Tadeusz Bielicki

Tadeusz Bielicki (1932-2022) – polski antropolog, przewodniczący Wydziału Nauk Biologicznych PAN.

• Część społeczeństw zbieracko-łowieckich dotrwała w niektórych zakątkach świata do połowy XX w. i została dobrze zbadana przez etnografów. Badania te pokazują, że to być może wyścig szczurów, twarda konkurencja jest sprzeczna z naturą ludzką, jest więc niejako wynaturzeniem.
  • Źródło: rozmowa Sławomira Mizerskiego, Przygody człowieka na ziemi niczyjej, „Polityka” wydanie specjalne, 6/2010.
  • Zobacz też: społeczeństwo, kapitalizm

• Otóż 99 procent historii człowieka, wiemy to na pewno, upłynęło w ustroju zupełnie różnym od opartego na indywidualnej konkurencji. W społeczeństwach paleolitycznych panował ustrój egalitarny, z równym podziałem łupów w małych grupkach łowieckich. W tych grupach nie było żadnych zróżnicowań społecznych, indywidualnego bogacenia się, kładziono nacisk na współpracę. I w tym archaicznym ustroju rozegrał się cały proces ewolucji, aż do wyłonienia się Homo sapiens.(...) Jedyny prawdziwy komunizm na dużą skalę jaki znamy.
  • Źródło: rozmowa Sławomira Mizerskiego, Przygody człowieka na ziemi niczyjej, „Polityka” wydanie specjalne, 6/2010.
  • Zobacz też: komunizm

• W człowieku jest taka tajemnicza strefa ziemi niczyjej, na której istnieje ludzka wolność wyboru, która nie poddaje się ani determinizmowi biologicznemu, ani determinizmowi kulturowemu. Determinizm kiepsko pasuje do opisywania ludzkiego świata.(...) Tu leży moim zdaniem istota człowieczeństwa. Mogę słuchać obowiązującego w przyrodzie dyktatu zasady darwinowskiej, ale nie muszę. Bo w mojej ludzkiej mocy jest zadrwić sobie z tego dyktatu i obrać drogę terrorysty, świętego albo wolontariusza.
  • Źródło: rozmowa Sławomira Mizerskiego, Przygody człowieka na ziemi niczyjej, „Polityka” wydanie specjalne, 6/2010.
  • Zobacz też: determinizm, wolność, człowiek

• W setkach badań pokazano, że wzrost dzieci i młodzieży w każdym przedziale wieku, a także tempo pokwitania, zależy od wykształcenia i pozycji zawodowej rodziców. Analogiczne nierówności występują pod względem tempa starzenia się organizmu. Jak pokazały badania w Zakładzie Antropologii PAN, słabo wykształceni 50-latkowie są pod względem wielu cech biologiczne starsi, mocniej nadszarpnięci przez wiek niż ich rówieśnicy z wykształceniem wyższym. Okazuje się, że jednym ze wskaźników zdrowia, na którym wyraźnie odbija się rozwarstwienie społeczne, jest tempo nieuchronnie postępującego z wiekiem procesu osteoporozy, (...) kobiety z robotniczych rodzin wcześniej osiągają klimakterium. Analogiczne różnice występują, gdy idzie o długość życia.
  • Źródło: rozmowa Sławomira Mizerskiego, Przygody człowieka na ziemi niczyjej, „Polityka” wydanie specjalne, 6/2010.