Shihni burimin për Euro

{{Kartela valutë
| name = Euro
| local_name = <small>{{nobold|1=see also [[Language and the euro|''euro'' in various languages]]}}</small>
| image_1 = Euro Series Banknotes (2019).jpg|thumb
| image_width_1 = 175px
| image_title_1 = [[Kartëmonedha Euro]]
| image_2 = Reverso 1 euro.jpg
| image_width_2 = 125px
| image_title_2 = 1&nbsp;monedhë euro
| iso_code = EUR
| subunit_name_1 = [[1 euro cent coin|cent euro]]
| unit = euro 
| plural = Ndryshon, shiko [[gjuha dhe euro]]
| symbol = [[simboli Euro|€]]
| symbol_subunit_1 = c
| frequently_used_banknotes = [[5 euro note|€5]], [[10 euro note|€10]], [[20 euro note|€20]], [[50 euro|€50]], [[100 euro note|€100]]<ref name="Circulation_report">{{cite web |url=http://sdw.ecb.europa.eu/reports.do?node=1000004111 |title=ECB Statistical Data Warehouse, Reports>ECB/Eurosystem policy>Banknotes and coins statistics>1.Euro banknotes>1.1 Quantities |publisher=European Central Bank}}</ref>
| rarely_used_banknotes = [[200 euro note|€200]], [[500 euro note|€500]]<ref name="Circulation_report"/>
| frequently_used_coins = {{nowrap|[[1 euro cent coin|1c]], [[2 euro cent coin|2c]], [[5 euro cent coin|5c]], [[10 euro cent coin|10c]], [[20 euro cent coin|20c]], [[50 euro cent coin|50c]], [[1 euro coin|€1]], [[2 euro coin|€2]] {{ns}}}}
| rarely_used_coins = [[1 euro cent coin|1c]], [[2 euro cent coin|2c]] (Belgjika, Finlanda, Irlanda, Italia, Holanda)<ref>{{cite web|first1=Alistair|last1=Walsh|access-date=2019-11-04|title=Italy to stop producing 1- and 2-cent coins |url=https://www.dw.com/en/italy-to-stop-producing-1-and-2-cent-coins/a-39020206|date=29 maj 2017|publisher=[[Deutsche Welle]]}}</ref>)
| subunit_ratio_1 = {{frac|100}}
| subunit_inline_note_1 = ([[Language and the euro|Emri ndryshon sipas gjuhës]])
| plural_subunit_1 = ([[Language and the euro|Ndryshon sipas gjuhës]])
| banknote_article = kartëmonedha euro
| coin_article = monedha euro
| using_countries = primar: [[#anëtarët e Eurozonës|§&nbsp;anëtarë të Eurozonës]] (20),<br/>
                    gjithashtu: [[#Përdorues të tjerë|§&nbsp;përdoruesit e tjerë]]
| issuing_authority = [[Banka Qendrore Evropiane]]
| issuing_authority_website = {{URL|https://www.ecb.europa.eu}}
| printer = shiko {{section link|Euro|Shtypja e kartëmonedhave|nopage=y}}
| mint = [[List of euro mints|Lista e minave]]
| inflation_rate = 5.3% (Gusht 2023)<ref>{{cite web|url=https://www.ecb.europa.eu/stats/macroeconomic_and_sectoral/hicp/html/index.en.html)|title=Inflation in the euro area}}{{Lidhje e vdekur}}</ref>
| pegged_by = shiko {{section link||Monedhat e lidhura}}
| inflation_source_date = [https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Inflation_in_the_euro_area ec.europa.eu]
| inflation_method = [[Harmonised Index of Consumer Prices|HICP]]
}}
{{Collapsible list
|titlestyle = background:transparent; text-align:left
|title = Jashtë BE (8)
|{{AND}}<ref>{{cite journal|url=http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2011:369:0001:0013:EN:PDF|title=Monetary Agreement between the European Union and the Principality of Andorra|date=17 dhjetor 2011|accessdate=2012-09-08|journal=[[Official Journal of the European Union]]|archive-date=26 qershor 2012|archive-url=https://www.webcitation.org/68i2UZgim?url=http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2011:369:0001:0013:EN:PDF|url-status=dead}}</ref>
|{{MON}}<ref group="shënim">{{cite web |url=http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2002:142:0059:0073:EN:PDF |title=By monetary agreement between France (acting for the EC) and Monaco |accessdate=30 maj 2010 |archive-date=25 gusht 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130825185516/http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2002:142:0059:0073:EN:PDF |url-status=dead }}</ref>
|{{SMR}}<ref group="shënim">{{cite web |url=http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2001:209:0001:0004:EN:PDF |title=By monetary agreement between Italy (acting for the EC) and San Marino |accessdate=30 maj 2010 |archive-date=25 gusht 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130825201219/http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2001:209:0001:0004:EN:PDF |url-status=dead }}</ref>
|{{VAT}}<ref group="shënim">{{cite web |url=http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2001:299:0001:0004:EN:PDF |title=By monetary agreement between Italy (acting for the EC) and Vatican City |accessdate=30 maj 2010 |archive-date=25 gusht 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130825193029/http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2001:299:0001:0004:EN:PDF |url-status=dead }}</ref>
|{{flamuri|Britania e Madhe}} [[Akrotiri dhe Dhekelia]] <small>(Mbretëria e Bashkuar)</small><ref group="shënim">{{cite web|url=http://www.sba.mod.uk/SBA%20Legislation/Ord%202007/Euro%20Ordinance%202007.pdf |title=By the third protocol to the Cyprus adhesion Treaty to EU and British local ordinance|format=PDF |accessdate=17 korrik 2011}}</ref>
|{{flamuri|Franca}} [[Clipperton Island]] <small>(Franca)</small>
|{{flamuri|Franca}} [[Tokat Franceze Jugore dhe Antarktike]] <small>(Franca)</small>
|[[Skeda:Flag of Saint-Pierre and Miquelon.svg|20px]] [[Saint Pierre and Miquelon]] <small>(Franca)</small><ref group="shënim">{{cite web |url=http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:1999:030:0029:0030:EN:PDF |title=By agreement of the EU Council |accessdate=30 maj 2010 |archive-date=28 korrik 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090728054017/http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:1999:030:0029:0030:EN:PDF |url-status=dead }}</ref>
}}

