"Alfabbetizzazioni" : Diffirenzi ntrê virsioni

Naviga nella cronologia in modo interattivo

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto

In linea

Virsioni currenti ô 05:29, 11 utt 2017

Câ palora Alfabbetizzazioni si senti a diri l'abbilitati di lèggiri e scrìviri.
Chisti capacitati sunu abbilitati mpurtanti nta li sucitati cuntimpuranii .
Di sòlitu, li pirsuni mpàranu a lèggiri e scrìviri â scola.
Li pirsuni ca sannu lèggiri e scrìviri sunnu chiamati littirati; chiddi ca nun lu sannu fari vennu chiamati analfabbeta.

Sicunnu nu rapportu di li Nazziona Unita, l' analfabbetismu nun eni sulu èssiri capaci di scrìviri e lèggiri nu sìmprici testu nta quarsiasi lingua.
Li NU stimaru, ca nta lu 1998, circa lu 16% di la pupulazzioni munniali era analfabbeta.

Pari ca l'analfabbetismu eni cchiù àutu ntra li paisi di la pinìsula aràbbica e nta l'Àfrica attornu a lu disertu di lu Sahara.
Nta ddi paìsi cu circa lu 30% di màsculi, lu 40-50% di li fìmmini pàrinu èssiri analfabbeta sicunnu a difinizzioni di li NU.
Macari si unu s'ampara a lèggiri e scrìviri, poi cci sunnu chiddi ca sô scòrdanu: chissu veni chiamatu "analfabbetismu di ritornu" .
Unu di li càusi di l'analfabbetismu di ritornu eni ca pari ca cci sunnu certi pirsuni ca sâ firanu a èssiri capaci di vìviri senza lèggiri e scrìviri.
Parissi ca lu fattu ca unu sapi lèggiri e scrìviri nun eni na cunnizzioni nicissaria ca chiddi ca o sannu fari pròvanu piaciri a fàrilu.
E chiddi ca nun ô sannu fari picchini nun l'annu mai mparatu nun eni dettu ca sunnu ntirissati a sviluppari chista abbilitati.
Li fattora culturali familiari, suciali e di quartieri jòcanu na parti mpurtanti.
P'asempiu, aviri na cultura unni li tradizzioni urali (cumunicazzioni cô parrari) pàrinu èssiri cchiù mpurtanti di chidda scritta pò aviri la sò nfruenza.
Na tribbù ca vivi di pastorizzia, p'asempiu, pò nun aviri bisognu strittamenti di lèggiri e scrìviri pi supravìviri.
E poi addiventa n'abbitùddini e finiscia ca nun legginu e scrìvinu cumpritamenti macari quannu nun hannu a travagghiari.

Cci sunnu dui tipi diffirenti di analfabbetismu:

Analfabbetismu Primariu: Pirsuni cu analfabbetismu primariu ca nun mpararu mai a lèggiri e/o a scrìviri.
Analfabbetismu Funziunali: Pirsuni ca hannu mparatu tanticcedda a lèggiri e scrìviri ma, pi svariati mutiva, nun sunnu capaci di cumprènniri chiddu ca lègginu, o nun sannu scrìviri abbastanza pi putiri fari na dumanna pi travagghiari a quarchi banna e si l'hannu a fari di quarchidunu cchiù spertu.

Nta majuritati di l'àutri paisi lu prubblema cchiù granni eni lu analfabbetismu funziunali. Pi mutivi lijati a l'ambienta suciali o l'abbituddini sunnu capaci nta ogni casu di sèntiri a diri chieni ca c'eni scrittu nta frasi sìmprici.

