Przejdź do zawartości

lipa: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m r2.7.5) (Robot dodał ro:lipa
Olafbot (dyskusja | edycje)
aktualizowanie i sortowanie szablonu {{podobne}}. Dodane: LIPA
 
(Nie pokazano 40 wersji utworzonych przez 20 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{podobne|LIPA|Lipa|lippa|Lipá|Lípa|lípa}}
[[cs:lipa]] [[de:lipa]] [[et:lipa]] [[el:lipa]] [[en:lipa]] [[es:lipa]] [[eu:lipa]] [[fr:lipa]] [[gl:lipa]] [[ko:lipa]] [[it:lipa]] [[lt:lipa]] [[mg:lipa]] [[nl:lipa]] [[pt:lipa]] [[ro:lipa]] [[ru:lipa]] [[sl:lipa]] [[fi:lipa]] [[sv:lipa]] [[chr:lipa]]
{{podobne|lípa}}
== lipa ({{język polski}}) ==
== lipa ({{język polski}}) ==
[[Plik:Lípa u Vítova (1).jpg|thumb|lipa (1.1)]]
[[Plik:Lípa u Vítova (1).jpg|thumb|lipa (1.1)]]
[[Plik:Lipa 01.jpg|thumb|lipa (1.2)]]
{{wymowa}} {{IPA3|ˈlʲipa}}, {{AS3|lʹ'''i'''pa}}, {{objaśnienie wymowy|ZM}} {{audio|Pl-lipa.ogg}}
[[Plik:Tilia insularis 4.jpg|thumb|lipa (1.3)]]
{{wymowa}}
: {{IPA3|ˈlʲipa}}, {{AS3|lʹ'''i'''pa}}, {{objaśnienie wymowy|ZM}} {{audio|Pl-lipa.ogg}}
: {{audio|LL-Q809 (pol)-Gower-lipa.wav}}
{{znaczenia}}
{{znaczenia}}
''rzeczownik, rodzaj żeński''
''rzeczownik, rodzaj żeński''
: (1.1) {{bot}} [[gatunek]] [[drzewo|drzewa]]; {{wikipedia}}
: (1.1) {{dendr}} {{nazwa systematyczna|Tilia|L.|ref=tak}}, [[drzewo]] [[liściasty|liściaste]] [[z]] [[podrodzina|podrodziny]] [[lipowate|lipowatych]]; {{wikipedia}}
: (1.2) {{pot}} [[kłamstwo]], [[oszustwo]]
: (1.2) [[drewno]] [[lipowy|lipowe]]
: (1.3) [[kwiat]] [[lipowy]]
: (1.3) [[moneta zdawkowa]] [[waluta|waluty]] [[chorwacki]]ej [[równy|równa]] [[1]][[/]][[100]] [[kuna|kuny]]
: (1.4) {{pot}} [[kłamstwo]], [[oszustwo]]
: (1.5) {{pot}} [[coś]] [[bardzo]] [[kiepski]]ego, [[tandetny|tandetnego]]
: (1.6) [[moneta]] [[zdawkowy|zdawkowa]] [[waluta|waluty]] [[chorwacki]]ej [[równy|równa]] [[1]][[/]][[100]] [[kuna|kuny]]
{{odmiana}}
{{odmiana}}
: (1.1-2) {{odmiana-rzeczownik-polski
: (1.1-6) {{odmiana-rzeczownik-polski
|Mianownik lp = lipa
|Mianownik lp = lipa
|Dopełniacz lp = lipy
|Dopełniacz lp = lipy
Linia 27: Linia 33:
}}
}}
{{przykłady}}
{{przykłady}}
: (1.1) ''[[a|A]] [[wieczorek|wieczorkiem]], [[po]] [[zachód słońca|zachodzie słońca]], [[gdy]] [[już]] [[wszelki]]e [[robota|roboty]] [[być|będą]] [[skończyć|skończone]], [[chcieć|chciał]][[-by|bym]] [[sobie]] [[tutaj]] [[siadywać]] [[albo]] [[tam]] [[pod]] [[lipa]]mi, [[patrzeć]] [[na]] [[ta|tę]] [[woda|wodę]].''<ref>Stefan Żeromski ''Przedwiośnie''</ref>
: (1.1) ''[[napar|Napar]] [[z]] [[lipa|lipy]] [[być|jest]] [[skuteczny]]m [[środek|środkiem]] [[w]] [[leczenie|leczeniu]] [[grypa|grypy]] [[i]] [[przeziębienie|przeziębienia]].''
: (1.2) ''[[ten|Ten]] [[katalog]] [[to]] [[jakiś|jakaś]] [[lipa]], [[nie]] [[kupować|kupuj]] [[nic]] [[w]] [[ten|tym]] [[sklep]]ie.''
: (1.3) ''[[napar|Napar]] [[z]] [[lipa|lipy]] [[być|jest]] [[skuteczny]]m [[środek|środkiem]] [[w]] [[leczenie|leczeniu]] [[grypa|grypy]] [[i]] [[przeziębienie|przeziębienia]].''
: (1.4) ''[[ten|Ten]] [[katalog]] [[to]] [[jakiś|jakaś]] [[lipa]], [[nie]] [[kupować|kupuj]] [[nic]] [[w]] [[ten|tym]] [[sklep]]ie.''
{{składnia}}
{{składnia}}
{{kolokacje}}
{{kolokacje}}
: (1.1) [[lipa drobnolistna]] • [[lipa szerokolistna]]
: (1.3) [[napar]] / [[herbatka]] [[z]] lipy • [[zapach]] / [[aromat]] lipy • [[zaparzyć]] lipę
{{synonimy}}
{{synonimy}}
: (1.2) [[lipina]]
: (1.4) [[bałamuctwo]], [[bajer]], [[blaga]], [[bujda]], [[kit]], [[pic na wodę]], [[pic na wodę, fotomontaż]]
: (1.5) [[badziewie]], [[barachło]], [[bubel]], [[chłam]], [[dziadostwo]], [[fajans]], [[nędza]], [[popelina]], [[słabizna]], [[tałatajstwo]], [[tałałajstwo]], [[tandeta]]; {{wulg}} [[gówno]], [[szajs]], [[syf]]
{{antonimy}}
{{antonimy}}