'''Euro''' ([[shenja valutore]]: '''[[Shenja e Euros|€]]'''; [[ISO 4217|kodi valutor]]: '''EUR''') është [[valuta]] zyrtare e [[Bashkimi Evropian|Bashkimit Evropian]] (BE). Tetëmbëdhjetë [[Shtet anëtar i Bashkimit Evropian|shtete anëtare]] e kanë përshtatur, këto vende së bashku njihen si [[Eurozona]] ([[Austria]], [[Belgjika]], [[Qipro]], [[Estonia]], [[Finlanda]], [[Franca]], [[Gjermania]], [[Greqia]], [[Republika e Irlandës|Irlanda]], [[Italia]], [[Kroacia]], [[Letonia]], [[Lituania]], [[Luksemburgu]], [[Malta]], [[Holanda]], [[Portugalia]], [[Sllovakia]], [[Sllovenia]], [[Spanja]]). Valuta gjithashtu përdoret edhe në pesë shtete tjera me marrëveshje formale gjashtë shtete tjera pa marrëveshje të tilla. Si rezultat, euro është valuta e vetme për mbi 330&nbsp;milion Evropianë.<ref>{{cite web|url=http://www.eurodesigncontest.eu/emu.cfm?lang=en|title=www.eurodesigncontest.eu/emu.cfm?lang=en<!--INSERT TITLE-->}}</ref> Përfshirë zonat që përdorin valuta  "[[Kurs i rreguluar këmbimi|të kapura]]" mbas euros, euroja direkt ndikon rreth 500&nbsp;milion njerëz në mbarë botën.<ref>Number is a sum of ''estimated'' populations (as stated in their respective articles) of: all Eurozone members; all users of euro not part of Eurozone (whether officially agreed upon or not); all areas which use a currency pegged to the euro, and only the euro. — Please see detailed summation in article [[Eurozone]]</ref> Ndërsa janë mbi 610&nbsp;miliardë&nbsp;€ në qarkullim që prej dhjetorit 2006, euro ështa valuta me vlerën më të madhe të përbashkët të monedhave në qarkullim, duke e kapërcyer [[Dollari i Shteteve të Bashkuara|Dollarin e Shteteve të Bashkuara]].<ref>{{cite web|last = Atkins|first = Ralph|title = Euro notes cash in to overtake dollar|publisher = Financial Times|date=2006-12-27|url = http://www.ft.com/cms/s/18338034-95ec-11db-9976-0000779e2340.html|accessdate = 2007-05-04}}</ref>

