Leonardo Fibonacci

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Leonardo Fibonacci Matemàtich. Leonardo da Pisa dit Fibonacci, visadì fieul ëd Bonaccio, a l'era nassù a Pisa anviron dël 1180 e a l'é mòrt ambelelì anviron dël 1250. Sò pare a l'era ampiegà dla Repùblica ëd Pisa a la dogan-a ëd Béjaïa, an Algerìa. Da là, a l'ha fàit ven-e sò fieul, përchè a studièissa ij procediment aritmétich dovrà da j'Àrabo e ch'a vnisìo motobin a taj ant ël comersi. Ël giovo tutun a l'é nen limitasse mach a la part comersial, ma a l'ha possà ij sò studi matemàtich motobin anans, con ëd but teòrich, an riussend a vnì padron ëd la matemàtica clàssica sia a travers dle rielaborassion àrabe che a contat diret con le sorgiss antiche. Apress avèj comersià e viagià për tut ël Mediterani, a l'é stabilisse a Pisa. Soa granda euvra Liber abbaci a l'é dël 1202 (sconda edission dël 1228); l'àutra soa euvra fondamental, Practica geometriae, a l'é dël 1223. Ant ël Liber abbaci a l'é smonù ël neuv sistema posissional dë scritura dij nùmer, con ël nùmer zero (paròla ch'a veul dì veuid), e as mostra coma fé ij cont con cost sistema. Tra l'àutr, Fibonacci a l'ha proponù ël valor 3,1418 për ël nùmer π. A pòrto sò nòm Associasson dj'amis ëd Fibonacci Sequensa ëd Fibonacci Euvre L'euvra ëd Fibonacci a l'é stàita conossùa dal mond matemàtich mersì a n'edission dij sò scrit an doi gròss volum dovùa al prinsi Baldassarre Boncompagni Ludovisi. Liber abaci (1202) A l'é formà da quìndes capìtoj ch'a rësguardo dij problema aritmétich aplicà a 'd chestion pràtiche e ëd transassion comersial. Practica geometriae (1223) A l'é partagià an set capìtoj e a conten un grand nùmer ëd problema ëd geometrìa aplicà a plance pian-e e sòlide. A constituiss la prima aplicassion ëd l'àlgebra a la geometrìa. Liber quadratorum (1225) Cost'euvra, considerà fin-a a antlora spërdùa, a l'é stàita artrovà, an na còpia dël sécol ch'a fa XVI, da Boncompagni ant la Bibioteca ambrosian-a. A l'é dedicà a Federich II e a l'é formà da vint proposission. Flos super solutionibus quarundom questionum ad numerum et ad geometricam vel ad utrumque pertinentium Na colession d'arzolussion a dij problema ch'a l'avìo smonuje. De modo solvendi avium et similium Libro dei mercanti di minor guisa An dzorpì, Fibonacci a l'é autor d'un coment al lìber X d'Euclid. A l'ha ëdcò scrivù na litra, mandà al filòsof Teodòr dla cort ëd Federich II, dzora a doi problema, un d'àlgebra, l'àutr d'àlgebra geométrica.

Aiuto per la lettura Ayuda para la lectura Help for Reading Rintré ant la Piòla Contaté j'Aministrator Lìber për Amprende Coression ortogràfica Tastadura piemontèisa Portaj e Proget Agiut pr'ij Contributor Travajòt sempi