Jump to content

در محمد خاک

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
در محمد خاک
جم

وفات

ابوالاقبال در محمد خاک صدیقی سندھ دے مصنفاں تے بزرگان وچ شامل نيں۔

ولادت

[سودھو]

ابوالاقبال در محمد خاک صدیقی 12، ربیع الاول شریف بروز پیر، گوٹھ کاندھلہ نزد نصیر آباد ضلع لاڑکانہ وچ تولد ہوئے۔

تعلیم و تربیت

[سودھو]

مولا‏نا در محمد نے ابتدائی تعلیم آخوند محمود لا کھیر تے حکیم میاں جمال الدین تو‏ں حاصل کيتی ۔ (میاں جمال الدین آپ دے قریبی رشتہ دار، اک لاثانی حکیم تے عالم دین سن )۔ مولا‏نا نے فارسی د‏‏ی تعلیم مولا‏نا مسعود تو‏ں حاصل کيتی جو علامہ عطا ء اللہ فیروز شاہی دے شاگرد سن ۔ اس دے بعد عربی د‏‏ی کی ابتدائی کتاباں مولا‏نا حافظ فدا احمدمہیسر دے پاس پڑھیاں ۔ تے اعلیٰ تعلیم دے لئی حضرت مولا‏نا مفتی عبدالرحمن دھامراہ د‏‏ی خدمات حاصل کيتی ۔ اس دے بعد نورنگ واہ ( تحصیل قمبر علی خان ) دے مدرسہ وچ مولا‏نا میر محمد نورنگی دے درس وچ شامل ہوئے ۔ اس دے علاوہ گوٹھ گاجی کھاوڑ ( نزد نصیر آباد ) وچ ابوالخیرات محمد صالح دے پاس درسی کتاباں مکمل ک‏ے دے فارغ التحصیل ہوئے۔

بیعت

[سودھو]

درمحمد 18سال د‏‏ی عمر وچ سلسلہ قادریہ سلطانیہ وچ مفتی اعظم ، رئیس العلماء ، عاشق خیر الوریٰ ، عارف کامل علامہ مفتی عبدالغفور ہمایونی ؒ دے دست بیعت ہوئے ۔ اس دے بعد دادو ضلع دے نامور نقشبندی بزرگ مولا‏نا غلام محمد ملکانی ؒ ( ملکانی شریف ) دے ہتھ اُتے سلسلہ نقشبندی ایہ وچ بیعت ہوئے ۔

درس و تدریس

[سودھو]

مولا‏نا بعد فراغت 8سال اپنے گوٹھ وچ ، 13برس لعلورائنک وچ درس دتا۔ اس طرح فرید آباد ( میہڑ) تے شکار پور وچ وی درس دتا ۔ درس و تدریس تو‏ں بارہ طلبہ فارغ التحصیل ہوئے مسجد ناراجیل حیدرآباد وچ امامت و خطابت دے فرائض وی انجام دیے۔ شاعری : مولا‏نا نو‏‏ں شاعری تو‏ں خاص قلبی لگاوٗ سی۔ ’’خاک ‘‘ تخلص تھا۔حمد ، نعت ، مولود ، منقبت تے غزل صنف وچ کلام دستیاب اے ۔[۱]

تصنیف و تالیف

[سودھو]

درمحمد کاندھلوی کثیر اللکھتاں عالم سن ۔ اس دے رسالے ، عربی ، فارسی تے سندھی وچ تحریر شدہ نيں۔ مولا‏نا نے اپنے گوٹھ کاندھلہ وچ اشاعتی مرکز ’’ادارہ سبحانی ‘‘قائم کیتا جس دے تحت اپنی کتاباں د‏‏ی اشاعت دا سلسلہ شروع کیتا۔ ادارہ تو‏ں بعض رسالے شائع ہوئے ۔ آپ دیاں لکھتاں وچو‏ں بعض دے اسماء درج ذیل نيں :۔

  1. فتاویٰ صدیقی
  2. انوار محمدیہ ﷺ (سندھی )
  3. خزانۃالعارفین (سندھی ) شاہ عبداللطیف بھٹائی دے بعض اشعار د‏‏ی شرح
  4. الوحی الوفی فی وجوب ذکر الخفی
  5. اعانۃ الوحید فی رد عقائد السنی الجدید ( سندھی ) ردشیعیت
  6. نور الابصار فی جواز الجمعۃ فی القریہ والامصار
  7. تحفۃالاخوا ن فی اباحۃالتنباک و شربالدخان
  8. اللمعۃفی تحقیق الخطبۃ(عربی )
  9. عمدۃالالقاب
  10. شرف الشبیہ فی شرح شجرۃالطیبہ
  11. کلیات خاک
  12. رباعیات خاک
  13. خطبات خاک
  14. بھیج پاگارہ ، پیر پیارا

وصال

[سودھو]

مولا‏نا در محمد خاک نے 30، ربیع الاول 1401ھ 1981ء شب جمعہ انتقال کیتا۔ [۲]

  1. سندھی وچ فقہی تحقیق جوار تقاء
  2. انوارِ علماِ اہلسنت سندھ صفحہ 252:سید محمد زین العابدین راشدی: زاویہ پبلشر لاہور