Gomari: Dallime mes rishikimesh

Gomar
Klasifikimi shkencor
Mbretëria:	Animalia
Filumi:	Çordatët
Klasa:	Mamalia
Rendi:	Njëthundrakët
Familja:	Equidae
Gjinia:	Equus
Lloji:	E. africanus
Nënlloji:	E. a. asinus

Browse history interactively

[redaktim i pashqyrtuar]

[Redaktim i kontrolluar]

← Redaktim më i vjetër

Content deleted Content added

PamorTekst wiki

Inline

Versioni aktual i datës 2 mars 2024 05:57

Gomari (Equus africanus asinus) është një anëtar i zbutur i familjes së kuajve, Equidae. Paraardhësi i egër i gomarit është gomari i egër afrikan, E. africanus. Ka më shumë se 40 milion gomarë në botë, kryesisht në vendet e pazhvilluara, ku ato përdoren kryesisht si kafshë tërheqëse ose paketimi. Gomarët që punojnë shpesh shoqërohen me ata që jetojnë në ose nën nivelet e jetesës. Një numër i vogël gomarësh mbahen për shumim ose si kafshë shtëpiake në vendet e zhvilluara.

Karakteristikat

Gomarët ndryshojnë mjaft në madhësi, në varësi të racës dhe menaxhimit. Lartësia në tharjen varion nga 79 deri 160 cm dhe pesha nga 80 në 480 kg. Gomarët që punojnë në vendet më të varfra kanë një jetëgjatësi prej 12 deri në 15 vjet; në vendet më të prosperuara, ata mund të kenë një jetëgjatësi prej 30 deri në 50 vjet.

Gomarët janë përshtatur në tokat margjinale të shkretëtirës. Ndryshe nga kuajt e egër, gomarët e egër në zona të thata janë të vetmuar dhe nuk formojnë haremë. Çdo gomar i rritur krijon një gamë shtëpie; shumimi në një zonë të madhe mund të dominohet nga një krik. Thirrja e fortë ose pëllitja e gomarit, i cili zgjat zakonisht për njëzet sekonda dhe mund të dëgjohet për më shumë se tre kilometra, mund të ndihmojë në mbajtjen e kontaktit me gomarët e tjerë nëpër hapësirat e gjera të shkretëtirës. Gomarët kanë veshë të mëdhenj, të cilët mund të marrin tinguj më të largët dhe mund të ndihmojnë në ftohjen e gjakut të gomarit. Gomarët mund të mbrojnë veten duke kafshuar, goditur me thundrat e përparme ose duke shkelmuar me këmbët e pasme.

Shih edhe

Lidhe faqesh

Definimi i Esel tek WikiFjalori

Interessengemeinschaft für Esel - und Mulifreunde in Deutschland e. V.
Eselqual und Eselschutz Arkivuar 10 maj 2009 tek Wayback Machine
Zum Phänomen der Anthropomorphie am Beispiel des Esels
Stine Rossel et.al.: Domestication of the donkey: Timing, processes, and indicators. Proceedings of National Academy of Sciences of the USA, Bd. 105 (10), März 2008, S. 3715-3720, doi:10.1073/pnas.0709692105 und als Pressemeldung

