Vättern
Vättern je slatkovodno jezero u Švedskoj, - peto po veličini u Evropi.
Vättern | |
---|---|
Lokacija | |
Države | Švedska |
Gradovi | Vadstena, Jönköping, Hjo, Motala, Askersund, Åmmeberg, Karlsborg |
Koordinate | |
Hidrografija | |
Vrsta | protočno |
Površina | 1912 km² |
Volumen | 77 km³ |
Aps. visina | 89 m |
Dužina | 130 km |
Širina | 31 km |
Dubina | 130 m |
Otoci | Visingsö |
Hidrologija | |
Sliv | 4,503 km² |
Pritoke | Forsviksån, Tabergsån, Huskvarnaån |
Odljev | Motala ström |
Karta | |
Geografske karakteristike
urediJezero Vättern, leži gotovo u sredini južne Švedske, jugoistočno od jezera Vänern, administrativno podjeljeno između grofovija Västra Götaland (zapad), Östergötland (istok)[1] i Örebro (malim dijelom na sjeveru).
Jezero Vättern dugo je nekih 130 km, široko oko 31 km, s površinom od 1912 km², što ga čini drugim švedskim jezerom po veličini, ali ono ima samo 1 / 3 površine jezera Vänern.[1] Najveća dubina mu iznosi 130 metara a leži na 89 metara iznad razine mora.
Vättern je poznat po svojim opasnim strujama, vode mu otječu rijekom Motala prema istoku i Baltičkom moru.[1]
Istočne i zapadne obale jezera su omeđene liticama, ali između njih ima i nekoliko luka. Jezero ima i jedan veći otok - Visingsö, velik 24,5 km²[1], koji leži na jugu i nekoliko manjih na sjeveru.
Kraj oko jezera počeo se intenzivnije razvijati nakon izgradnje kanala Göta 1832. koji koristi jezerske vode za plovni put do Stockholma.[1]
Grad Jönköping na južnom kraju, je najveći urbani centar na jezeru. Grad Vadstena na istočnoj obali je značajni turistički centar, poznat po historijskim spomenicima. To su samostan sv. Brigite podignut oko 1383. sa samostanskom crkvom podignutom između 1395. - 1424), znanom kao Plava crkva zbog sivo - plavkastog vapnenca od kog je izgrađena i dvorac kralja Gustava I Vase iz 16. vijeka.[1]
Na zapadnoj obali leži gradić Hjo koji se od kraja 18. vijeka počeo razvijati kao ladanjsko mjesto, što je ostao i danas.[1]
Jezero Vättern je sistemom kanala povezano sa Göteborgom na Atlantiku i sa Söderköpingom, na Baltičkom moru.