మణిపాల్
మణిపాల్ | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Suburb/Town | ||||||||
మణిపాల్ స్కైలైన్, మణిపాల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీ, మణిపాల్ అకాడమీ ఆఫ్ హయ్యర్ ఎడ్యుకేషన్, మణిపాల్ ఎండ్ పాయింట్ పార్క్, మణిపాల్ లేక్ | ||||||||
  మణిపాల్  మణిపాల్ | ||||||||
| Coordinates: 13°20′49″N 74°47′17″E / 13.347°N 74.788°E | ||||||||
| Country |  భారతదేశం | |||||||
| State | కర్ణాటక | |||||||
| District | ఉడిపి జిల్లా | |||||||
| Region | తుళునాడు | |||||||
| విస్తీర్ణం | ||||||||
| • Total | 29.71 కి.మీ2 (11.47 చ. మై) | |||||||
| Elevation | 73 మీ (240 అ.) | |||||||
| జనాభా (2020) | ||||||||
| • Total | 50,001 | |||||||
| • జనసాంద్రత | 1,700/కి.మీ2 (4,400/చ. మై.) | |||||||
| Demonym | మణిపలైట్ | |||||||
| Languages | ||||||||
| • Official | కన్నడ భాష | |||||||
| Time zone | UTC+5:30 (IST) | |||||||
| PIN | 576 104 | |||||||
| Telephone code | 0820 | |||||||
| ISO 3166 code | IN-KA | |||||||
| Vehicle registration | KA-20 | |||||||
మణిపాల్, కర్ణాటక తీరప్రాంతం ఉడిపిలోని ఒక శివారు ప్రాంతం, విశ్వవిద్యాలయ పట్టణం. మణిపాల్ ఉడిపి నుండి ఐదు కిలోమీటర్ల దూరంలో, కర్ణాటకలోని ఉడిపి జిల్లాలో ఉంది. దీనిని ఉడిపి నగర పురపాలక సంఘం నిర్వహిస్తుంది. ఈ శివారు ప్రాంతం కర్ణాటక తీరప్రాంతంలో, మంగళూరు ఉత్తరాన 62 కి. మీ. ల దూరంలో, అరేబియా సముద్రానికి తూర్పున 8 కి. మీ దూరంలో ఉంది. సముద్ర మట్టానికి సుమారు 75 మీటర్ల ఎత్తులో ఉన్న పీఠభూమి ఉన్న ప్రదేశం నుండి, ఇది పశ్చిమాన అరేబియా సముద్రం, తూర్పున పశ్చిమ కనుమల విస్తృత దృశ్యాన్ని అందిస్తుంది.
మణిపాల్ అకాడమీ ఆఫ్ హయ్యర్ ఎడ్యుకేషన్ నిలయం, ఈ పట్టణం ప్రతి సంవత్సరం ఇరవై ఐదు వేల మందికి పైగా విద్యార్థులను ఆకర్షిస్తుంది, అందువల్ల జనాభాలో ఎక్కువ మంది విద్యార్థులు, విశ్వవిద్యాలయ సిబ్బంది ఉన్నారు.[1] సమీప మంగళూరు, ఉడిపి నుండి విద్యార్థులను ఆకర్షించే ఎండ్ పాయింట్, మణిపాల్ లేక్, మల్పే బీచ్, పీకాక్ పాయింట్ వంటి అనేక ప్రదేశాలు శివారు ప్రాంతాలలో ఉన్నాయి. ఈ నగరాన్ని విద్యార్థి నగరంగా మార్చినందుకు మణిపాల్ అకాడమీ ఆఫ్ హయ్యర్ ఎడ్యుకేషన్ ఈ నగరం దాని అభివృద్ధికి రుణపడి ఉంది.[2] దీనిని స్థానికులు "క్యాంపస్ టౌన్" అని పిలుస్తారు.[3]
ప్రాంతీయ సమాచార సాంకేతిక కేంద్రంగా ఉన్న మణిపాల్ భారతదేశంలో అత్యధిక మొబైల్ ఫోన్ల సాంద్రత కలిగిన నగరాల్లో ఒకటి.[4]
పేరు ఎలా వచ్చింది?
