جاروا لوک

جاروا

فائل:Jarawa-tribe.jpg
کل آبادی
(approx. 250–400 (لگ بھگ) 240 (2001 جنگننا))
گنجان آبادی والے علاقے
دکھنی اتے وچکار انڈیمان
زباناں
جاروا بولی اتے ہور
مذہب
جانکاری نہیں
متعلقہ نسلی گروہ
اونگز، شونپینز، سینٹینیلیز

جاروا، انڈیمان اتے نکوبار جزیرےآں، دا مقامی قبیلہ ہے اہناں نوں جاروا جاں جاڑوا قبیلہ وی کیہا جاندا ہے۔ جاروا قبیلے دے لوک کئی وار بھیانک بیماریاں دی لپیٹ وچّ آ گئے جس کارن ایہناں دی آبادی گھٹدی رہی ہے۔ اس ویلے ایہناں دی گنتی 250-400 تکّ ہے۔ ایہناں دی اپنی بولی تے اپنے رسم رواج ہن۔ ایہناں دے دیوی دیوتا وی اپنے ہن۔ سمندری شکار توں علاوہ ایہہ سور دا شکار کردے ہن۔ ایہہ قبیلہ گاں تے ہرن نوں نہیں ماردا۔ ایہہ جنگلی پھل تے شہد وی اکٹھا کردے ہن۔ ایہہ ٹہنیاں پتےآں دے جھگی نما گھر بنا کے رہندے ہن۔ کپڑا کوئی نہیں پاؤندے۔ چٹی تے لال مٹی نال دھاریاں جہیاں واہ کے جسم نوں سجا لیندے ہن۔ عورتاں جنگلی پھلاں تے سپیاں گھوگیاں دیاں لڑیاں بنا کے اپنے آپ نوں سوار لیندیاں ہن۔ مرد لکڑ دیاں تِکھیاں چُنجھاں والیاں ڈانگاں ہتھ وچّ رکھدے ہن۔ اوہ لکڑ دے موچھے ٹہنیاں تے پتےآں نال بنھ کے لوڑ جوگی بیڑی تیار کر لیندے نے۔ اوہ اپنے سمندری علاقے ولّ کسے نوں آؤندا ویکھ حملہ آور ہو جاندے ہن۔ جاروا متشدد لوک ہن۔

جاروا راکھواں جنگل

جاروا راکھواں جنگل وچ داخلے توں پہلاں پولیس چیکنگ چیک پوسٹ

جاروا راکھواں جنگل قریب 50 کلومیٹر لمے رقبے وچّ پھیلیا ہویا ہے جس وچّ سڑک بنی ہوئی ہے جو باراٹانگ جزیرہ اتے ڈگلی گڑھ نوں جاندی ہے|اس جنگل وچوں گزرن والیاں گڈیاں نوں پولیس چیکنگ کراؤنی پیندی ہے |

جاروا راکھواں جنگل (چیک پوسٹ) ,جس وچّ داخل ہون توں پہلاں پولیس چیکنگ کیتی جاندی ہے ،وکھے سیلانیاں دیاں کاراں دی لمی قطار

جاروا توں علاوہ وی انڈیمان-نکوبار دے دوجے جزیرےآں اُتے مقامی جانگلیاں دا وسیبا ہے۔ دکھنی اتے وچکار انڈیمان وچّ جاروا قبائلیاں دی رَکھ ہے۔ سٹریٹ آئیلینڈ وچّ گریٹ انڈیمانیز ہن، جہناں دی گنتی بہت ہی گھٹّ ہے۔ نکے انڈیمان اُتے اونگز ہن۔ گریٹ نکوبار دے شونپینز منگولی نسل دے قبائلی ہن تے سینٹینل آئیلینڈ دے سینٹینیلیز ہن جہناں دا باہرلے سنسار نال کدے کوئی واسطہ نہیں رہا۔ ایہناں وچوں اجیہے لوک ہن جہناں نے حالے تکّ تیلھاں دی ڈبی تکّ نہیں ویکھی تے اوہ بانس نال بانس رگڑ کے اگّ بالدے ہن۔

