Talmud

Talmud – jedna z ksiąg judaizmu.

Z mądrości Talmudu

(wybór, tłum. i oprac. Szymon Datner i Anna Kamieńska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1988, ISBN 83-06-01492-8)

Ben Azaj powiada: Spełnij ochoczo dobre czyny, choćby najłatwiejsze, a uciekaj od grzechu, bo dobry czyn pociąga za sobą dobry czyn, a grzech pociąga za sobą grzech; nagrodą dobrego czynu jest dobry czyn, a karą za grzech jest [sam] grzech.
- Opis: Awot 4, 2
- Źródło: s. 148.
- Zobacz też: dobro, grzech, kara, nagroda

Człowiek rodzi się jeden, aby cię pouczyć, że kto niszczy jedno życie w Izraelu, niszczy według Pisma jakby cały świat, kto zaś ratuje jedno życie w Izraelu, ratuje według Pisma jakby cały świat.
- Opis: Sanhedrin 37; formuła ta, nieograniczająca się już tylko do Izraela, stała się zasadą instytutu Jad wa-Szem w Jerozolimie.
- Źródło: s. 134.

Dwie kobiety w domu – kłótnia w domu.
- Opis: Tanchuma Tejce
- Źródło: s. 255.
- Zobacz też: kłótnia

Gdy ktoś zgrzeszył raz, a potem drugi, uznał to dla siebie za przyzwolenie.
- Opis: Jomma 86
- Źródło: s. 176.

Gdy mędrzec zna początek sprawy, zna także jej koniec.
- Opis: Sotta 8
- Źródło: s. 99.

Hillel i Szammaj przejęli naukę od nich: Hillel powiada: Bądź jednym z uczniów Aarona. Kochaj pokój i dąż do pokoju, kochaj ludzi i zbliżaj ich do Tory.
- Autor: Hillel Starszy
- Opis: Awot 1, 12; „od nich”, tzn. od Jehudy ben Tabbaj i Szymona ben Szattach
- Źródło: s. 83–84.
- Zobacz też: pokój

Naucz twój język mówić „nie wiem”, aby cię nie schwytano sromotnie na kłamstwie.
- Opis: Berachot 4
- Źródło: s. 117.

Nawet gwiazdy płaczą razem z tym, kto płacze w nocy.
- Opis: Sanhedrin 104 b; tłum. Feliks Weissglas.
- Źródło: s. 267.

Oddech dzieci śpieszących do szkoły podtrzymuje świat.
- Opis: Szabbat 119 b oraz Kalla Rabbati 2; tłum. Feliks Weissglas.
- Źródło: s. 262.

Owca idzie za owcą, jak czyni matka, tak czyni córka.
- Opis: Ketuwot 63
- Źródło: s. 263.

Pewien człowiek przyszedł do Rawa i rzekł: Władca mojego miasta przykazał mi: Idź i zabij tego a tego człowieka, a jeżeli tego nie zrobisz, ja zabiję ciebie.
Odrzekł mu Rawa: Niech cię zabije, a ty nie zabijaj. Czemu sądzisz, że twoja krew jest czerwieńsza, a może to krew tamtego człowieka jest czerwieńsza od twojej?
- Opis: Pesachim 25
- Źródło: s. 156.

Początek złego słodki, ale koniec gorzki.
- Opis: Szabbat 14
- Źródło: s. 175.

Rabban Gamaliel ben Rabbi Jehuda Hanassi powiada: Piękna jest nauka Tory połączona z pracą, bo trud, jakiego wymagają razem, sprawia, że zapominasz o grzechu, ale każda nauka bez pracy w końcu niszczeje i prowadzi do grzechu, a wszyscy, którzy trudzą się dla społeczeństwa, niech się trudzą bezinteresownie, bo zasługa ich ojców podtrzymuje ich, a sprawiedliwość ich trwa na wieki, a ja – mówi Pan – daję wam z góry nagrodę wielką, tak jakbyście to czynili.
- Opis: Awot 2, 2
- Źródło: s. 221.

Rabbi Jehuda powiada: Kto nie uczy swego syna rzemiosła, uczy go zbójectwa.
- Opis: Kidduszin 29
- Źródło: s. 222.

Rzekł Rabbi Eliezer: Ten, kto daje jałmużnę w ukryciu, jest większy niż Mojżesz, nasz Nauczyciel.
- Opis: Bawa Batra 9
- Źródło: s. 165.
- Zobacz też: jałmużna, Mojżesz

Siedem lat trwał głód, ale nie dotarł do wrót rzemieślnika.
- Opis: Sanhedrin 29
- Źródło: s. 221.
- Zobacz też: głód, praca, siedem

Szammaj powiada: Studiuj Torę bezustannie, mów mało, a czyń wiele i przyjmuj każdego człowieka przyjaźnie.
- Opis: Awot 1, 15
- Źródło: s. 89.

Wiele nauczyłem się od moich mistrzów, jeszcze więcej od moich towarzyszy, ale najwięcej od moich uczniów.
- Opis: Taanit 7; „towarzysz” (chawer) oznacza tu współmędrca w uczelni talmudycznej.
- Źródło: s. 100.

Zdarzyło się, że ktoś obcy przyszedł do Szammaja i rzekł do niego: Nawróć mnie, ale pod warunkiem, że nauczysz mnie całej Tory w tak krótkim czasie, w jakim ustoję na jednej nodze. Ten odsunął go od siebie miarą używaną przy budowie, którą trzymał w ręku.
Poszedł do Hillela – i ten go nawrócił. Powiedział mu: Nie czyń bliźniemu, co tobie niemiłe. Oto cała Tora. Reszta to tylko komentarz. Idź i ucz się.
- Opis: Szabbat 31
- Źródło: s. 108.

Człowiek pozostaje tak długo mądry, dopóki szuka mądrości; odkąd wyobraża sobie, że ją już znalazł, staje się głupcem.

Gdyby oko mogło ujrzeć demony zaludniające świat, życie stałoby się niemożliwe.
- Opis: Berachot 6
- Zobacz też: demon

Każde źdźbło trawy ma swego anioła, który pochyla się nad nim i szepcze: „Wzrastaj, wzrastaj”.

Kto rozmyśla nad czterema rzeczami, lepiej byłoby dla niego, żeby się nigdy nie narodził: nad tym, co jest nad, co jest pod, co jest przed i co jest po.
- Opis: Chagiga 2, 1

Kto zanadto swojemu rozumowi dowierza, wpada w błędy i pomyłki.
- Opis: Sanhedrin 106

Mniej wydawaj na odzienie i pokarmy, a ozdabiaj dom swój.
- Opis: Pesachim 114

Obdzieraj ze skóry zdechłe zwierzęta na ulicach i zarabiaj w ten sposób, a nie mów: wspomóż mnie, bo jestem wielkim mędrcem i taka praca mnie poniża.
- Opis: Talmud Babiloński, Bawa Batra 110 a

Rabin Ila’i powiedział: jeśli człowiek skłania się do czynienia zła, powinien pojechać do miasta, gdzie go nie znają, założyć czarne ubranie, okryć swoją głowę czernią i oddać się pragnieniom swego serca, tak aby Boże imię nie zostało sprofanowane.
- Opis: Moed Kattan 17 a
- Źródło: talmud.faithweb.com