== Hyrje ==
[[Skeda:Euro accession Eurozone.svg|thumb|Eurozona 2023]]
Sipas vlerësimeve zyrtare të PBB në 2007, [[Eurozona]] është ekonomia më e madhe në botë nga marsi 2008 pasi që kursi i këmbimit USD/EUR kaloi 1,56.<ref name="ciaeconomicranks">{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2001rank.html |title=CIA — The World Factbook — Rank Order — GDP (purchasing power parity) |publisher=CIA |date=2008-03-20 |accessdate=2008-04-06 |archive-date=4 qershor 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110604195034/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2001rank.html |url-status=dead}}</ref><ref name="eueconreuters">{{cite web|url= http://www.reuters.com/article/newsOne/idUSL1491971920080314 |title=Weak dollar costs U.S. economy its No. 1 spot |U.S. |Reuters |publisher=Reuters |date=2008-03-14 |accessdate=2008-03-16}}</ref><ref name="eueconytimes">{{cite web |url=http://www.nytimes.com/reuters/news/news-economy-world-biggest.html |title=Weak Dollar Costs U.S. Economy Its World No. 1 Spot |publisher=New York Times |date=2008-03-14 |accessdate=2008-03-16 }}{{Lidhje e vdekur}}</ref><ref name="eueconabout">{{cite web |url=http://useconomy.about.com/b/2008/02/12/us-no-longer-worlds-largest-economy.htm |title=U.S. No Longer World's Largest Economy |publisher=About.com |accessdate=2008-03-16 |archive-date=15 shtator 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080915162648/http://useconomy.about.com/b/2008/02/12/us-no-longer-worlds-largest-economy.htm |url-status=dead }}</ref>

Euroja u prezantua në tregjet financiare të botës si valutë më [[1999]] dhe u lëshua në përdorim si [[monedhë]] dhe [[kartmonedhë]] fizike më [[1 janar]] 2002. Ajo zëvendësoi ish-[[Njësia Valutore Evropiane|Njësinë Valutore Evropiane]] (ECU) me këmbim 1:1.

Euroja menaxhohet dhe administrohet nga [[Banka Qendrore Evropiane]] (BQE) me bazë në [[Frankfurt]] dhe [[Eurosistemi]] (i cili përbëhet nga [[banka qendore]] e vendeve të [[Eurozonë]]s). Si bankë e pavarur qendrore, BQE-ja ka autoritet të vendosë [[politikat monetare]]. Eurosistemi merr pjesë në shtypjen dhe shpërndarjen e [[Kartëmonedhat Euro|kartëmonedhave]] dhe [[Monedhat Euro|monedhave]] euro, dhe operimin e sistemit pagues të Eurozonës.

