 2513 – เหรียญพิทักษ์เสรีชน ชั้นที่ 2 ประเภทที่ 2 (ส.ช.)
• พ.ศ. 2486 – เหรียญช่วยราชการเขตภายใน การรบสงครามมหาเอเชียบูรพา (ช.ร.)
• พ.ศ. 2510 – เหรียญราชการชายแดน (ช.ด.)
• พ.ศ. 2486 – เหรียญจักรมาลา (ร.จ.ม.)
• พ.ศ. 2509 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 2 (ภ.ป.ร.2)
• พ.ศ. 2508 – เหรียญราชรุจิทอง รัชกาลที่ 9 (ร.จ.ท.9)
• พ.ศ. 2454 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 6 (ร.ร.ศ.6)
• พ.ศ. 2468 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 7 (ร.ร.ศ.7)
• พ.ศ. 2493 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 9 (ร.ร.ศ.9)
• พ.ศ. 2475 – เหรียญเฉลิมพระนคร 150 ปี (ร.ฉ.พ.)
• พ.ศ. ไม่ปรากฎ – เหรียญกาชาดสมนาคุณ ชั้นที่ 1 (เหรียญทอง)

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ

• นอร์เวย์ :
  • พ.ศ. 2498 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์นักบุญโอลาฟ ชั้นที่ 2
• เดนมาร์ก :
  • พ.ศ. 2501 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์แดนเนอโบร ชั้นที่ 1
• สวีเดน :
  • พ.ศ. 2501 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์ดาบ ชั้นที่ 1
• สหรัฐอเมริกา :
  • พ.ศ. 2506 – ลีเจียนออฟเมอริต ชั้นผู้บังคับบัญชา
• ออสเตรีย :
  • พ.ศ. 2507 – เครื่องอิสริยาภรณ์กิตติคุณแห่งสาธารณรัฐออสเตรีย ชั้นที่ 1 (เงิน)
• ฟิลิปปินส์ :
  • พ.ศ. 2511 – เครื่องอิสริยาภรณ์ซิกาตูนา ชั้นประถมาภรณ์
• จักรวรรดิอิหร่าน :
  • พ.ศ. 2511 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์โฮมายูน ชั้นที่ 1
• เอธิโอเปีย :
  • พ.ศ. 2511 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์ดาราแห่งเอธิโอเปีย ชั้นที่ 1
• อินโดนีเซีย :
  • พ.ศ. 2512 – เครื่องอิสริยาภรณ์ดารามหาปุตรา ชั้นที่ 2

พระยศ

พระยศทางทหาร

• 19 มิถุนายน พ.ศ. 2484: นายเรือเอก
• 1 เมษายน พ.ศ. 2488: นาวาตรี
• 1 มกราคม พ.ศ. 2491: นาวาโท
• 1 มกราคม พ.ศ. 2495: นาวาเอก
• 1 มกราคม พ.ศ. 2498: พลเรือจัตวา
• 1 มกราคม พ.ศ. 2502: พลเรือตรี
• 1 ตุลาคม พ.ศ. 2505: พลเรือโท
• 1 ธันวาคม พ.ศ. 2507: พลโท
• 1 ตุลาคม พ.ศ. 2508: พลเรือเอก
• 15 กรกฎาคม พ.ศ. 2509: พลเอก
• 8 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2511: พลอากาศเอก

พงศาวลี

พงศาวลีของหม่อมเจ้ากาฬวรรณดิศ ดิศกุล

16. พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช               8. พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย                       17. สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี               4. พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว                             18. เงิน แซ่ตัน               9. สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี                       19. สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์               2. สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ                                   10. พระยาอัพภันตริกามาตย์ (ดิศ โรจนดิศ)                       5. เจ้าจอมมารดาชุ่ม ในรัชกาลที่ 4                             11. คล้าย โรจนดิศ                       1. หม่อมเจ้ากาฬวรรณดิศ ดิศกุล                                         3. หม่อมอบดิศกุล ณ อยุธยา

บรรณานุกรม

• หม่อมเจ้ากาฬวรรณดิศ ดิศกุล