Demetrije Hvarski
Demetrije Hvarski ili Demetrije Faroski (? - 214. pne.) bio je grčki velmoža rodom iz tadašnje grčke kolonije Faros (današnji Hvar). Vladao je Hvarom kao vazal ilirskog kralja Agrona iz svog uporišta u današnjem Starigradu. U vrijeme kraljice Teute komandovao je vojnom jedinicom koja je u proljeće 229. god. pne. osvojila Krf (Korkira). Nakon toga upravljao je zaposjednutim gradom, ali je veoma brzo pao u kraljičinu nemilost.[1] Zatim je stupio u tajne pregovore sa Rimljanim, prešao na njihovu stranu i omogućio im osvajanje Korkire u prvom ilirskom ratu 229-228. pne. Zbog toga su ga Rimljani učinili svojim klijentom, nastojeći tako stvoriti protutežu ilirskoj kraljici Teuti.[2] Kasnije je svoju poziciju među Ilirima konsolidirao oženivši se za Agronovu udovicu Triteutu
Postao je poslije saveznik makedonskog kralja Antigona III, pomogavši mu u ratu protiv spartanskog kralja Kleomena III, pri čemu se ilirski kontingent od 1.600 ljudi istakao pod vodstvom Demetrija u borbi Selasije 222. pne. [2]
Demetrije se nakon toga osjetio dovoljno jakim da počne izazivati autoritet Rima, odnosno podržavajući piratstvo na Jadranu. U ljeto 221. god. pne, kada je porasla napetost u Grčkoj i kada je Makedonija sklopila savez sa Ahajskom ligom protiv Etolske lige, Iliri su napadali na svoj tradicionalni način. Demetrije i Skerdilaid su isplovili južno od Lješa sa flotom od 90 ilirskih lakih brodova (lembi). Nisu osvojili grad Pil, ali su zarobili još 50 brodova. S tom je flotom Demetrije nastavio pohod na Kiklade, nakon čega se vratio u Iliriju. Skerdilaid je i dalje ratovao i pljačkao po Peloponezu.[2]
Za razliku od Teute, Demetrije se spremao za rat sa Rimom. Postavio je svoju posadu u Dimalu, tvrđavi u zaleđu Apolonije, potukao još neke protivnike, a na svom rodnom Hvaru iskrcao posadu od 6.000 ljudi.[2] Rimljani su zbog toga godine 219. pne. protiv svog bivšeg klijenta pokrenuli drugi ilirski rat te zauzeli Hvar i druga Demetrijeva uporišta. Demetrije je utočište našao na dvoru mladog makedonskog kralja Filipa V, koga je nastojao nagovoriti da započne rat protiv Rima. Poginuo je u pokušaju da zauzme Mesenu 214. pne.
.png)
- Livy, History of Rome, Rev. Canon Roberts (translator), Ernest Rhys (Ed.); (1905) London: J. M. Dent & Sons, Ltd.
- Plutarch, "Aratus" in Plutarch's Lives, Arthur Hugh Clough (editor), John Dryden (translator). Two volumes. Modern Library; Modern Library Paperback Ed edition (April 10, 2001). Downloadable version at Project Gutenberg. Vol. 2: ISBN 0-375-75677-9.
- Polybius, Histories, Evelyn S. Shuckburgh (translator); London, New York. Macmillan (1889); Reprint Bloomington (1962).
- Strabo, Geography, translated by Horace Leonard Jones; Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press; London: William Heinemann, Ltd. (1924). Books 8-9: ISBN 0-674-99216-4, Books 13-14: ISBN 0-674-99246-6.
- Walbank, F. W., Philip V of Macedon, The University Press (1940).
- Wilkes, John, The Illyrians (Peoples of Europe), Blackwell Publishers, (December 1, 1995) ISBN 0-631-19807-5.