Megjithëse gjithë shtetet anëtare të [[BE]]-së kanë të drejtë të bashkangjiten nëse i përmbushin [[Kriteret e bashkimit|disa detyrime monetare]], jo të gjithë anëtarët e BE-së kanë vendorur ta përshtasin valutën e re. Të gjitha vendet që i janë bashkuar BE-së që nga implementimi i [[Traktati Maastricht|Traktatit Maastricht]], kanë thënë se do ta pështasin euron në kohën e duhur. Maastrichti i detyroi anëtarët aktual të përshtasnin euron; sidoqoftë, [[Britania e Madhe]] dhe [[Danimarka]] u përjashtuan nga ky detyrim për veten e tyre.<ref>{{cite web|title = The €uro: Our Currency|publisher = Economic and Financial Affairs|url = http://ec.europa.eu/economy_finance/euro/transition/transition_main_en.htm|accessdate = 2007-05-04}}</ref> [[Suedia]] e refuzoi euron në një referendum më [[2003]], dhe e ka shmangur detyrimin për tu bashkangjitur duke mos i plotësuar kushtet. Përveç kësaj, katër [[Mikroshtet]]et Evropiane ([[Vatikani]], [[Monako]], [[Andorra]], dhe [[San Marino]]), megjithëse nuk janë anëtarë të BE-së, kanë përshtatur euron për shkak të lidhjeve valutore me vendet anëtare. Dy shtete të tjera Evropiane, [[Mali i Zi]], dhe [[Kosova]] kanë adoptuar euron njëanësisht, megjithëse edhe këto nuk janë anëtare.)

== Karakteristikat ==
=== Monedhat ===
{{Shiko gjithashtu|Monedhat Euro}}
[[Skeda:European Central Bank 041107.jpg|thumb|[[Banka Qendrore Evropiane]] në [[Frankfurt]], [[Gjermani]], është përgjegjëse për politikat monetare të [[Eurozonë]]s]]
Euroja ndahet në 100 [[cent]] (gjithashtu të njohur si "euro cent" për t'i dalluar nga monedhat tjera). Të gjitha monedhat euro në qarkullim (ku përfshihen [[monedhat komemorative €2]]) kanë "anën e zakonshme" që tregon vlerën e saj me 15 shtetet para të BE-së në prapavijë. Kjo anë u dizajnua nga [[Luc Luycx]]. Nga viti 2007 ose 2008 (varësisht nga shtetet) harta e “vjetër” u zëvendësua me një hartë të Evropës, duke treguar kështu edhe shtete që nuk janë anëtare të Bashkimit Evropian, p.sh. [[Norvegjia]]. Monedhat gjithashtu kanë një "anë kombëtare" që tregon një figurë të zgjedhur nga shteti që i prodhon. Monedhat Eura nga secili vend mund të përdoren në secilin vend tjetër të Eurozonës.

Donominimet e monedhave janë [[Monedhat 2 euro|€2]], [[Monedhat 1 euro|€1]], [[Monedhat 50 euro cent|50&nbsp;cent]], [[Monedhat 20 euro cent|20&nbsp;cent]], [[Monedhat 10 euro cent|10&nbsp;cent]], [[Monedhat 5 euro cent|5&nbsp;cent]], [[Monedhat 2 euro cent|2&nbsp;cent]] dhe [[Monedhat 1 euro cent|1&nbsp;cent]]. Në [[Holandë]], disa, dhe në [[Finlandë]], me ligj, transaksionet në para janë të rrethuara deri tek 5&nbsp;centët e fundit, për të shmangur përdorimin e dy monedhave më të vogla.

=== Kartëmonedhat ===
{{Shiko gjithashtu|Kartëmonedhat Euro}}
[[Monedhat komemorative €2|Monedhat Komemorative]] me vlerë €2 janë vënë në qarkullim me ndryshime në anën kombëtare të monedhës - siç bëri [[Greqia]] për [[Lojërat Olimpike 2004]]. Këto monedha janë mjet ligjor në të gjithë [[Eurozonë]]n. Monedha me denominime (vlera)  të ndryshme (p.sh. monedha 25&nbsp;euro) janë vënë në qarkullim gjithashtu, por but këto nuk janë të menduara për qarkullim gjeneral ose si mjet ligjor.

