1508.
Izgled
(Preusmjereno sa stranice 1508)
- Ovo je članak o godini 1508.
Milenijum: | 2. milenijum |
---|---|
Vjekovi: | 15. vijek – 16. vijek – 17. vijek |
Decenija: | 1470-e 1480-e 1490-e – 1500-e – 1510-e 1520-e 1530-e |
Godine: | 1505 1506 1507 – 1508 – 1509 1510 1511 |
Gregorijanski | 1508.. (MDVIII) |
Ab urbe condita | 2261. |
Islamski | 913–914. |
Iranski | 886–887. |
Hebrejski | 5268–5269. |
Bizantski | 7016–7017. |
Koptski | 1224–1225. |
Hindu kalendari | |
• Vikram Samvat | 1563–1564. |
• Shaka Samvat | 1430–1431. |
• Kali Yuga | 4609–4610. |
Kineski | |
• Kontinualno | 4144–4145. |
• 60 godina | Yang Zemlja Zmaj (od kineske Ng.) |
Holocenski kalendar | 11508. |
Podrobnije: Kalendarska era |
Godina 1508 (MDVIII) bila je prijestupna godina koja počinje u subotu (1. jan./sij. po julijanskom kalendaru).
- siječanj - Oduzeta hrvatska banovska čast Andriji Botu i Marku Mišljenoviću i dodeljena Jurju Kanižaju i Ivanu Ernuštu od Čakovca (ali vlast starih banova se još dvije godine priznaje u južnim krajevima).
- 15. 1. - Pokušaj doturanja zaire iz mletačkog Splita u Sinj - vojvoda Žarko Dražojević poginuo u borbi sa turskom četom.
- 4. 2. - Uz dozvolu pape Julija II., Maksimilijan I. Habsburški se u Trentu proglašava "izabranim rimskim carem" - zatim napada Mletačku Republiku koja ga nije htela propustiti prema Rimu.
- mart - Bitka kod Čaula, mamelučko-indijska pobeda nad Portugalcima, poginuo Lourenço de Almeida, sin vicekralja.
- april - Umro vlaški vojvoda Radu IV Veliki, nasleđuje ga brat od strica Mihna Zli (do 1509); monah Maksim Branković poslat u diplomatsku misiju u Budim, odakle se vraća u Srem.
- 6. 5. - Mletački komandant Bartolomeo d'Alviano osvojio Trst od Habsburga, nakon što je prošlog mjeseca uzeo Goricu, Divin i Vipavu.
- 26. 5. - Rijeka se predala Mlečanima, koji su uzeli i najveći dio austrijske Istre s Pazinom, a flota im je u Kvarneru; dva dana kasnije uzimaju Trsat a predaju se i mjesta između Rijeke i Raše.
- Krsto Frankopan se istakao u opsadi jednog mletačkog kaštela u Istri.
- 27. 5. - Ugarski sabor: kralj Vladislav II., prinuđen od staleža, izdao ispravu u sinovljevo ime da će poštivati slobode naroda i da neće poslije smrti predati sina nekom stranom vladaru (misli se na Maksimilijana).
- 4. 6. - Krunisan dvogodišnji Ljudevit II Jagelović.
- 6. 6. - Maksimilijan I poražen u Furlaniji, sklapa trogodišnje primirje sa Mletačkom Republikom kojoj ostaje Istra sa Rijekom i Trsatom.
- 26. 7. - U Dubrovniku donesena odluka da trgovci iz Turske trebaju plaćati carinu za uvoz i izvoz isto kao i Dubrovčani - mnogi turski trgovci nakon ovoga nose robu na ušće Neretve[1].
- 31. 7. - U sukobu sa muslimanima poginuo etiopski car Na'od, nasleđuje ga Dawit II (do 1540).
- 6. 12. - Afonso de Albuquerque stigao u Indiju gde bi trebao postati novi vicekralj, ali završava u zatvoru jer Almeida želi osvetiti sina.
- 10. 12. - Formirana Cambrajska liga, zvanično protiv Turaka, u stvari protiv Venecije: papa Julije II., Francuska (Luj XII), car Maksimilijan i Ferdinand II Aragonski.
- decembar - Michelangelo Buonarotti počinje rad na tavanici Sikstinske kapele (do 1512).
- 29. 12. - Bitka kod Dabula: portugalski vicekralj Indije Francisco de Almeida porazio snage kraljevina Cambay na putu prema Diuu.
- Izgrađen je Zvonik Ivana Velikog u moskovskom Kremlju.
- 1507-08? - Portugalci zauzeli Muscat u Omanu (do 1650).
- Juan Ponce de León istražuje unutrašnjost Portorika, osnovao grad Caparra (San Juan).
- Ashikaga Yoshitane ponovo šogun Japana (do 1521).
- Prvo štampano izdanje viteškog romana Amadis de Gaula ("Amadisa od Galije").
- "Korizmenjak" Silvestra Bedričića i Pera Jakovčića (završava se aktivnost senjske tiskare).
- 1508-09 - Rafaelove sobe u Apostolskoj palači u Vatikanu.
- Manastir Tvrdoš kod Trebinja.
- 7. 3. - Humayun, mogulski car († 1556)
- 30. 11. - Andrea Palladio, italijanski arhitekta († 1580)
- 9. 12. - Gemma Frisius, nizozemski matematičar († 1555)
- Marin Držić, dubrovački hrvatski književnik († 1567)
- Primož Trubar, slovenački protestantski reformator († 1586)
- Nikola Šubić Zrinski, hrvatski plemić († 1566)
- Petar Zoranić, hrvatski književnik († ca. 1569)
- ca. Matija Grbić Ilirik, hrvatski humanist i grecist († 1559)
- 15. 1. - Žarko Dražojević, poljički vojvoda (* ca. 1439)
- mart - Lourenço de Almeida, portugalski moreplovac (* ca. 1480)
- april - Radu IV Veliki, vladar Vlaške (* 1462)
- 27. 5. - Ludovico Sforza, bivši firentinski vladar (* 1452)
- 23. 9. - Beatrica Aragonska, bivša ugarsko-hrvatska kraljica (* 1457)
- 9. 11. - Gracija Kotorski, katolički blaženik (* 1438)
- Na'od, etiopski car
- Elizabeta Korvin, kći bana Ivaniša (* 1496)
- Nil Sorski, ruski svetac (* ca. 1433)
- ↑ Istorija s. n. 1537-1699, 594
- Literatura
- Vjekoslav Klaić, Svezak drugi: dio treći.... Treća knjiga: Doba kralja Matijaša Korvina i Jagelovića (1458-1526) (archive.org)
- Istorija srpskog naroda, Treća knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vlašću 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5