@@ Riga 1: / Riga 1: @@
 [[File:Literacy rate world.PNG|right|470px|thumb|Alfabitizzazzioni munniali ppi paìsi]]
-Câ palora '''Alfabbetizzazioni''' si sienti a ddiri l'abbilitati di lièggiri e scrìviri.<br />
+Câ palora '''Alfabbetizzazioni''' si senti a diri l'abbilitati di lèggiri e scrìviri.<br />
-Chisti capacitati sunu abbilitati 'mpurtanti 'nta li [[sucitati]] cuntimpuranii .<br />
+Chisti capacitati sunu abbilitati mpurtanti nta li [[sucitati]] cuntimpuranii .<br />
-Di solitu, li pirsunu 'mparanu a lièggiri e scrìviri â [[scola]].<br />
+Di sòlitu, li pirsuni mpàranu a lèggiri e scrìviri â [[scola]].<br />
-Li pirsuni ca sanu lièggiri e scrìviri sunu ciamati ''littirati''; chiddi ca nun u sanu fari venunu ciamati ''analfabbeta''.<br />
+Li pirsuni ca sannu lèggiri e scrìviri sunnu chiamati ''littirati''; chiddi ca nun lu sannu fari vennu chiamati ''analfabbeta''.<br />
 <br />
-Sicunnu nu rapportu di li [[Nazziona Unita]], l' '''analfabbetismu''' nun eni sulu 'ssiri capaci di scrìviri e lièggiri nu semprici testu 'nta quarsiasi lingua.<br />
+Sicunnu nu rapportu di li [[Nazziona Unita]], l' '''analfabbetismu''' nun eni sulu èssiri capaci di scrìviri e lèggiri nu sìmprici testu nta quarsiasi lingua.<br />
-Li NU stimarru, ca 'nta lu [[1998]], circa lu 16% di la pupulazzioni mundiali era analfabbeta. <br />
+Li NU stimaru, ca nta lu [[1998]], circa lu 16% di la pupulazzioni munniali era analfabbeta. <br />
-Pari ca l'analfabbetismu eni cchiu iàutu 'ntra li paisi di la pinisula arabbica e 'nta l'[[Africa]] attornu a lu disertu di lu Sahara.<br />
+Pari ca l'analfabbetismu eni cchiù àutu ntra li paisi di la pinìsula aràbbica e nta l'[[Àfrica]] attornu a lu disertu di lu Sahara.<br />
-'Nta ddi paìsi cu circa lu 30% di masculi, lu 40-50% di li fimmini parunu ssiri analfabbeta sicunnu a difinizzioni di li NU.<br />
+Nta ddi paìsi cu circa lu 30% di màsculi, lu 40-50% di li fìmmini pàrinu èssiri analfabbeta sicunnu a difinizzioni di li NU.<br />
-Macari si unu s'ampara a lièggiri e scrìviri, ppuoi ci sunu chiddu ca sô scordanu: chissu veni ciamatu ''' ''"[[analfabbetismu di ritornu]]"'' '''.<br />
+Macari si unu s'ampara a lèggiri e scrìviri, poi cci sunnu chiddi ca sô scòrdanu: chissu veni chiamatu ''' ''"[[analfabbetismu di ritornu]]"'' '''.<br />
-Uni di li càusi di l'analfabbetismu di ritornu eni ca pari ca ci su certi pirsuni ca sâ firanu a 'ssiri capaci di vìviri sienza lièggiri e scrìviri.<br />
+Unu di li càusi di l'analfabbetismu di ritornu eni ca pari ca cci sunnu certi pirsuni ca sâ firanu a èssiri capaci di vìviri senza lèggiri e scrìviri.<br />
-Parissi ca lu fattu ca unu sapi lièggiri e scrìviri nun eni 'na cundizziona nicissaria ca chiddi ca o sanu fari '' '''provanu piaciri''' '' a fàrilu.<br />
+Parissi ca lu fattu ca unu sapi lèggiri e scrìviri nun eni na cunnizzioni nicissaria ca chiddi ca o sannu fari '' '''pròvanu piaciri''' '' a fàrilu.<br />
-E chiddi ca nun ô sanu fari picchini nun l'anu mai 'mparatu nun eni dettu ca sunu 'ntirissati a sviluppari chista abbilitati.<br />
+E chiddi ca nun ô sannu fari picchini nun l'annu mai mparatu nun eni dettu ca sunnu ntirissati a sviluppari chista abbilitati.<br />
-Li fattora culturali familiari, suciali e di quartieri jocanu na parti 'mpurtanti.<br />
+Li fattora culturali familiari, suciali e di quartieri jòcanu na parti mpurtanti.<br />
-Pâ isempiu, avìri 'na cultura unni li tradizziona urali (cumunicazzioni cô parrari) parunu essiri cchiu 'mpurtanti di chidda scritta po' avìri a sô infruenza.<br />
