ಜೆಂಜಿ
.jpg)
ಜೆಂಜಿ ಪಂಡ ಕಡಲ್ಡ್ , ತುದೆಟ್ಟ್, ತೋಡು, ಕೆದುಕುಲೆಡ್ ಬದುಕುನ ಒಂಜಿ ಜೀವಿ. ನೆಕ್ಕ್ ಕನ್ನಡೊಡು ಏಡಿ ಪಂಡ್ದ್ ಪನ್ಪೆರ್.
ಜೆಂಜಿ ಪದೊ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ಇಂಗ್ಲಿಷ್‍ಡ್ crab[ಏಡಿ], decapod[ದಶಪಾದಿ], decapoda
- ಕನ್ನಡೊಡು ಏಡಿ[Ēḍi], ದಶಪದಿ ಪನ್ಪೆರ್.[೧]
- ಮಲಯಾಳಿಡ್ ഞണ്ട് / ñaṇṭ
- ಮರಾಠಿಡ್ खेकडा / Khēkaḍā
- ತಮಿಳುಡು நண்டு / Naṇṭu
- ತುಳುಟು ಜೆಂಜಿನ್ ದೆಂಜಿ, ಡೆಂಜಿಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಕುಡ್ಲಡ್ ಉಡುಪಿಡ್ ಜೆಂಜಿ/ದೆಂಜಿ ಪನ್ಪೆರ್. ಬಂಟ್ವಾಳ, ವಿಟ್ಲ, ಬೆಳ್ತಂಗಡಿ, ಪುತ್ತೂರು, ಸುಳ್ಯೊಡು ಡೆಂಜಿ ಪನ್ಪೆರ್.
- ತೆಲುಗುಡು పీత / Pīta
- ಹಿಂದಿಡ್ केकड़ा / Kēkaṛā
ಜೆಂಜಿದ ವಿದೊಕುಲು
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ಬೈಲ್ ಜೆಂಜಿ - ತೋಡು, ಕೆರೆ, ಗುವೆಲ್, ಕಂಡೊದ ಪುಣಿ ಇಂಚಿತಿ ಜಾಗೆಲೆಡ್ ಜೀವಿಸವುನ ಜೆಂಜಿಲು ಬೈಲ್ ಜೆಂಜಿಲು.
- ಸುದೆ ಜೆಂಜಿ - ಸುದೆತ ಕಲ್ಲ್‌ದ ಸೆರೆಟ್ ಇಪ್ಪುನ ಜೆಂಜಿಲು.
- ಕಡಲ್ ಜೆಂಜಿ - ಕಡಲ್ಡ್ ಮಾಂತ್ರೊ ಇಪ್ಪುನ ಜೆಂಜಿಲು. ಉಂದು ಬಣ್ಣೊ ಬಣ್ಣೊದ ಜೆಂಜಿ. ಪೇಂಟೆಡ್ ಮಾರುನಂಚಿತ್ತಿನ ಜೆಂಜಿಲು.
- ಪೇರ್ ಜೆಂಜಿ - ಉಂದು ತುಳುನಾಡ್‍ಡ್ ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪುನ ಜೆಂಜಿ. ಇಂದೆತ ಚಿಲ್ಲಿಕಾರ್‌ನ್ ಪೊಲಿತ್‍ಂಡ ಪೇರ್‌ದ ಲೇಕೊ ಬರ್ಪುಂಡು. ಅಂಚಾದ್ ಇಂದೆನ್ ಪೇರ್ ಜೆಂಜಿ ಪನ್ಪೆರ್. ಇಂದೆನ್ ಕಜಿಪು ಮಲ್ಪುಜೆರ್.
- ಕಲ್ಲದೆಂಜಿ - ತುದೆತ್ತ ಬರಿಟ್ಟ್ ಉಪ್ಪುನ ಕಲ್ಲ್ ದ ಮಾಟೆಡ್ ಉಪ್ಪುನ ದೆಂಜಿಲೆಗ್ ಕಲ್ಲದೆಂಜಿ ಪನ್ಪೆರ್. ಉಂದು ಬೇತೆ ದೆಂಜಿಡ್ದ್ ಒಂತೆ ಗಟ್ಟಿ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಕಜಿಪು ಮಲ್ತ್ ತಿನಿಯೆರೆ ಕೂಲಿ ಗಟ್ಟಿ ಬೋಡು.