{{hiperonimy}}
{{hiperonimy}}
{{hiponimy}}
{{hiponimy}}
: (1.1) [[drzewo]]
: (1.2) [[drewno]]
: (1.3) [[kwiat]]
: (1.6) [[moneta]]
{{holonimy}}
{{holonimy}}
{{meronimy}}
{{meronimy}}
{{pokrewne}}
{{pokrewne}}
: {{rzecz}} [[lipiec]] {{m}}, [[lipień]] {{m}}, [[lipina]] {{ż}}, [[lipowate]] {{nmos}}, [[Lipiny]] {{nmos}}, [[Lipce]] {{nmos}}, [[Lipa]] {{ż}}
: {{przym}} [[lipowy]], [[lipny]]
: {{rzecz}} [[lipiec]] {{m}}, [[lipka]] {{f}}
:: {{zdrobn}} [[lipka]] {{ż}}
: {{przym}} [[lipowy]], [[lipny]], [[lipcowy]]
: {{przysł}} [[lipnie]]
{{frazeologia}}
{{frazeologia}}
{{etymologia}}
{{etymologia}}
: (1.1) {{etym|prasł|*lipa}}<ref>Wiesław Boryś: [http://books.google.pl/books?id=e04UAQAAIAAJ&q=lipa+etymologia&dq=lipa+etymologia&hl=pl&sa=X&ei=y-MZU4y1BYr_ygPpsIHoBw&ved=0CDEQ6AEwAQ ''Słownik etymologiczny języka polskiego'']</ref>
: (1.1) z prasłowiańskiego ''lipa''{{fakt}}
: (1.2) od (1.1), najprawdopodobniej ponieważ miękkie drewno lipy nadaje się głownie do rzeźbiarstwa<ref>[http://www.pwsz.chelm.pl/poradnia_jezykowa/index_2.php?id_k=6&id_p=427 Poradnia językowa]</ref>
: (1.4) od (1.1), najprawdopodobniej ponieważ miękkie drewno lipy nadaje się głównie do rzeźbiarstwa<ref>[http://www.pwsz.chelm.pl/poradnia_jezykowa/index_2.php?id_k=6&id_p=427 Poradnia językowa]</ref>
{{uwagi}}
{{uwagi}}
: {{wikipedia|lipa (ujednoznacznienie)}}
{{tłumaczenia}}
{{tłumaczenia}}
* angielski: (1.1) [[lime]], [[linden]]
* angielski: (1.1) [[lime]], [[linden]]
* baskijski: (1.1) [[ezki]]
* baskijski: (1.1) [[ezki]]
* chorwacki: (1.1) [[lipa]] {{f}}
* białoruski: (1.1) [[ліпа]] {{ż}}; (1.2) [[ліпа]] {{ż}}; (1.4) [[ліпа]] {{ż}}
* czeski: (1.1) [[lípa]]
* bułgarski: (1.1) [[липа]] {{ż}}; (1.2) [[липа]] {{ż}}
* dolnołużycki: (1.1) [[lipa]] {{f}}
* chorwacki: (1.1) [[lipa]] {{ż}}
* czeski: (1.1) [[lípa]] {{ż}}
* dolnołużycki: (1.1) [[lipa]] {{ż}}
* duński: (1.1) [[lind]] {{w}}; (1.2) [[lindetræ]] {{n}}; (1.3) [[lindeblomst]] {{w}}
* esperanto: (1.1) [[tilio]]
* esperanto: (1.1) [[tilio]]
* fiński: (1.1) [[lehmus]]
* fiński: (1.1) [[lehmus]]
* francuski: (1.1) [[tilleul]] {{m}}
* francuski: (1.1) [[tilleul]] {{m}}
* górnołużycki: (1.1) [[lipa]] {{f}}
* górnołużycki: (1.1) [[lipa]] {{ż}}
* hebrajski: (1.1) [[תִרְזָה]] {{ż}} (tirza), [[טיליה]] {{ż}} (tilia)
* hiszpański: (1.1) [[tilo]] {{m}}
* hiszpański: (1.1) [[tilo]] {{m}}
* interlingua: (1.1) [[tilia]]
* interlingua: (1.1) [[tilia]]
* islandzki: (1.1) [[linditré]] {{n}}
* islandzki: (1.1) [[linditré]] {{n}}
* jidysz: (1.1) [[לינדנבוים]] {{m}} (lindnbuim)
* jidysz: (1.1) [[לינדנבוים]] {{m}} (lindnboim)
* łaciński: (1.1) [[tilia]] {{f}}
* kaszubski: (1.1) [[lëpa]] {{ż}}
* macedoński: (1.1) [[липа]] {{f}}
* łaciński: (1.1) [[tilia]] {{ż}}
* niemiecki: (1.1) [[Linde]] {{f}}
* macedoński: (1.1) [[липа]] {{ż}}
* norweski (bokmål): (1.1) [[lind]]
* niemiecki: (1.1) [[Linde]] {{ż}}
* nowogrecki: (1.1) [[φιλύρα]] {{f}}, [[φλαμουριά]] {{f}}
* norweski (bokmål): (1.1) [[lind]] {{m}}/{{ż}}
* rosyjski: (1.1) [[липа]] {{f}}
* norweski (nynorsk): (1.1) [[lind]] {{ż}}
* nowogrecki: (1.1) [[φιλύρα]] {{ż}}, [[φλαμουριά]] {{ż}}
* rosyjski: (1.1) [[липа]] {{ż}}; (1.4) [[липа]] {{ż}}
* slovio: (1.1) [[lipa]] (липа)
* slovio: (1.1) [[lipa]] (липа)
* słowacki: (1.1) [[lipa]] {{f}}, [[lipa obyčajná]] {{f}}
* słowacki: (1.1) [[lipa]] {{ż}}
* szwedzki: (1.1) [[lind]] {{w}}
* szwedzki: (1.1) [[lind]] {{w}}
* ukraiński: (1.1) [[липа]] {{f}}
* ukraiński: (1.1) [[липа]] {{ż}}
* włoski: (1.1) [[tiglio]] {{m}}; (1.2) [[fregatura]] {{f}}
* węgierski: (1.1) [[hárs]], [[hársfa]]; (1.2) [[hárs]], [[hársfa]]
* wilamowski: (1.1) [[lind]] {{ż}}
* włoski: (1.1) [[tiglio]] {{m}}; (1.4) [[fregatura]] {{ż}}
{{źródła}}
{{źródła}}
<references/>
<references />