[మార్చు]మన్నా పల్లా అంటే సాధారణంగా మణిపాల్ లేక్, ఇది తుళు భాషలో బురద సరస్సు అనే పదం నుండి వచ్చింది, ఇది మణిపాల్ లోని ఒక మంచినీటి సరస్సు.[5]
ఎక్కడ ఉంది?
[మార్చు]ఆలయ నగరం ఉడిపి కేంద్రానికి తూర్పున 5 కి.మీ. (3.1 మై.) కిమీ (3 మైళ్ళు), మంగళూరు ఉత్తరాన 65 కి.మీ. (40 మై.) కిమీ (40 మైళ్ళు) దూరంలో ఉన్న మణిపాల్ గతంలో శివల్లి గ్రామ పంచాయతీలో భాగంగా ఉండేది. ఇప్పుడు ఇది ఉడిపి నగరంలో భాగం. ఈ పేరు "మున్", "పల్లా" నుండి ఉద్భవించింది, దీని ఆంగ్ల అర్థం మణిపాల్. తుళు భాష మున్ అంటే మట్టి అని, పల్ల అంటే సరస్సు అని అర్థం. ఈ సరస్సు సుమారు 500 మీటర్ల ఆకారంలో ఉంటుంది. మణిపాల్ పేరు పెట్టబడిన వ్యాసం గల వృత్తం, పట్టణం మధ్యలో సుమారు 6 కి.మీ. (3.7 మై.) కిమీ (3.7 మైళ్ళు) దూరంలో ఉంది. అరేబియా సముద్రం నుండి దూరంగా,, బోటింగ్ సౌకర్యం ఉంది. మణిపాల్కు ఉత్తరాన స్వర్ణ నది ప్రవహిస్తుంది. ఎండ్ పాయింట్ పార్క్, ట్రీ పార్క్ ద్వారా వినోద సౌకర్యాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి.
మణిపాల్ ఒకప్పుడు కొన్ని చెట్లతో బంజరు కొండగా ఉండేది. ఈ కొండను విశ్వవిద్యాలయ పట్టణంగా మార్చారు, ఇప్పుడు డాక్టర్ టి. ఎం. ఎ. పాయ్ చేత 1953లో కస్తూర్బా వైద్య కళాశాలను ప్రారంభించారు, ఇది ఇప్పుడు మణిపాల్ అకాడమీ ఆఫ్ హయ్యర్ ఎడ్యుకేషన్ (ఎంఏహెచ్ఈ) విశ్వవిద్యాలయంలో భాగంగా ఉంది. అగుంబే, కుద్రేముఖ్, కాపు, మల్పే వంటి పర్యాటక ప్రదేశాలు కూడా సమీపంలో ఉన్నాయి.[6]
వాతావరణం
[మార్చు]సెప్టెంబరు నుండి ఫిబ్రవరి వరకు, మణిపాల్ లో వాతావరణం ఉష్ణమండల ఉంటుంది, రోజువారీ ఉష్ణోగ్రతలు సగటున 27 °C (81 °F) °సి (81 °ఎఫ్) గా ఉంటాయి. జూన్ నుండి అక్టోబర్ మధ్య వరకు, మణిపాల్ ప్రపంచంలోనే అత్యంత తీవ్రమైన రుతుపవనాలలో ఒకటి, వార్షిక అవపాతం 500-560 సెం. మీ. (ID1) నుండి. డిసెంబరు నుండి మే నెలలు వేడిగా, తేమగా ఉంటాయి, రోజువారీ ఉష్ణోగ్రతలు సాధారణంగా 35 °C (95 °F) °C (95 °F) వద్ద ఉంటాయి.[7]పెద్ద పట్టణ కేంద్రాలకు, పట్టణంలోని అత్యంత ఉష్ణమండల వాతావరణానికి దూరంగా ఉండటం వల్ల పెద్ద సంఖ్యలో పక్షులను ఆకర్షిస్తుంది, ఫిబ్రవరి 2015 లో 155 వివిధ జాతుల పక్షులను నమోదు చేశారు, వీటిలో టికెల్స్ థ్రష్, బ్లూ-ఇయర్డ్ కింగ్ఫిషర్, స్లాటీ-బ్రెస్ట్ రైల్ వంటి అరుదైనవి ఉన్నాయి.[8]
ఎలా చేరుకోవాలి?