Dizajni për [[Banknota euro]] ka dy anë të zakonshme (por jo identike). Notat në qarkullim janë €500, €200, €100, €50, €20, €10, €5. Secila banknotë ka ngjyrën e saj dhe i dedikohet një periudhe artistike të arkitekturës Evropiane. Ana e përparme e notës ka dritare dhe porta kurse ana tjetër ka ura. Kujdes i veçantë i është kushtuar që shembujt arkitektonike të mos përfaqësojnë ndonjë monument ekzistues, me qëllim që mos të ketë probleme se cilat monumente duhet të përfshihen ose xhelozi. Disa nga banknotat me vlera të mëdha si €500 nuk prodhihen në secilin vend, megjithatë janë mjet ligjor në të gjithë [[Eurozonë]]n.

=== Simboli ===
{{Artikulli kryesor|Simboli i Euros}}
[[Image:Euro symbol.svg|30px|left]]
Simboli grafik i euros ('''€''') është inspiruar nga shkronja greke [[epsiloni|epsilon]] dhe ka të bëjë me shkronjën e parë të fjalës “[[Evropa]]”. Vijat paralele e përfaqësojnë stabilitetin e Euros. shkurtesa zyrtare e euros, e cila është evidentuar nga [[Organizata Ndërkombëtare për Standardizim]] (ISO) dhe përdoret për qëllime zyrtare, financiare dhe komerciale, është ‘[[EUR]]’.

== Prezantimi i Euros ==
{| class="wikitable" style="float:right, text-align:right"
|+ Valutat që i hapën rrugën euros {{Tnavbar|Euro adoption past|mini=1|nodiv=1}}
|-
! Valuta !! Kodi !! Raporti !! E rregulluar më
! [[Unioni Ekonomik dhe Monetar i Bashkimit Evropian|EMU III]]
|-
| style="text-align:left |{{flagicon|Austria}} [[Shilinga austriake]]
| style=text-align:center |<code>ATS</code>
| 13.7603 || [[1998-12-31]] || 1999
|-
| style="text-align:left |{{flagicon|Belgium}} [[Franga belge]]
| style=text-align:center |<code>BEF</code>
| 40.3399 || [[1998-12-31]] || 1999
|-
| style="text-align:left |{{flagicon|the Netherlands}} [[Guldeni holandez]]
| style=text-align:center |<code>NLG</code>
| 2.20371 || [[1998-12-31]] || 1999
|-
| style="text-align:left |{{flagicon|Finland}} [[Marka finlandeze]]
| style=text-align:center |<code>FIM</code>
| 5.94573 || [[1998-12-31]] || 1999
|-
| style="text-align:left |{{flagicon|France}} [[Franga franceze]]
| style=text-align:center |<code>FRF</code>
| 6.55957 || [[1998-12-31]] || 1999
|-
| style="text-align:left |{{flagicon|Germany}} [[Marka gjermane]]
| style=text-align:center |<code>DEM</code>
| 1.95583 || [[1998-12-31]] || 1999
|-
| style="text-align:left |{{flagicon|Ireland}} [[Funta irlandeze]]
| style=text-align:center |<code>IEP</code>
| 0.787564 || [[1998-12-31]] || 1999
|-
| style="text-align:left |{{flagicon|Italy}} [[Lira italiane]]
| style=text-align:center |<code>ITL</code>
| 1936.27 || [[1998-12-31]] || 1999
|-
| style="text-align:left |{{flagicon|Luxembourg}} [[Franga luksemburgez]]e
| style=text-align:center |<code>LUF</code>
| 40.3399 || [[1998-12-31]] || 1999
|-
| style="text-align:left |{{flagicon|Portugal}} [[Eskudo portugeze|Eskudo portugez]]
| style=text-align:center |<code>PTE</code>
| 200.482 || [[1998-12-31]] || 1999
|-
| style="text-align:left |{{flagicon|Spain}} [[Peseta spanjolle]]
| style=text-align:center |<code>ESP</code>
| 166.386 || [[1998-12-31]] || 1999
|-
| style="text-align:left |{{flagicon|Greece}} [[Dhramia greke]]
| style=text-align:center |<code>GRD</code>
| 340.750<ref>[[Greqia]] fillimish nuk i plotësoi kushtet, kështu që ajo nuk u bashkua me valutën e zakonshme më [[1 janar]] 1999. Ajo u pranua dy vite më vonë më [[1 janar]] 2001, me një raport prej 340.750.</ref>
| [[2000-06-19]] || 2001
|-
| style="text-align:left |{{flagicon|Slovenia}} [[Tolari slloven]]
| style=text-align:center |<code>SIT</code>
| 239.640<ref>Kursi final i këmbimit u arrit më [[11 korrik]] 2006. Sidoqoftë, ky raport nuk ishte efektiv formalisht deri kur [[Tolari Slloven]] u kapërcye nga euroja me [[1 janar]] 2007.</ref>
| [[2006-07-11]] || 2007
|-
| style="text-align:left |{{flagicon|Cyprus}} [[Funta qipriote]]
| style=text-align:center |<code>CYP</code>
| 0.585274<ref>The final exchange rate was agreed on [[10 July]] 2007. However, this rate was not formally effective until the pound was succeeded by the euro on [[1 January]] 2008.</ref>
| [[2007-07-10]] || 2008
|-
| style="text-align:left |{{flagicon|Malta}} [[Lira malteze]]
| style=text-align:center |<code>MTL</code>
| 0.429300<ref>Kursi final i këmbimit u arrit më [[10 korrik]] 2007.  Sidoqoftë, ky raport nuk ishte efektiv formalisht deri kur lira u kalua nga euro më [[1 janar]] 2008.</ref>
| [[2007-07-10]] || 2008
|-
| style="text-align:left |{{flagicon|Slovakia}} [[Koruna sllovake]]
| style=text-align:center |<code>SKK</code>
| 30.1260<ref>Kursi final i këmbimit u arrit më [[8 korrik]] 2008. Sidoqoftë, ky raport nuk ishte efektiv formalisht deri kur koruna u kalua nga euro më [[1 janar]] 2009.</ref>
| [[2008-07-08]] || 2009
|-
| style="text-align:left |{{flagicon|Estonia}} [[Koruna estonske]]
| style=text-align:center |<code>EEK</code>
| 15.6466<ref>. Sidoqoftë, ky raport nuk ishte efektiv formalisht deri kur koruna u kalua nga euro më [[1 janar]] 2011.</ref> || [[1992-06-20]] || 2011
|-
| style="text-align:left |{{flagicon|Latvia}} [[Lats]]
| style=text-align:center |<code>LVL</code> || 0,702804 || [[2013-07-09]] || 2014
|-
| style="text-align:left |{{flagicon|Lithuania}} [[Litas]]
| style=text-align:center |<code>LTL</code> || 3,45280 || [[2002-02-02]] || 2015
|-
| style="text-align:left |{{flagicon|Croatia}} [[Kuna]]
| style=text-align:center |<code>HRK</code> ||  || [[2023-07-12]] || 2023
|}

Euroja u themelua nga nenet në [[Traktati i Bashkimit Evropian|Traktatin e Bashkimit Evropian]] në [[Maastricht]] më 1992 që u përdor për ta themeluar [[unioni ekonomik dhe monetar|unionin ekonomik dhe monetar]]. Për tu bërë pjesë e valutës së re, shtetet anëtare duhet t'i plotësonin [[kriteret e bashkimit|kriteret e rrepta]] si [[deficit buxhetor]] më pak se tre përqind e GDP-së së tyre, një proporcion borxhi më pak se 60&nbsp;përqind e GDP-së, [[inflacioni]] i ulët, dhe raporte [[interesi]] afër mesatares së BE-së. Në Traktatin Maastricht, [[Britania e Madhe]] dhe [[Danimarka]] u përjashtuan nga lëvizja në unionin monetar, i cili do t'i çonte në prezantimin e euros.

Ekonomistët që ndihmuan në krijimin e euros përfshijnë [[Robert Mundell]], [[Wim Duisenberg]], [[Robert Tollison]], [[Neil Dowling]], [[Fred Arditti]] dhe [[Tommaso Padoa-Schioppa]]. Emri ''euro'' u zgjodh më 4 gusht 1995 nga [[Germain Pirlot]], një [[esperantist]] [[Belgjika|belg]] dhe ish-mësues i Frëngjishtes dhe Historisë,<ref>Germain Pirlot 'uitvinder' van de euro | url= http://www.ikso.net/vikipedio/artikeleuro.jpg | publisher= De Zeewacht |language=nl | date=2007-02-16 | accessdate=2012-05-21</ref> dhe u adoptua zyrtarisht në [[Madrid]] më 16 dhjetor 1995.

Për shkak të dallimeve në konventa kombëtare për rrumbullakësimin dhe numrat domethënës, të gjitha ndërrimet mes valutave kombëtare duhet të kryheshin me procesion e triangulizimit me euron. Vlerat ''definitive'' në euro të këtyre ndarjeve (që pasqyrojnë [[kurs këmbimi|kursin e këmbimit]] me të cilin këto valuta hynë në euro) janë treguar në të djathtë.

Kurset u vendosën nga Këshilli i Bashkimit Evropian, duke u bazuar në një rekomandim nga komisioni Evropian i bazuar në kurset e tregut më [[31 dhjetor]] 1998, në mënyrë që një NjVE (ECU ([[Njësia Valutore Evropiane]])) të barazohej me një euro. (Njësia Valutore Evropiane ishte një njësi bashkangjitëse e përdorur nga BE-ja, bazuar në valutat e shteteve anëtare; ajo nuk ishte valutë në vete.) Vendimi i Këshillit 2866/98&nbsp;(EC), më [[31 dhjetor]] 1998, i lëshoi këto kurse. Ato nuk mund të lëshoheshin më herët, sepse NjVE-ja varej nga kurset finale të këmbimit të valutove jo-euro (kryesisht [[funta angleze]]) atë ditë.

== Shiko edhe këtë ==
* [[Eurozona]]
* [[Monedhat Euro]]
* [[Kosova dhe euro]]
* [[Mali i Zi dhe euro]]
* [[Simbolet e Evropës]]
* [[Kartëmonedhat Euro]]
* [[Banka Qendrore Evropiane]]
{{commonsart|Euro|Euro}}

== Shënime ==
{{Reflist|group="shënim"|30em}}

== Burime të dhënash ==
{{reflist}}

== Lidhje të jashtme ==
* [http://www.ecb.int Banka Qendrore Evropiane] 
* [http://www.euro.ecb.int Euro-banknota dhe monedha të hekurta] 
* [http://www.europedia.moussis.eu Europedia: Guide to European policies and legislation] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181016211903/http://www.europedia.moussis.eu/ |date=16 tetor 2018 }}
* [http://www.bis-ans-ende-der-welt.net/Europa-B-En.htm Euro (Kartëmonedhat)]

{{Navigacioni Valuta Evropiane}}

[[Kategoria:Valutë]]
[[Kategoria:Bashkimi Evropian]]
[[Kategoria:Euro]]
[[Kategoria:Valutat në qarkullim]]