== lipa ({{język dolnołużycki}}) ==
== lipa ({{język dolnołużycki}}) ==
Linia 81: Linia 108:
{{odmiana}}
{{odmiana}}
{{przykłady}}
{{przykłady}}
: (1.1)
{{składnia}}
{{składnia}}
{{kolokacje}}
{{kolokacje}}
Linia 104: Linia 130:
{{odmiana}}
{{odmiana}}
{{przykłady}}
{{przykłady}}
: (1.1)
{{składnia}}
{{składnia}}
{{kolokacje}}
{{kolokacje}}
Linia 129: Linia 154:
: (1.1) {{lm}} lipas
: (1.1) {{lm}} lipas
{{przykłady}}
{{przykłady}}
: (1.1)
{{składnia}}
{{składnia}}
{{kolokacje}}
{{kolokacje}}
Linia 149: Linia 173:
{{znaczenia}}
{{znaczenia}}
''rzeczownik, rodzaj żeński''
''rzeczownik, rodzaj żeński''
: (1.1) {{bot}} ''(Tilia)''<ref>{{wikispecies|Tilia}}</ref> [[lipa]]
: (1.1) {{bot}} {{nazwa systematyczna|Tilia|ref=tak}}, [[lipa]]
{{odmiana}}
{{odmiana}}
{{przykłady}}
{{przykłady}}
: (1.1)
{{składnia}}
{{składnia}}
{{kolokacje}}
{{kolokacje}}
Linia 164: Linia 187:
{{pokrewne}}
{{pokrewne}}
: {{przym}} [[lipový]]
: {{przym}} [[lipový]]
: {{rzecz}} {{zdrobn}} [[lipka]] {{f}}
: {{rzecz}} {{zdrobn}} [[lipka]] {{ż}}
{{frazeologia}}
{{frazeologia}}
{{etymologia}}
{{etymologia}}
Linia 170: Linia 193:
: (1.1) zobacz też: [[Indeks:Słowacki - Drzewa]]
: (1.1) zobacz też: [[Indeks:Słowacki - Drzewa]]
{{źródła}}
{{źródła}}
<references/>
<references />