+P'asempiu, aviri na cultura unni li tradizzioni urali (cumunicazzioni cô parrari) pàrinu èssiri cchiù mpurtanti di chidda scritta pò aviri la sò nfruenza.<br />
-Na tribbù ca vivi di pastorizzia, pâ isempiu, po' nun avìri bisognu strittamenti di lèggiri e scriviri ppi supravviriri.<br />
+Na tribbù ca vivi di pastorizzia, p'asempiu, pò nun aviri bisognu strittamenti di lèggiri e scrìviri pi supravìviri.<br />
-E puoi addiventa n'abbituddini e finiscia ca nun lieggiunu e scrivunu cumpritamenti macari quannu nun anu a travagghiari.<br />
+E poi addiventa n'abbitùddini e finiscia ca nun legginu e scrìvinu cumpritamenti macari quannu nun hannu a travagghiari.<br />
 <br />
-Ci su dui tipa diffirenta di analfabbetismu:<br />
+Cci sunnu dui tipi diffirenti di analfabbetismu:<br />
-* '''Analfabbetismu Primariu''': Pirsuni cu analfabbetismu primariu ca nun ampararru mai a lièggiri e/o a scrìviri.<br />
+* '''Analfabbetismu Primariu''': Pirsuni cu analfabbetismu primariu ca nun mpararu mai a lèggiri e/o a scrìviri.<br />
-* '''Analfabbetismu Funziunali''': Pirsuni ca anu 'mparatu tanticcedda a lièggiri e scrìviri ma, pi svariati mutiva, nun sunu capaci di cumprèndiri chiddu ca lèggiunu, o nun sanu scrìviri abbastanza ppi putìri fari na dumanna ppi travagghiari a quarchi banna e si l'anu a fari fari di quarchidunu cchiu spertu.<br />
+* '''Analfabbetismu Funziunali''': Pirsuni ca hannu mparatu tanticcedda a lèggiri e scrìviri ma, pi svariati mutiva, nun sunnu capaci di cumprènniri chiddu ca lègginu, o nun sannu scrìviri abbastanza pi putiri fari na dumanna pi travagghiari a quarchi banna e si l'hannu a fari  di quarchidunu cchiù spertu.<br />
+Nta majuritati di l'àutri paisi lu prubblema cchiù granni eni lu '''analfabbetismu funziunali'''. Pi mutivi lijati a l'ambienta suciali o l'abbituddini sunnu capaci nta ogni casu di sèntiri a diri chieni ca c'eni scrittu nta frasi sìmprici.<br />
-'Nta majuritati di l'autri paisi lu prubblema cchiu ranni eni lu
-'''analfabbetismu funziunali'''. Ppi mutivazziona lijati a l'ambienta suciali o l'abbituddina sunu capaci 'nta ogni casu di sèntiri a ddiri chieni ca c'eni scrittu 'nta frasi semprici.<br />
-<!-- traduzzioni in corsu
-== See also ==
-*[[Alliteracy]]
-{{stub}}
-[[Category:Learning]]
--->
-[[Catigurìa:Socioluggìa]]
+[[Catigurìa:Suciuluggìa]]
 [[Catigurìa:Antropoluggìa]]
 [[Catigurìa:Linguàggiu]]
 [[Catigurìa:Littiratura]]
 [[Catigurìa:Puisìa]]
-[[an:Alfabetización]]
-[[ar:تحصيل]]
-[[bat-smg:Raštėngoms]]
-[[be-x-old:Пісьменнасьць]]
-[[bg:Грамотност]]
-[[bm:Balikukalan]]
-[[bs:Pismenost]]
-[[ca:Alfabetisme]]
-[[cs:Gramotnost]]
-[[cy:Llythrennedd]]
-[[da:Læsefærdighed]]
-[[de:Alphabetisierung (Lesefähigkeit)]]
-[[en:Literacy]]
-[[eo:Legoscio]]
-[[es:Alfabetización]]
-[[et:Kirjaoskus]]
-[[fa:باسوادی]]
-[[fi:Lukutaito]]
-[[fr:Alphabétisation]]
-[[gl:Alfabetización]]
-[[he:אוריינות]]
-[[hif:Literacy]]
-[[hr:Pismenost]]
-[[id:Melek aksara]]
-[[is:Læsi]]
-[[it:Alfabetizzazione]]
-[[ja:リテラシー]]
-[[kn:ಸಾಕ್ಷರತೆ(Literacy )]]
-[[ko:문해]]
-[[krc:Къара таныу]]
-[[la:Alphabetismus]]
-[[lmo:Alfabetizaziun]]
-[[lt:Raštingumas]]
-[[ml:സാക്ഷരത]]
-[[mr:साक्षरता]]
-[[ms:Celik huruf]]
-[[nl:Alfabetiseringsgraad]]
-[[nn:Lesekunne]]
-[[no:Lesekyndighet]]
-[[oc:Alfabetisme]]
-[[pl:Alfabetyzm]]
-[[pnb:پڑھن لکھن]]
-[[pt:Alfabetização]]
-[[ru:Грамотность]]
-[[sh:Pismenost]]
-[[simple:Literacy]]
-[[sk:Gramotnosť]]
-[[sl:Pismenost]]
-[[sr:Писменост]]
-[[sv:Läskunnighet]]
-[[ta:எழுத்தறிவு]]
-[[te:అక్షరాస్యత]]
-[[tl:Mangmang]]
-[[tr:Okuryazarlık]]
-[[uk:Грамотність]]
-[[ur:خواندگی]]
-[[vi:Biết chữ]]
-[[war:Inadman]]
-[[yi:ליטעראט]]
-[[zh:識字]]