kakuniza:Puhay Uuy

巴黎聖母院pa-li sen-mu-yun

pa-li sen-mu-yun u imi nida pa-li sen-mu, u tatengaay nida a nganga sa pa-li sen-mu kitidaan nu kiwkay tini i hu-wa-ku-pa-li saka sip nu si-ti a subal nu tinsukiw a kiwkay, u tinsukiw a kitidaan nu kiwkay, nayi 1163 a mihcaan anisangaan katukih 1250 a mihcaan, nu ke-te-se aluma’ nu huwalan-si a subal nu kitidaan nu ketese alalihayay nu kapahay a kitidaan, idaw kunisabaluhay nipisangan tu madicemay hida sikululay, tabaki yadah ku kulit hida nu balu ku sasingalan yadah ku kulit nalimaan misanga tu salining tini i pa-li mala mikutayay tu ngangan nu naemekan nu mukasi, tungusay tu aidangan atu lalihayan nu kitidaan.

巴黎聖母院意為巴黎聖母，正式名稱為巴黎聖母主教座堂是位於法國巴黎第四區西堤島的天主教教堂，也是天主教巴黎總教區的主教座堂，約建造於1163年到1250年間，屬於哥德式建築，是法蘭西島地區的哥德式教堂群中具有代表意義的一座，並以其開創性地使用的尖肋骨拱和飛扶壁，巨大而多彩的玫瑰窗，以及豐富雕塑而聞名聖母院是巴黎最有代表性的歷史古蹟、觀光名勝與宗教場所。

mangaleb nu huwa-ku matineng naming ku matinengayatademaw, tu mihmihcaan tayniay midang nu tademaw makaala tu cay tusepsep a emang ku tayniay midang tina pa-li sen-mu-yun, kyu mala pali sayadahay nu tayniay a aaidangan.

更是法國最廣為人知的象徵之一，每年約有1200萬人參觀巴黎聖母院，使其成為巴黎最多人造訪的觀光景點。

Sen-mu-yun i 1163 amihcaan i mulise.te.su-li a cu-ciyaw mukeliday malingatu misanga, nayi 1260 a mihcaan maedem namisanga tu kitidaan, kanahatu nadikuda pina tu a siki amisumad tu kawaw, nika i 1790 a mihcaan u huwa-ku malepacaw henay itawya, yapali-se-mu-yun macalap mapeci, kyu yadahay a kiwkay nu wayway mamin mapeci.

聖母院於1163年在莫里斯·德·蘇利主教的領導下開始建造，並在1260年完成主體，儘管在隨後的幾個世紀進行修復工程，但在1790年代法國大革命期間，巴黎聖母院遭受破壞；使得許多宗教形象受損毀壞。

nanu 19 a sikimalingatu, pasu ci na-pi-lun saka cay yu pakasitangah a pacuung sa nu lisin sa atu huwalan-si a kanatal atu katuuday a cung-tung yu pitademan nu cung-tung itini aca i sen-mu-yun a sikawaw.自從19世紀開始，包括拿破崙一世的加冕典禮和法蘭西共和國許多總統的葬禮都在聖母院舉行。

i sen-mu-yun nu panan ihekal putah nu sen-mu-yun sa, idaw ku nu sayaway a sapakining, nu huwa-ku aniditekan tu nu kanatal a sausi kyu tini malingatu, sisa idaw kunu hu-wa-ku a imi.在聖母院門口外的聖母院廣場中，有個原點（Point Zéro）紀念物，是法國丈量全國各地里程時所使用的起測點，具有屬於法國文化中心點的象徵意義。

nu huwa-ku a pangangan sa “sen-mu-yun” han ui minida sa “u tatayna nu mita” sanay , mutudu tu ci yisuan a wina sen-mu-ma-li-ya, masasusikad yu singangan mangalen i tipanay a kanatal u kamu nuheni, wiy-ke-tu.yi-ku anisulitan tu cuda “ mahicaay a tademaw” kyu wiyni ku sapangangan.

其法文原名中的「Notre Dame」原意為「我們的女士」，指的是耶穌的母親聖母瑪利亞，該敬稱也廣泛於西方國家的語言使用，維克多·雨果的小說《鐘樓怪人》即以此為名。

se-mu-yun yumahidahenay matabal nu ayawan nu caysep a siki sa, malanu pa-li tuway, atu maminay nu pilihayan nu hu-wa-ku a kitidaan.

聖母院的前身早在10世紀時，就已經成為巴黎、或整個法國的宗教中心。

nika, yumahida henay usutudung, makatepa ku tademaw t usen-se-te-wang a kiwkay atu mamukun tu cayay katatudung sa, macunus aca tunu kiwkay malawpes ku demiad maluman, kya malingatu midateng tu ahican muliyaw misanga tina kiwkay sa.

但是，也正因為這般的重要性，人們開始發現原有的聖斯德望教堂與它所承擔的重任不相符，再加上原本的教堂已經隨著時間而老舊，而開始思索重新修築教堂的必要性。

1160 amihcaan, pali nu tudung a kiwkay mu-lise.te. suli “Maurice de Sully” patideng palekal mikiyaku, kyu 1163 a mihcaan sayaway a patucek tu sapaneknek a baetu, ngy malingatu tu a misanga tu kiwkay.

