Shihni burimin për Kubilaj Han

{{Infobox mbretër
| emri              = Kubilaj Han
| titulli           = [[Hagani|Hani]] i 5-të i [[Perandoria Mongole|Perandorisë Mongole]]<br>(Nominale për shkak të [[Ndarja e Perandorisë Mongole|ndarjes së perandorisë]])<br>[[Perandori i Kinës]]<br>([[Lista e perandorëve Yuan|Perandori i 1-rë i Dinastisë Yuan]])
| figura            = YuanEmperorAlbumKhubilaiPortrait.jpg
| figura_përshkrimi = Potreti nga artisti [[Araniko]], e vizatuar pak pas vdekjes së Kubilajit më 1294

| vazhdimësia       = [[Lista e perandorëve Yuan|Hagan i Perandorisë Mongole]]
| mbretërimi        = 5 maj 1260 – 18 shkurt 1294<ref>Datat janë sipas kalendarit Julian</ref>
| kurorëzimi        = 5 maj 1260
| paraardhës        = [[Möngke Han]]
| pasardhës         = [[Temür Han]] ([[Dinastia Yuan]])
| vazhdimësian2     = [[Lista e perandorëve Yuan|Perandori i Dinastisë Yuan]]
| mbretërimi2       = 18 dhjetor 1271 – 18 shkurt 1294 <ref>Humbja e [[Dinastia Song|dinastisë Song]] në [[Beteja e Jamenit|Betejën e Jamenit]] më 19 mars konsiderohet fillimi i sundimit të Kubilaj Han [[Kina e Madhe|mbi tërë Kinën]].</ref>
| paraardhës2       = [[Temür Han]]
| data_lindjes      = 23 shtator 1215
| vendi_lindjes     = [[Perandoria Mongole]]
| data_vdekjes      = 18 shkurt 1294 (78 vjet)
| vendi_vdekjes     = [[Khanbaliq]], [[Dinastia Yuan]], Perandoria Mongole
| bashkëshort       = {{plainlist|
*Tegulen Hatun
*Qoruqchin Hatun
*[[Chabi]] Hatun
*Dorbajin Hatun
*Hushijin Hatun
*Bayujin Hatun
*[[Nambui]] Hatun
}}
| lloji_bashkëshort = consort
| shtëpia           = [[Borjigin]]
| dinastia          = [[Dinastia Yuan|Yuan]]
| babai             = [[Tolui]]
| nëna              = [[Sorghaghtani Beki]]
| religjioni        = [[Budizmi tibetian]]
}}
'''Kubilaj''' ([[Gjuha mongoleze|Mongolisht]]: Хубилай; 23 shtator 1215 - 18 shkurt 1294) ishte [[Hagani|hani]] i 5-të i [[Perandoria Mongole|Perandorisë Mongole]] që mbretëroi nga 1260 deri më 1294 (edhe pse për shkak të [[Ndarja e Perandorisë Mongole|ndarjes së perandorisë]] ishte pozitë nominale). Ai gjithashtu themeloi [[Dinastia Yuan|dinastinë Yuan]] në Kinë si dinastinë e pushtimit në vitin 1271 dhe sundoi si perandori i parë Yuan deri në vdekjen e tij në vitin 1294.

Kubilaji ishte djali i katërt i [[Tolui]] (djali i tij i dytë me [[Sorghaghtani Beki]]) dhe nipi i [[Xhingis Han]]. Ai e pasoi vëllain e tij më të madh [[Möngke Han|Möngke]] si hagan në vitin 1260, por duhej ta mposhtë vëllain e tij më të ri [[Ariq Böke]] në [[Lufta Civile Toluid|Luftën Civile Toluid]] që zgjati deri në vitin 1264. Ky episod shënoi fillimin e përçarjes në perandori. Fuqia e vërtetë e Kublait ishte e kufizuar në Kinë dhe Mongoli, megjithëse si hagan ai ende kishte ndikim në [[Ilhanati|Ilhanat]] dhe në një shkallë dukshëm më të vogël, në [[Hordi i Artë|Hordin e Artë]]. Nëse dikush llogarit Perandorinë Mongole në atë kohë si një e tërë, sfera e tij arriti nga [[Oqeani Paqësor]] në [[Deti i Zi|Detin e Zi]], nga [[Siberia]] në atë që tani është [[Afganistani]].

