Kan (titula)

Ogotaj, kan Mongolskog carstva od 1229. do 1241.

Kan (ili han) je mongolski i turkijski vladarski ili vojni naslov korišten u srednjem vijeku kod nomadskih mongolskih i turkijskih naroda iz srednje Azije. Ponekad se prevodi kao „gospodar” ili „kralj”. Obično se čita /kɑːn/ a u mnogim zapadnim tekstovima se koristi transliteracija „khān”, gdje digram „kh” označava bezvučni velarni frikativ [x]. Danas se originalni naziv han prevodi kao „kan”, a njihovo imanje „kanat” ili „hanat”.

Naziv „kan” se prvi put susreće kao naslov u savezu plemena Xianbei i odnosi se na njihove vođe između 283. i 289. godine. U Europi su prvi avarski vladari (567–804) pridodavali „kan” svom imenu. Titulu „kana” nosili su i bugarski vladari sve do 864, kada je Boris I preuzeo hrišćanstvo i primio titulu „knjaza” (stsl. кънѧѕь).

Najpoznatiji hanovi su bili iz mongolske Zlatne Horde, ustanovitelj Džingis-kan i njegov unuk Kublaj-kan. Kagan ili „Veliki Kan” je naslov carskog ranga na turskom i/ili mongolskom, jednak statusu cara koji vlada „kaganatom” (carstvom).

Danas se titula kana korsti kao pridjevak uz ime ugledne osobe, osobito u zemljama poput Afganistana, Pakistana, Indije i Bangladeša.

Povezano

• Kagan
• Kavkan (Кавхан)

Bibliografia

• (en) Atwood, Cristopher (2004). Encyclopedia of Mongolia and the Mongol Empire. Nre York: Facts On File. 
• (en) Buell, Paul D. (2003). Historical Dictionary of the Mongol World Empire. Lanham, MD/Oxford: The Scarecrow Press.