پچھلے سالاں وچّ جاروا لوکاں دا باہرلے سماج نال رابطہ ودھ گیا ہے۔ کجھ غیر-سرکاری تنظیماں دے کارکنّ اوہناں نال رابطہ بناؤن وچّ کامیاب ہو جاندے ہن۔ کجھ جاروا سبھیا سماج(تہذیب تمدن) وچّ شامل ہو وی گئے ہن تے اوہناں دے بچے ہورناں وانگ پڑھن لکھن لگے ہن۔

قبیلے دی وسوں اتے بستیاں وچ تبدیلیاں

19 ویں صدی تکّ جاروا قبیلہ دکھنی انڈیمان تکّ محدود سی ۔1789 توں بعد انگریز بستیاں دے ہوند وچ آؤن سمیں اہناں دے کسے گمبھیر بیماری دے لپیٹ وچ آؤن کارن اہناں دی وسوں گھٹّ ہو جان دا خدشہ ہے ۔اسدا اک کارن افیم اتے شرابدی ورتوں وی سی جو انگریز حاکماں نے اہناں لوکاں دی وسوں گھٹاؤن لئی کیتی سی |قریب دو صدیاں پہلاں عامَ بھارتی لوکاں اتے برمی لوکاں دے اتھے آؤن نال وی اس عمل وچ وادھا ہویا ۔ 1997 توں پہلاں ایہہ لوک باقی لوکاں توں دوری اتے اپنی آزاد ہوند برقرار رکھن دی پوری کوشش کردے سن ۔ 1998 توں بعد جاروا لوکاں نے عام لوکاں خاص کر سیلانیاں نال رابطے ودھاؤن دے اپرالے شروع کیتے ۔ پر جاروا قبیلے توں خطرناک بیماری ، جسدا ایہہ شکار ہوئے سن، لگن دا ڈر ہون کرکے لوکاں اتے سیلانیاں نوں خطرہ ہی رہندا سی ۔ ہن انڈیمان شاہراہ (Andaman Trunk Road]] بنن نال عامَ لوکاں دا اتے سیلانیاں دا اہناں نال رابطہ ودھیا ہے اتے اہناں دے کجھ بچے عامَ بچیاں نال سکولاں وچّ پڑن دی خواہش وی رکھدے ہن ۔

انڈیمان شاہراہ دا اثر

جاروا قبیلے نوں سبھ توں وڈا خطرہ جاروا علاقے وچکار دی انڈیمان شاہراہ بنن نال پیدا ہویا |اس نال جاروا لوکاں دا عامَ لوکاں نال رابطہ ودھ گیا ۔ اوہ عامَ لوکاں وانگ دال روٹی وی کھان لگّ پئے اتے تمباکو، اتے کئی ہور نشے وی کرن دے عادی ہو گئے۔ اوہ جنسی استحصال دا وی شکار ہون لگ گئے بھانویں لالچ نال جاں مرضی نال ۔ اس نال جاروا لوکاں دا آزاد سبھیاچار ختم ہو گیا۔ زیادہتر قبیلیاں دے حقاں نال جڑے سوے سیوی کارکن وی باہرلے علاقےآں توں ہندے ہن ۔اس توں علاوہ جاروا علاقے تے غیر قانونی قبضہ اتے اس بھومی دا وپاری کماں لئی حدوں ودھ ورتوں کارن وی اہناں لوکاں دی ہوند نوں خطرہ پیدا ہویا اتے کلکتہ ہائی کورٹ وچ کیس دائر کرنا پیا۔ بعد وچ بھارت دی سپریم کورٹ وچّ وی اک لوک ہتّ پٹیشن (پی. آئی .ایلّ) دائر کیتی گئی۔ اس توں بعد بمبے نیچرل ہسٹری سوسائٹی ،سوسائٹی فار انڈیمان اینڈ نکوبار ایکولوجی اتے پونا ادھارت کلپورکش وغیرہ رفاہی تنظیماں دی پہل قدمی نال کلکتہ ہائی کورٹ اک سانجھی پٹیشن دائر کیتی گئی جس نال ہائی کورٹ نے 2001 وچ اک تریخی فیصلہ دتا جس وچ حکومت نوں جاروا لوکاں دے اجڑے اتے استحصال نوں روکن لئی ٹھوس انتظامات(اپرالے) کرن دے حکم دتے گئے۔

حوالے