[మార్చు]రోడ్డు
[మార్చు]మణిపాల్ మంగళూరు (రోడ్డు మార్గం ద్వారా 75 నిమిషాలు పడుతుంది), ఉడిపి, కర్కలా, కుందాపూర్ వంటి పట్టణాలకు అనేక ప్రైవేట్ బస్సు సేవలు, ప్రతి ముప్పై నిమిషాలకు నడిచే కెఎస్ఆర్టిసి సిటీ బస్సుల ద్వారా అనుసంధానించబడి ఉంది. ఈ పట్టణంలో బెంగళూరు, హైదరాబాద్, గోవా, ముంబై రాత్రిపూట బస్సు సేవలు కూడా ఉన్నాయి.[9]
మల్పే బీచ్, డెల్టా బీచ్, ధర్మస్థల వంటి ప్రసిద్ధ పర్యాటక ఆకర్షణలకు అనుసంధానించే బస్సులు కూడా ఉన్నాయి.
రైలు
[మార్చు]మణిపాల్కు పశ్చిమాన నాలుగు కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న కొంకణ్ రైల్వే లైన్లోని ఉడిపి స్టేషన్ (ఉడిపి) సమీప రైల్వే స్టేషన్. దీనికి బెంగళూరు, ముంబై, గోవా, కేరళ, న్యూఢిల్లీ, గుజరాత్, రాజస్థాన్, ఉత్తరప్రదేశ్, మధ్యప్రదేశ్, హర్యానా, తమిళనాడు, ఉత్తరాఖండ్, పంజాబ్ లను కలుపుతూ రైళ్లు ఉన్నాయి.[10] ఇది జాతీయ రహదారి 169ఎ నుండి ఒక కిలోమీటరు దూరంలో ఉంది. మంగళూరు సెంట్రల్ (ఎం. ఎ. క్యు.) సమీప ప్రధాన రైల్వే స్టేషన్, ఇది పట్టణానికి దక్షిణాన 67 కి.మీ. (42 మై.) కి. మీ. (42 మైళ్ళు) దూరంలో మంగళూరులో ఉంది.
విమానాశ్రయం
[మార్చు]సమీప అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం మంగళూరు అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయమ, ఇది మణిపాల్కు దక్షిణాన 62 కి.మీ. (39 మై.) కిమీ (39 మైళ్ళు) దూరంలో ఉంది, ఇది ముంబై, బెంగళూరు, హైదరాబాద్, చెన్నై, ఢిల్లీ వంటి భారతీయ నగరాలకు, అంతర్జాతీయంగా మధ్యప్రాచ్య దేశాలతో ఒమన్, కువైట్, బహ్రెయిన్, ఖతార్, సౌదీ అరేబియా, యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్ వంటి దేశాలకు అనుసంధానిస్తుంది. మణిపాల్, ఉడిపిల నుండి ప్రయాణీకులను రవాణా చేయడానికి ప్రీ-పెయిడ్ టాక్సీలు అందుబాటులో ఉన్నాయి. కెఎస్ఆర్టిసి మణిపాల్, మంగళూరు అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం మధ్య ఎయిర్ కండిషన్డ్ డైరెక్ట్ బస్ సర్వీసును నడుపుతుంది.[11]
విశ్వవిద్యాలయంలో చదువుతున్న పెద్ద సంఖ్యలో అంతర్జాతీయ విద్యార్థుల అవసరాలను తీర్చడానికి బస్సులు మణిపాల్ను నేరుగా బెంగళూరులోని కెంపెగౌడ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయానికి కలుపుతాయి. కెఎస్ఆర్టిసి ఇటీవల మణిపాల్ నుండి బెంగళూరులోని కెంపెగౌడ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయానికి ప్రీమియం రోజువారీ బస్సు సర్వీస్ అయిన "ఫ్లైబస్" ను ప్రారంభించింది. సమీపంలోని ఉడిపి పట్టణానికి ప్రయాణించడానికి బస్సులు కూడా అందుబాటులో ఉన్నాయి, ఇక్కడ ప్రజలు తమ అవసరాల కోసం రైల్వే స్టేషన్కు మారవచ్చు.
