Gepidi
Gepidi su bili germansko pleme koje je poznato po tome što su porazili Hune nakon smrti Atile. Gepidi se najpre spominju oko 260. godine, kada su zajedno sa Gotima napali Dakiju u koju se konačno naseljavaju u VI veku.
Prema Jordanu, ime Gepidi potiče od gotske reči „gepanta“ što znači „spor“, jer su Gepidi zaostajali u seobi iz Skandinavije.[1]
Hunski vazali
urediGodine 375. Huni ih potčinjavaju. Postavši hunski vazali učestvovali su u čuvenoj bici 20. juna 451. godine na Maurikijevim poljima (Campus Mauriciacus), koju je vodio hunski vođa Atila. U toj bici na jednoj strani su se borili Huni i niz germanskih plemena, među kojima Gepidi i Ostrogoti, dok su na drugoj strani bili Galo-Rimljani i takođe germanska plemena, između ostalih Vizigoti sa njihovim kraljem Teodorihom II, koji je našao svoju smrt na ovom bojištu. Nakon Atiline smrti godine 454. Gepidi i Ostrogoti i druga germanska plemena pobunila su se protiv Huna i pobedila ih.
Na vrhuncu moći
urediGepidi su time dobili hunske teritorije u Dakiji, a sa Rimskim carstvom su sklopili častan mir. Usledila su rivalstva sa Ostrogotima, pri čemu Gepidi gube bitke i bivaju potisnuti. Zenit dostižu oko 537. godine kada zauzimaju Srem i okolinu Beograda. Grad Sirmijum (današnja Sremska Mitrovica) postaje središte gepidske države, a gepidski kralj Kunimund kovao je zlatnike u ovom gradu.
Sukobi sa Langobardima
urediVizantijsko carstvo se udružuje 546. godine sa Langobardima (još zvanim i Lombardima) da bi isteralo Gepide. Gepidi su slabili u borbi sa Langobardima, koji su živeli na teritoriji današnje Slavonije. Time se otvarao prostor prodoru Slovena i Avara. Godine 552. Langobardi su porazili Gepide u jednoj bici, ali neprijateljstva su se nastavljala.
Konačan poraz od Avara
urediLangobardi pozivaju Avare da im pomognu u borbi protiv Gepida. Avari su to učinili sa takvim uspehom i surovošću da su Langobardi, uplašeni novim saveznicima, otišli prema Apeninskom poluostrvu (zaustavili su se u današnjoj Lombardiji, kojoj su dali ime). Avari su time konačno porobili Gepide 567. godine, otvorivši potpuno prostor prodoru Slovena.
Reference
uredi- ↑ P.J. Heather: Ghots and Romans 332-489. Clarendon Press, Oxford, 1991, ISBN 0-19-820535-X
Literatura
uredi- Petar Milošević, Arheologija i istorija Sirmijuma, Novi Sad, 2001.
- Dragan Brujić, Vodič kroz svet Vizantije, Beograd, 2004.
- Dr Aleksa Ivić, Istorija Srba u Vojvodini, Novi Sad, 1929.
- Dr Dušan J. Popović, Srbi u Vojvodini, knjiga 1, Novi Sad, 1990.
- Milan Tutorov, Mala Raška a u Banatu, Zrenjanin, 1991.
- Milan Tutorov, Banatska rapsodija - istorika Zrenjanina i Banata, Novi Sad, 2001.