== lipa ({{język słoweński}}) ==
[[Plik:Lípa u Vítova (1).jpg|thumb|lipa (1.1)]]
{{wymowa}}
{{znaczenia}}
''rzeczownik, rodzaj żeński''
: (1.1) {{bot}} {{nazwa systematyczna|Tilia|ref=tak}}, [[lipa]]
{{odmiana}}
{{przykłady}}
{{składnia}}
{{kolokacje}}
{{synonimy}}
{{antonimy}}
{{hiperonimy}}
{{hiponimy}}
{{holonimy}}
{{meronimy}}
{{pokrewne}}
{{frazeologia}}
{{etymologia}}
{{uwagi}}
: (1.1) zobacz też: [[Indeks:Słoweński - Drzewa]]
{{źródła}}
<references />


== lipa ({{język suahili}}) ==
== lipa ({{język suahili}}) ==
{{wymowa}}
{{wymowa}}
: {{audio|Sw-ke-lipa.flac}}
{{znaczenia}}
{{znaczenia}}
''czasownik''
''czasownik''
Linia 180: Linia 228:
: (1.1) jak czasowniki regularne zakończone samogłoską a; formy podstawowe
: (1.1) jak czasowniki regularne zakończone samogłoską a; formy podstawowe
{{przykłady}}
{{przykłady}}
: (1.1)
{{składnia}}
{{składnia}}
{{kolokacje}}
{{kolokacje}}
Linia 192: Linia 239:
{{frazeologia}}
{{frazeologia}}
{{etymologia}}
{{etymologia}}
{{uwagi}}
{{źródła}}

== lipa ({{język szwedzki}}) ==
{{wymowa}}
{{znaczenia}}
''czasownik nieprzechodni''
: (1.1) {{pot}} [[płakać]], [[beczeć]]
{{odmiana}}
: (1.1) att lipa, lipar, lipade, lipat, lipa! ; ''pres. part.'' lipande, ''perf. part.'' -
{{przykłady}}
{{składnia}}
{{kolokacje}}
{{synonimy}}
: (1.1) [[gråta]], [[böla]]
{{antonimy}}
{{hiperonimy}}
{{hiponimy}}
{{holonimy}}
{{meronimy}}
{{pokrewne}}
: {{rzecz}} [[lip]], [[lipen]], [[lipande]]
{{frazeologia}}
{{etymologia}}
: {{etymn|szw|lip|-a}} → [[płacz]] + ''…tworzy czasownik''
{{uwagi}}
{{uwagi}}
{{źródła}}
{{źródła}}