1160年時，巴黎主教莫里斯·德·蘇利（Maurice de Sully）發起教堂的重建計畫，並於1163年時埋下第一顆基石，象徵教堂開始興建。

nika, u mahiniay awcima ku sasitungusay a patektek tina sen-mu yun yadah ku kamu, ci mu-li-se. te. Su-li u tatusiyamen nu tawyaay a tademaw, idaw kukamu sakamusa ci ciyaw-cung ya-li-san-ta ku sisikiningay sa, nika ianayay ku sulit itawya, u sen-mu-yun nu sayaway numisangaay nawcima hakiya, inayay ku tungus tu nipisulit.

不過，關於到底是誰負責埋下聖母院的基石眾說紛紜，除了莫里斯·德·蘇利是可能的人選外，也有說法認為是當時的教宗亞歷山大三世負責奠基，由於缺乏文獻，聖母院最早的一批建築師到底是誰，也沒有明確的記載。

2019 amihcaan 4tay abulad 15 a demiad 18 kutuki 50 a sasulitan itawya, imahida misanga tu tina pa-li se-mu -yun makatuduh, nikatuduh mamin atuduh ku badahung nu kiwkay a tu masamucu’ay, nika u tektek nu kiwkay kapah tu naming.

2019年4月15日18時50分左右，此時在進行修復工程的巴黎聖母院發生火災，該火災摧毀了聖母院的屋頂和尖頂，但教堂的主體結構完好無損。

ukamu itawya, makatuduh sa misanga tu a musumad . nikatuduh nayi labu nu kiwkay a didiai a tumunaw sa.

據推測，火災與正在進行的翻修工作有關。發生失火點位於教堂閣樓處。

nadikudan nama katuduhmiliyaw misanga大火過後的重建

2009 a mihcaan sen-mu-yun nu timulan nu kawiyli atu namakatuduh tu sakatu a demiad i kawana, u tungduh nu sen-mu-yun atu nu kilangay a tukun mamin matuduhnamahida namakatuduh sa cay katenes, huwaku-cung-tung ci make-hungpatucek tu kamu cinid a miliyaw aca misanga tina pa-li-sen-mu-yun sa, mikiyaku tu lim a mihcaan amuhamin masanga tinakawaw sa.

2009年的聖母院南側（左）和大火後第二天（右），聖母院的尖頂和橡木屋頂完全被燒毀火災發生後不久，法國總統馬克宏承諾將重建巴黎聖母院，並計劃在五年內完成修復工作。

muliyaw misanga itawya t usen-mu-yun u nalimaan padeng han henay mulimad taydaen i lu-hu-kung a mikuwan. pakatineng cinida amikawaw tu masasetset misanga sa, yakamunida maydih muliyaw mitadas misanga atu badahung.

重建期間聖母院的藝術品將暫時轉移到羅浮宮保管。他宣布將舉辦一個國際建築競賽，旨在重新設計尖頂和屋頂。

namahida sa, patineng tu sapisasetset sakalamkam sa pakatineng tu pahusuay nika patinekuan, u mikuwanay tu nisupedan tu namiecaway a tademaw mutudu’ tu huwa-ku a cen-hu tadakalankam a misumad tu tukung sa, cay pakaadih tu sapisumad pasu maminay a sasangaan atu pisangaan a demiad u micukaymasay nu say-ku nicaliwayay.

然而，競賽公告的匆忙引發了國際媒體的批評，遺產學者和專業人士指責法國政府過於關注快速重建新尖頂，而忽視了將修復視為包括整個建築及其長期使用者的社會過程。

cay a lutuc nu baluhayay a hulic malingatu mitadas, ngay pa-li-sen-mu-yun kucay ka idaw ku lalangawan tu nipaliwan sapisikul atu sapisumad nu hulic atu hicaen, imahini sa macuduh aca malakuwiyt ku 1170 nu liwan a zaysang u namiecaway pasayda ci ma-ke-hungan patigami tu nipahelak, musakamu sasikadi ku hulic sa.

一項新法律被迅速起草，使巴黎聖母院免於現有文化遺產的保護和修復法律和程式，而這促使超過1170位遺產專家向馬克宏遞交公開信，呼籲尊重現行法規。

Ina lutuc nu hulic sa nayi 2019 amihcaan 5ay abulad 11 ademiad, misulul, nayi hu-wa-ku milubang tunu kanatal macalilaw kuni kasacacalilaw.

這項法律於2019年5月11日通過，並在法國國民議會引發了激烈辯論。

u cayay pisulil ci makehungan sa mutudu’ tu cen-hu miliyung tu pa-li sen-mu a kiykay pataluayaw tu kawaw nu cen-c’ sa, umuculculay sa sakamusa pisalalamkami ti sikawaw atu miselep tu damsu ngay muculcul tu kapahay ku balucu’ nu masakaputay a pahaykiw sa.

反對者指責馬克宏政府利用巴黎聖母院進行政治炒作，而支持者則辯稱需要快速行動和稅收減免以鼓勵慈善捐贈。