ಜೆಂಜಿದ ವಿಕಾಸೊ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]
- ಜೆಂಜಿಲೆನ ಪಿದಯಿದ ಮೆಯಿಟ್ ಒಂಜಿ ದಪ್ಪೊದ ಓಡುಡ್ದು ಮುಚ್ಚೊಂದಿಪ್ಪುಂಡು. ಬುಕ್ಕೊ ಒಂಜಿ ಜತೆ ಕೊಬಾರ್{ಕೊಂಬ=ಕಾರ್] ಇಪ್ಪುಂಡು. ಅಂಚನೆ ಎಡತ್ತ್ ಬಲತ್ತ್‌‍ಗ್ ನಾಲ್ ನಾಲ್ ಚಿಲ್ಲಿಕಾರ್ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಅಂಚಾದ್ ಉಂದು ಪತ್ತ್ ಕಾರ್‌ದ ಜೀವಿ. ಉಂದೆನ್ ಸಂಸ್ಕೃತೊಡು ದಶಪಡಿ ಪನ್ಪೆರ್. ಜೆಂಜಿಲು ಸಮುದ್ರಡು, ಸುದೆಟ್, ತೋಡುಡು, ಕೆರೆಟ್, ಬೈಲ್ ಕಂಡೊಡು, ತೋಟೊಡು, ಗುವೆಲ್‍ಡ್ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಜೆಂಜಿದ ಗಾತ್ರೊಲು ವೈವಿದ್ಯೊ ಆದಿಪ್ಪುಂಡು. ಬಟಾಣಿ ಕಡ್ಲೆದಾತ್ ಮಲ್ಲೆಡ್ದ್ ಅಂಗೈದಾತ್ ಮಲ್ಲ ದೆಂಜಿಲು ಉಂಡು. ಜಪಾನ್‍ಡ್ ಜೇಡನಂಚಿತ್ತಿನ ದೆಂಜಿಲೆ ಗಾತ್ರೊದ ವೈವಿದ್ಯತೆ ಉಂಡು.[೨]
- ಜೆಂಜಿಲೆನ ಜಾತಿದ ಪೈಕಿ ಸುಮಾರ್ ಜಾತಿಲು ಚೀಪೆ ನೀರ್‌ದ, ಭೂಮಿದ ಅತ್ತಂಡ ಅರೆ ಭೂಮಿದ ಜಾತಿಲಾತೊ.[೩] ಪ್ರಪಂಚೊದ ಉಷ್ಣವಲಯೊದ ಬುಕ್ಕೊ ಅರೆ-ಉಷ್ಣವಲಯೊದ ಪ್ರದೇಸೊದ ಉದ್ದೊ ಅಗೆಲೊಗು ಅವು ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪೊ. ಜೆಂಜಿಲು ಒಂಜಿ ಜೈವಿಕ ಕುಲೊದ ಗುಂಪು ಇಪ್ಪುಂದು ಪಿರಾಕ್‍ಡ್ ತೆರಿದಿತ್ತೆರ್. ಆಂಡ ಅವು ಕನಿಷ್ಟಪಕ್ಷೊ ರಡ್ಡ್ ವಿಶಿಷ್ಟೊ ವಂಶಾವಳಿಲೆನ್ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸವುಂದು ಇತ್ತೆ ನಂಬುದೆರ್. ಅಯಿಟ್ ಒಂಜಿ ವಂಶಾವಳಿ ಪೂರ್ವ ದೇಶೆಡಿತ್ತ್ಂಡ ನಾನೊಂಜಿ ಅಮೆರಿಕಾಡ್ ಉಂಡು.[೪]
- ಪಿರಾಕ್‍ದ ಜೆಂಜಿದ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಲು ಜ್ಯುರಾಸಿಕ್‌ ಕಾಲೊಗು ಸೇರ್ಂಡಲಾ, ಅವು ಕೇವಲೊ ತನ್ನೊ ಬೆರಿತ ಚಿಪ್ಪಿಡ್ದ್ ಚಿರಪರಿಚಿತವಾಯಿನ ಕಾರ್ಬನಿಫರಸ್‌ ಕಾಲೊದ ಇಮೋಕ್ಯಾರಿಸ್‌ ಜೆಂಜಿ ಒಂಜಿ ಆದಿಮೊ ಜೆಂಜಿ ಆದಿಪ್ಪುಂದು ಎನ್ನೊಡಾಪುಂಡು.[೫] ಕ್ರಿಟೇಷಿಯ ಅವಧಿಡ್ ಅಯಿಡ್ದ್ ಬುಕ್ಕೊ ತೋಒಜಿದ್ ಬತ್ತ್‌ನ ಜೆಂಜಿಲೆನ ಪ್ರಸರಣೊ ಗೊಂಡ್ವಾನೊದ ಅವನತಿದೊಟ್ಟುಗೆ ಅತ್ತಂಡ ಜೆಂಜಿಲೆನ ಮುಖ್ಯೊ ಪರಭಕ್ಷಕೊಗುಲಾಯಿನ ಮೀನ್‍ದ ಏಕಕಾಲೀನ ಪ್ರಸರಣದೊಟ್ಟುಗೆ ಸಂಬಂಧೊನ್ ಹೊಂದ್‍ದಿಪ್ಪು.[೬]
ಉಲ್ಲೇಕೊಲು
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಜೆಂಜಿ - ಚಿತ್ರೊ ದರ್ಶಿನಿ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]-
Gecarcinus quadratus (YPM IZ 000564.CR) -
Gecarcinus quadratus (dead) -
Gecarcinus quadratus (Nosara) -
Gecarcinus quadratus Costa Rica
.jpeg)
.jpg)
