کیرت بابانی

کیرت بابانی
(سندھی وچ: ڪيرت چوئٿرام ٻاٻاڻي)
فائل:Kirat-Babani.jpg
جم	3 جنوری 1922   ضلع نواب شاہ ،  سندھ ،  بمبئی پریزیڈینسی
وفات	7 مئی 2015 (93 سال)  الہسنگر ،  ممبئی ،  بھارت
شہریت	بھارت (۲۶ جنوری ۱۹۵۰–) برطانوی ہندستان (–۱۴ اگست ۱۹۴۷) پاکستان (۱۵ اگست ۱۹۴۷–۲۶ جنوری ۱۹۵۰)
عملی زندگی
مادر علمی	ڈی جے سندھ گورنمنٹ سائنس کالج
تعلیمی اسناد	فاضل القانون
پیشہ	فعالیت پسند ،  افسانہ نگار ،  صحافی ،  ناول نگار
پیشہ ورانہ زبان	سندھی
کارہائے نمایاں	دھرتی جو سڈ
تحریک	انجمن ترقی پسند مصنفین
اعزازات
ساہتیہ اکیڈیمی ایوارڈ (برائے:Dharti-A-Jo-Sad ) (۲۰۰۶) سوویت لینڈ نہرو ایوارڈ
باب ادب

کیرت بابانی (انگریزی: Kirat Babani) بھارت نال تعلق رکھنے والے سندھی زبان دے نامور مصنف، افسانہ نگار، ناول نگار، شاعر، صحافی، مترجم، سماجی کارکن تے دانشور سن ۔ اوہ ترقی پسند تحریک تو‏ں وابستہ سن ۔ تقسیم ہند دے بعد بھارت منتقل ہو گئے سن ۔ انھاں انہاں د‏‏ی کتاب دھرتی جو سڈ (دھرتی د‏‏ی پکار) اُتے ساہتیہ اکیڈمی د‏‏ی جانب تو‏ں 2006ء وچ ساہتیہ اکیڈمی اعزاز برائے سندھی ادب دتا گیا۔

حالات زندگی

کیرت بابانی 3 جنوری 1922ء نو‏‏ں ضلع نوابشاہ (موجودہ ضلع شہید بینظیر آباد، سندھ)، بمبئی پریزیڈنسی وچ پیدا ہوئے۔ انھاں نے ابتدائہ تعلیم ولس ہائی اسکول سونی بازار نوابشاہ تو‏ں حاصل کيتی۔ میٹرک دے بعد ڈی جے کالج کراچی وچ داخلہ لیا۔ ایتھ‏ے اوہ طلبہ سیاست وچ بہت فعال رہ‏‏ے۔ ڈی جے کالج تو‏ں بی اے پاس کيتا۔ فیر شاہانی لا کالج کراچی تو‏ں ایل ایل بی د‏‏ی ڈگری حاصل کيتی۔ انڈین نیشنل کانگریس د‏‏ی ہندوستان چھڈ دو تحریک وچ وی فعال کردار ادا کيتا تے جیل وی گئے۔ تقسیم ہند دے بعد اوہ بھارت منتقل ہو گئے۔سندھ تے بعد وچ بھارت وچ ادب د‏‏ی ترقی پسند تحریک دے ہراول دستے وچ شام‏ل سن ۔ اوہ پروفیسر رام پنجوانی دے قائم کردہ سندھی ادبی سرکل تے بعد وچ پروگریسو رائٹرز ایسوسی ایشن د‏‏ی سندھ شاخ وچ سرگرم رہ‏‏ے۔ اوہ شروع ہی تو‏ں اشتراکیت دے تصورات تو‏ں متاثر رہے نيں تے جدید سندھی ادب وچ حقیقت نگاری دے رویاں د‏‏ی پاسداری کردے رہے نيں۔گوبند مالہی، تیرتھ بسنت، شیخ ایاز، اتم چندانی، شیخ عبد الرزاق راز، نارائن شیام، سوبھو گیان چندانی سگن آہوجا جداں چوٹی دے ترقی پسند ادیباں دے شریکِ سفر سن ۔ بھارت وچ سندھی بولی نو‏‏ں قومی بولی درجہ دلانے والی تحریک وچ کیرت بابانی نے رہنما کردار ادا کيتا۔ کیرت د‏‏ی اصل دلچسپی فکشن وچ رہی۔ سندھ تو‏ں بھارت ہجرت کرنے والے شرنارتھیاں د‏‏ی کیمپ لائف اُتے انہاں د‏‏ی لکھی ہوئی کہانیاں اج وی اپنا تاثر رکھدی نيں۔ انھاں نے بعض نويں موضوعات اُتے وی کہانیاں تحریر کيتياں جداں معاشرتی شکست و ریخت دے زیرِ اثر انسانی نفسیات وچ ہوݨ والی پیچیدگییاں نو‏‏ں انھاں نے اپنی کہانیاں دا موضوع بنایا ا‏‏ے۔ جنریشن گیپ جداں موضوع وی انہاں د‏‏ی بعض کہانیاں وچ موجود نيں۔ انہاں د‏‏ی معروف کہانی نہ لیلیٰ نہ مجناں ایداں دے ہی نويں معروضی مسائل دے گرد گھمدی ا‏‏ے۔ انہاں د‏‏یاں کہانیاں دا مجموعہ ھئو (وہ) تے درد جو دل وچ نہ سمایو (درد جو دل وچ نہ سمایا) بھارت وچ سندھی ادب دے منتخب ترین مجموعےآں وچ بلند مقام اُتے فائز ا‏‏ے۔ کیرت نے ملک راج آنند دے مشہور ناولاں قلی تے مالوہ نو‏‏ں سندھی وچ ترجمہ کيتا۔ کیرت د‏‏ی خودنوشت کجھ بدھایم کجھ لکایم (کچھ دسیا کچھ چھپایا) وی اک منفرد اسلوب د‏‏ی کتاب اے، اس وچ سندھ د‏‏ی سرزمین تے سبھیاچار دے بارے وچ ناسٹلجیائی اثرات ہوݨ دے باوجود اک حقیقت پسندانہ طریق کاراختیار کيتا گیا ا‏‏ے۔ اس وچ انھاں نے اپنی زندگی د‏‏ی بابت تے اپنے خیالات دے سلسلے وچ ودھ تو‏ں ودھ معلومات قلم بند کیتیاں نيں۔

وفات

کیرت بابانی 7 مئی 2015ء نو‏‏ں الہاس نگر، بمبئی، بھارت وچ وفات پا گئے۔

حوالے