Goran Paskaljević
Goran Paskaljević (Beograd, 22. april 1947 — Pariz, 25. septembar 2020) bio je srpski filmski reditelj, scenarista i producent.
| Goran Paskaljević | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 22. april 1947. |
| Mesto rođenja | Beograd, FNR Jugoslavija |
| Datum smrti | 25. septembar 2020. (73 god.) |
| Mesto smrti | Pariz, Francuska |
| Zanimanje | filmski reditelj, scenarista i producent |
| Veza do IMDb-a | |
Karijera
urediDiplomirao je filmsku režiju na Fakultetu za film i televiziju (FAMU) Akademije scenskih umetnosti (češ. Akademie múzických umění) u Pragu. Režirao je mnoge dokumentarne filmove i TV drame za TV Beograd, a prvi dugometražni igrani film — Čuvar plaže u zimskom periodu, snimio je 1976.
Napravio je preko 30 dokumentarnih i 13 igranih filmova. U Beču je tokom aprila 2016. održana retrospektiva njegovih filmova.[1]
Preminuo je 25. septembra 2020. godine u Parizu.[2] Posle kremiranja u Parizu na groblju Per Lašez njegovi posmrtni ostaci su 10. oktobra preneti u Beograd na Novo groblje.[3]
O njegovom životu je objavljena knjiga Goran Paskaljević: Velikan filmskog platna autorke Tatjane Nježić, u okviru edicije FEST-ovih 50.[4]
Paskaljević pre smrti nije stigao da snimi film Mačji krik, čiji je koscenarista. Film je režirala Sanja Živković i premijerno je prikazan na Torino Film Festivalu oktobra 2024.[5]
Nagrade i priznanja
urediDobitnik je mnogih prestižnih nagrada: Nagrada kritičara za najbolji evropski film 1998. za Bure baruta; Nagrada kritičara u San Sebastijanu 1990. za Vreme čuda. Časopis Variety svrstao ga je 2001. u pet najboljih režisera godine (pored Lasea Halstroma, Nila Džordana, Stivena Soderberga i Edvarda Janga).
On je prvi filmski režiser koji je 2002. u Minhenu dobio Nagradu „Bernard Viki Most“ za humanizam u svojim delima.
Novembra 2007. Paskaljević je odlikovan francuskim Ordenom umetnosti i književnosti koji mu je svečano uručen 9. maja 2008. u Beogradu.
Dodeljene su mu nagrade:
- Velika bronzana arena za najbolji film na Filmskom festivalu u Puli, za igrani film Zemaljski dani teku, 1979. godine.[6]
- Najveće priznanje Jugoslovenske kinoteke Zlatni pečat, 2019. godine.[6]
- Leskovački internacionalni festival filmske režije LIFFE 2020: Nagrada Živojin Žika Pavlović za afirmaciju regionalne filmske umetnosti u svetu, 2020. godine.[7][8]
Filmografija
urediReditelj
uredi| God. | Naziv | Žanr | Nagrada |
|---|---|---|---|
| 1970-e | |||
| 1972. | Legenda o lapotu | ||
| 1973. | Sluga | ||
| 1976. | Čuvar plaže u zimskom periodu | ||
| 1977. | Pas koji je voleo vozove | ||
| 1979. | Zemaljski dani teku | ||
| 1980-e | |||
| 1980. | Poseban tretman | ||
| 1982. | Suton | ||
| 1984. | Varljivo leto '68 | ||
| 1987. | Anđeo čuvar | ||
| 1989. | Vreme čuda | ||
| 1990-e | |||
| 1992. | Tango argentino | ||
| 1995. | Tuđa Amerika | ||
| 1998. | Bure baruta | ||
| 2000-e | |||
| 2002. | Kako je Hari postao drvo | ||
| 2004. | San zimske noći | ||
| 2006. | Optimisti | ||
| 2009. | Medeni mesec | ||
| 2010-e | |||
| 2012. | Kad svane dan | ||
| 2016. | Zemlja bogova | ||
| 2019. | Uprkos magli | ||
Scenarista
uredi| Godina | Naziv |
|---|---|
| 1973. | Sluga |
| 1979. | Zemaljski dani teku |
| 1982. | Suton |
| 1987. | Anđeo čuvar |
| 1989. | Vreme čuda |
| 1998. | Bure baruta |
| 2024. | Mačji krik |
Reference
uredi- ^ Retrospektiva filmova Gorana Paskaljevića u Beču (B92, 1. april 2016)
- ^ Preminuo Goran Paskaljević
- ^ Komemoracija povodom smrti reditelja Gorana Paskaljevića u Kinoteci (B92, 10. oktobar 2020)
- ^ Tanjug (2023-04-04). „Predstavljena knjiga o Goranu Paskaljeviću: "Bio je prava gromada i kulturno dobro"”. Euronews.rs (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2023-04-05.
- ^ Tanjug (2024-10-04). „Dirljiva drama koju Goran Paskaljević nije stigao da snimi: Film "Mačiji krik" premijerno prikazan u Vankuveru”. Euronews.rs (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-10-04.
- ^ a b „Gorostas velikog platna: Razgovor o Goranu Paskaljeviću - FCS” (na jeziku: srpski). 2022-06-08. Pristupljeno 2022-06-09.
- ^ PASKALjEVIĆU ŽIKA PAVLOVIĆ: Velika mi je čast, učio sam iz njegovih dela („Večernje novosti”, 2. septembar 2020)
- ^ POSLEDNjU NAGRADU DOBIO POLA SATA PRE SMRTI: Neobičan sled sudbine - o njemu je Paskaljević posebno lepo govorio („Večernje novosti”, 25. septembar 2020)
Spoljašnje veze
uredi- Goran Paskaljević na sajtu PORT.rs
- Goran Paskaljević na sajtu IMDb (jezik: engleski)
- Goran Paskaljević dobitnik nagrade „Sergej Bondarčuk“ („Politika“, 26. maj 2011)
- Goran Paskaljević: Čitav svet je danas u strahu („Večernje novosti”, 4. septembar 2016)
- Tamo gde zemlja ljubi nebo („Politika”, 5. mart 2017)
- Evropa sve manje prihvata različitost - intervju („Politika”, 4. mart 2020)
- Preminuo Goran Paskaljević (RTS, 25. septembar 2020)
- Preminuo Goran Paskaljević („Politika”, 25. septembar 2020)
- Sećanje na Gorana Paskaljevića – čovek koji je umeo da voli („Politika”, 25. septembar 2020)