== Fitoret në Kinën Veriore ==
Në vitin 1251, vëllai më i madh i Kublajit, Möngke u bë han i Perandorisë Mongole, dhe Khwarizmian [[Mahmud Yalavach]], bashkë me Kublajin u dërguan në Kinë. Kublaji mori pushtetin mbi Kinën e Veriut dhe e kaloi pushtetin e tij në [[Mongolia e Brendshme|Mongolinë e Brendshme]] qendrore. Gjatë viteve të tij si perandor, Kublaji menaxhoi mirë territorin e tij, nxiti prodhimin bujqësor dhe rriti shpenzimet e mirëqenies sociale pas marrjes së Xi'an. Këto akte morën një mirënjohje të madhe nga kryekomandantët kinezë, të cilat ishin thelbësore për ndërtimin e dinastisë Yuan. Në vitin 1252, Kublai kritikoi Mahmud Yalavach, i cili asnjëherë nuk vlerësohej shumë nga bashkëpunëtorët e tij kinezë, për ekzekutimin e të dyshuarve gjatë një shqyrtimi gjyqësor dhe për këtë shkak, Zhao Bi e sulmoi atë për qëndrimin e tij të frikshëm ndaj fronit. Möngke hodhi poshtë Mahmud Yalavach, i cili u takua me rezistencën nga zyrtarët e trajnuar kineze të konfucianëve.

Në vitin 1253, Kublaji u urdhërua të sulmonte Yunnanin dhe ai kërkoi që [[Mbretëria Dali]] të paraqitej ne luftë. Familja Gao në pushtet rezistoi dhe vrau të dërguarit mongol. Mongolët i ndanë forcat e tyre në tre. Një krahë hipi në lindje në pellgun e [[Sichuan]]. Kolona e dytë nën territoret e djalit e [[Subutai]]t [[Urijanghadai]] mori një rrugë të vështirë në malet e Sichuanit perëndimor. Kublai shkoi në jug mbi kullota dhe u takua me kolonën e parë. Ndërsa Urijanghadai udhëtoi përgjatë luginës nga veriu, Kublaji mori kryeqytetin e Dalit dhe i kurseu banorët përkundër vrasjes së ambasadorëve të tij. Mbreti i Daliut Duan Xingzhi (段 興 智) vetë dezertoi me mongolët, të cilët përdorën trupat e tij për të pushtuar pjesën tjetër të Yunnanit. Duan Xingzhi, mbreti i fundit i Daliut, u emërua nga [[Möngke Han]] si ''[[Tusi|tusi]]'' i parë ose sundues lokal; Duan pranoi vendosjen e një komisioneri për pacifikimin atje. Pas largimit të Kublajit, trazirat shpërthyen mes fraksioneve të caktuara. Në vitet 1255 dhe 1256, Duan Xingzhi u paraqit në gjykatë, ku ai ofroi Möngke Hanit hartat e Yunnanit dhe këshillon rreth fitoreve të fiseve që nuk ishin dorëzuar ende. Duan pastaj udhëhoqi një ushtri të konsiderueshme për të shërbyer si udhërrëfyes dhe pararojë për ushtrinë mongoliane. Në fund të vitit 1256, Urijanghadai kishte qetësuar plotësisht [[Yunnan]]in.

==Referimet==
{{ref}}

[[Kategoria:Lindje 1215]]
[[Kategoria:Vdekje 1294]]
[[Kategoria:Perandorët e dinastisë Yuan]]
[[Kategoria:Hanët e mëdhenj të Perandorisë Mongole]]