విద్య
[మార్చు]
డాక్టర్ టి. ఎం. ఎ. పాయ్ 1953లో కస్తూర్బా మెడికల్ కాలేజీని, 1957లో మణిపాల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీ, ప్రముఖ ఇంజనీరింగ్ సంస్థను, తరువాత 21 ఇతర కళాశాలలను స్థాపించినప్పుడు మణిపాల్ ప్రాముఖ్యతను పొందింది, ఇవన్నీ 1993లో మణిపాల్ అకాడమీ ఆఫ్ హయ్యర్ ఎడ్యుకేషన్లో భాగమయ్యాయి.[12] మణిపాల్ అకాడమీ ఆఫ్ హయ్యర్ ఎడ్యుకేషన్కు 2018 సంవత్సరంలో ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఎమినెన్స్ హోదా లభించింది.[13] ఇది భారతదేశంలోని మొదటి పది ప్రైవేట్ ఇంజనీరింగ్ కళాశాలలలో కూడా స్థానం పొందింది. ఇది కర్ణాటక రాష్ట్రంలో 2వ స్థానంలో ఉంది. .[14] పాయ్ మణిపాల్ ప్రీ-యూనివర్శిటీ కళాశాలను కూడా స్థాపించారు.
మణిపాల్ ఒక ప్రధాన సాంకేతిక, వైద్య పరిశోధన కేంద్రంగా ఉంది, దాదాపు ప్రతి వారం ప్రధాన సమావేశాలు, సెమినార్లు నిర్వహించబడతాయి. మణిపాల్ యూనివర్సిటీ టెక్నాలజీ అండ్ బిజినెస్ ఇంక్యుబేటర్ (ఎంయుటిబిఐ) స్థాపించినప్పటి నుండి, పెద్ద సంఖ్యలో విద్యార్థులు నడిపే సాంకేతికత, మీడియా స్టార్టప్ లు పుట్టుకొచ్చాయి.[15]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ Tejaswi, Mini Joseph (29 January 2009). "Mangalore a melting pot". The Times of India. Retrieved 2018-10-12.
- ↑ "Manipal: How a barren hillock in Mangalore has transformed into a university town". The Economic Times. 2016-02-01. Retrieved 2016-12-17.
- ↑ "History | Manipal Academy of Higher Education (formerly, Manipal University)". manipal.edu. Retrieved 2019-03-27.
- ↑ "A cool crowd". The Hindu. 2006-02-23. Archived from the original on 2007-10-01. Retrieved 2007-06-11.
- ↑ "History - Kasturba Medical College, Manipal". Manipal (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2024-02-05.
{{cite web}}: Check|url=value (help) - ↑ "Manipal Karnataka". Maps of India. Archived from the original on 2012-10-02. Retrieved 2012-08-16.
- ↑ "Manipal Climate – Averages". Archived from the original on 2013-01-29.
- ↑ "Birders record 155 species in Manipal – The Hindu". The Hindu (in ఇంగ్లీష్). 17 February 2015.
- ↑ "Manipal to Hyderabad Bus Tickets Booking, Save upto 25%". redBus. Retrieved 2019-03-27.
- ↑ Kumar, Vikas. "Trains to Udupi Station - 71 Arrivals KR/Konkan Zone - Railway Enquiry". indiarailinfo.com. Retrieved 2019-11-10.
- ↑ "KSRTC introduces AC bus service to Mangaluru International Airport". The Hindu. November 2022.
- ↑ "Mix it like Manipal". indianexpress.com. 7 April 2014. Retrieved 2014-08-13.
- ↑ "Six universities granted 'Institute of Eminence' status". The Hindu BusinessLine. 9 July 2018. Retrieved 2019-03-27.
- ↑ "Manipal Academy tops Karnataka's university rating". Deccan Herald (in ఇంగ్లీష్). 2019-09-17. Retrieved 2019-11-10.
- ↑ "Manipal varsity all set to run on solar power". Deccan Herald (in ఇంగ్లీష్). 2012-03-09. Retrieved 2019-11-10.