Aktualna wersja na dzień 00:30, 8 mar 2024

Podobna pisownia Podobna pisownia: LIPALipalippaLipáLípalípa
lipa (1.1)
lipa (1.2)
lipa (1.3)
wymowa:
IPA[ˈlʲipa], AS[lʹipa], zjawiska fonetyczne: zmięk. ?/i
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) dendr. Tilia L.[1], drzewo liściaste z podrodziny lipowatych; zob. też lipa w Wikipedii
(1.2) drewno lipowe
(1.3) kwiat lipowy
(1.4) pot. kłamstwo, oszustwo
(1.5) pot. coś bardzo kiepskiego, tandetnego
(1.6) moneta zdawkowa waluty chorwackiej równa 1/100 kuny
odmiana:
(1.1-6)
przykłady:
(1.1) A wieczorkiem, po zachodzie słońca, gdy już wszelkie roboty będą skończone, chciałbym sobie tutaj siadywać albo tam pod lipami, patrzeć na wodę.[2]
(1.3) Napar z lipy jest skutecznym środkiem w leczeniu grypy i przeziębienia.
(1.4) Ten katalog to jakaś lipa, nie kupuj nic w tym sklepie.
składnia:
kolokacje:
(1.1) lipa drobnolistnalipa szerokolistna
(1.3) napar / herbatka z lipy • zapach / aromat lipy • zaparzyć lipę
synonimy:
(1.2) lipina
(1.4) bałamuctwo, bajer, blaga, bujda, kit, pic na wodę, pic na wodę, fotomontaż
(1.5) badziewie, barachło, bubel, chłam, dziadostwo, fajans, nędza, popelina, słabizna, tałatajstwo, tałałajstwo, tandeta; wulg. gówno, szajs, syf
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
(1.1) drzewo
(1.2) drewno
(1.3) kwiat
(1.6) moneta
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. lipiec m, lipień m, lipina ż, lipowate nmos, Lipiny nmos, Lipce nmos, Lipa ż
zdrobn. lipka ż
przym. lipowy, lipny, lipcowy
przysł. lipnie
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1.1) prasł. *lipa[3]
(1.4) od (1.1), najprawdopodobniej ponieważ miękkie drewno lipy nadaje się głównie do rzeźbiarstwa[4]
uwagi:
zob. też lipa (ujednoznacznienie) w Wikipedii
tłumaczenia:
źródła:
  1. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „Tilia” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
  2. Stefan Żeromski Przedwiośnie
  3. Wiesław Boryś: Słownik etymologiczny języka polskiego
  4. Poradnia językowa
lipa (1.1)
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) bot. lipa
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
lipa (1.1)
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) bot. lipa
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:

lipa (slovio)

[edytuj]
lipa (1.1)
zapisy w ortografiach alternatywnych:
липа
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) bot. lipa
odmiana:
(1.1) lm lipas
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
lipa (1.1)
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) bot. Tilia[1], lipa
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) lipa obyčajná
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
przym. lipový
rzecz. zdrobn. lipka ż
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
(1.1) zobacz też: Indeks:Słowacki - Drzewa
źródła:
  1. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „Tilia” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
lipa (1.1)
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) bot. Tilia[1], lipa
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
(1.1) zobacz też: Indeks:Słoweński - Drzewa
źródła:
  1. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „Tilia” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
wymowa:
?/i
znaczenia:

czasownik

(1.1) płacić
odmiana:
(1.1) jak czasowniki regularne zakończone samogłoską a; formy podstawowe
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

czasownik nieprzechodni

(1.1) pot. płakać, beczeć
odmiana:
(1.1) att lipa, lipar, lipade, lipat, lipa! ; pres. part. lipande, perf. part. -
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) gråta, böla
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. lip, lipen, lipande
związki frazeologiczne:
etymologia:
szw. lip + -apłacz + …tworzy czasownik
uwagi:
źródła: