Perm (geologija)
Perm ili permij je geološko doba paleozoika, koji je trajao od oko prije 280 do prije 248 miliona godina. Ime je dobilo po Permskoj oblasti u Rusiji, gdje se nalazi najviše nalaza iz tog doba. Trajalo je 21 miliona godina, a u tom vremenu su se događali veliki tektonski pomaci. U Permu je nadvladalo kopno nad morem, što je prouzročilo velike klimatske promjene. Na južnoj hemisferi na je na području ekvatora nastalo ledeno doba, na severnoj hemisferi je prevladavala pustinjska klima, što je imalo značajnog efekta na organski svijet. Uvjeta života u suhoj i hladnoj klimi nisu bili pogodni za mnoge vrste, pa su cijeli rodovi živih bića izumrli. Na sjevernoj hemisferi su postojala dva velika kontinenta, na južnoj hemisferi kontinent Gondvana, a između njih Centralno sredozemno more- Tetis. Završilo je prije 250 milijuna godina kada se dogodilo Perm-Trijas izumiranje, najveće masovno izumiranje u povijesti Zemlje koje se pripisuje najjačoj vulkanskoj aktivnosti ikada zabilježenoj.
More Tetis se u to doba prostiralo od Malajskog otočja preko današnjega područja Himalaje, Kine, Rusije, te je tada nastao ugljen koji se danas eksploatira u Donjeckem bazenu, te temelji današnjih Alp, a tragovi tog mora su rasprostranjeni po današnjem Balkanu. Večina naslage rude u današnjoj Evropi je iz tog doba. U Njemačkoj su tada nastale naslage soli, bakra, a u Bosni naslage željezne rude u Ljubiji i mnogim drugim rudnicima.
Flora na južnoj hemisferi je bila bujnija nego na sjevernoj. Na Gondvani suu rasle paprati Glossopteris- (grčki glossa- jezik), a u sjevernim predjelima golosjemenjače, Kordaiti i Walchia. Prvi oblici insekata su također iz tog perioda.
Permski period | ||||
---|---|---|---|---|
Cisural | Gvadalupij | Loping | ||
Aselij | Sakmar | Roadij | Vordij | Vukjapingij |
Artinsk | Kungur | Kapitan | Čangsingij |
Paleozoička era | |||||
---|---|---|---|---|---|
Kambrij | Ordovicij | Silur | Devon | Karbon | Perm |