@@ Rreshti 1: / Rreshti 1: @@
+{{Taxobox
-Gomari eshte nje kafshe shtepiake dhe punetore.Ai nuk lodhet kurre me aq sa punon. Keto kohet e fundit gomejret po shtohen shume ne numer dhe per kete arsye njerezit(fshataret)i kane rritur ndihmesat per punet e lodhshme te tyre.Eshte nje kafshe e bute qe nuk merzitet kurre.
+ | name              = Gomar
+ | image             = Donkey in Clovelly, North Devon, England.jpg
+ | regnum            = [[Animalia]]
+ | phylum            = [[Çordatët]]
+ | classis           = [[Gjitari|Mamalia]]
+ | ordo              = [[Njëthundrakët]]
+ | familia           = [[Equidae]]
+ | genus             = [[Equus (gjini)|Equus]]
+ | species           = ''[[Gomari i egër afrikan|E. africanus]]''
+ | subspecies        = '''E. a. asinus'''
+}}
+'''Gomari''' (''Equus africanus asinus'') është një anëtar i zbutur i familjes së kuajve, [[Equidae]]. Paraardhësi i egër i gomarit është [[Gomari i egër afrikan|gomari i egër afrikan]], ''E. africanus''. Ka më shumë se 40 milion gomarë në botë, kryesisht në vendet e pazhvilluara, ku ato përdoren kryesisht si kafshë tërheqëse ose paketimi. Gomarët që punojnë shpesh shoqërohen me ata që jetojnë në ose nën nivelet e jetesës. Një numër i vogël gomarësh mbahen për shumim ose si kafshë shtëpiake në vendet e zhvilluara.
+== Karakteristikat ==
-'''Gomari shtëpiak''' (''Equus africanus asinus'') është një [[kafshë shtëpiake]] e përhapur në gjithë botën.  Forma a tij baze është [[gomari afrikan]], kurse [[gomari aziatik]] nuk u kthye ndoshta kurrë në [[shtëpiak]].
+Gomarët ndryshojnë mjaft në madhësi, në varësi të racës dhe menaxhimit. Lartësia në tharjen varion nga 79 deri 160 cm dhe pesha nga 80 në 480 kg. Gomarët që punojnë në vendet më të varfra kanë një jetëgjatësi prej 12 deri në 15 vjet; në vendet më të prosperuara, ata mund të kenë një jetëgjatësi prej 30 deri në 50 vjet.
+Gomarët janë përshtatur në tokat margjinale të shkretëtirës. Ndryshe nga kuajt e egër, gomarët e egër në zona të thata janë të vetmuar dhe nuk formojnë haremë. Çdo gomar i rritur krijon një gamë shtëpie; shumimi në një zonë të madhe mund të dominohet nga një krik. Thirrja e fortë ose pëllitja e gomarit, i cili zgjat zakonisht për njëzet sekonda dhe mund të dëgjohet për më shumë se tre kilometra, mund të ndihmojë në mbajtjen e kontaktit me gomarët e tjerë nëpër hapësirat e gjera të shkretëtirës. Gomarët kanë veshë të mëdhenj, të cilët mund të marrin tinguj më të largët dhe mund të ndihmojnë në ftohjen e gjakut të gomarit. Gomarët mund të mbrojnë veten duke kafshuar, goditur me thundrat e përparme ose duke shkelmuar me këmbët e pasme.
-== Pershkrimi ==
-[[Skeda:Gomari.jpg|thumb|250px]]
-Gomari ka dy duar dhe dy kembe.Syte e tij jane shume te vogla.Ai gjithashtu ka edhe dy vesh qe i qendrojne gjithmone te ngritura. Ka nje lekure te mbushur me plot qime. Bishti i tij eshte si nje tufe e mbushur me qime te gjata dhe paksa te cuditshme. Hunda e tij eshte shume e gjere qe te jep nje pershtypje sikur merr frymme me veshtiresi.
-== Lindja qe kryen ==
+== Shih edhe ==
-===== Nena lind disa kerrica (sepse keshtu quhet i vogli i gomarit) dhe pas disa muajsh bebja i quajtur kerric rritet dhe tashme ai merr nje emer krejtesisht tjeter te quajtur GOMAR. Gomarit te rritur i vene ne kurrizin e tij nje samar. ku aty ai mban njerezit,arka,dru,kosha etj.Gomari pas kushedi se sa kohesh do te cihtohet dhe do te ndoshi po ky proces...    =====
+* [[Eselsbrücke]]
+* [[Eselsohr]]
+* [[Maulesel]], [[Maultier]]
+* [[Drahtesel]]
+== Lidhe faqesh ==
+{{Commons|Category:Equus asinus|Esel}}
+{{Wiktionary|Esel}}
+* [http://www.esel.org Interessengemeinschaft für Esel - und Mulifreunde in Deutschland e. V.]
+* [http://www.tierlobby.de/rubriken/Tiergarten/huftiere/esel.htm Eselqual und Eselschutz] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090510053826/http://www.tierlobby.de/rubriken/Tiergarten/huftiere/esel.htm |date=10 maj 2009 }}
+* [https://web.archive.org/web/20071227154409/http://www.choy.de/index.php?titel=eselei Zum Phänomen der Anthropomorphie am Beispiel des Esels]
+* Stine Rossel et.al.: ''Domestication of the donkey: Timing, processes, and indicators.'' Proceedings of National Academy of Sciences of the USA, Bd. 105 (10), März 2008, S. 3715-3720, {{DOI|10.1073/pnas.0709692105}} und als [https://web.archive.org/web/20090327025714/http://www.uni-muenchen.de/einrichtungen/zuv/uebersicht/komm_presse/verteiler/presseinformationen/2008/f-21-08.html Pressemeldung]
 [[Kategoria:Gjitarë]]
+[[Kategoria:Kafshë shtëpiake]]