Zymbrzeg

Zymbrzeg
	zniesiona wieś
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	wielicki
Gmina	Wieliczka
Część miejscowości	Grabie
Strefa numeracyjna	12
Tablice rejestracyjne	KWI
SIMC
	Położenie na mapie gminy Wieliczka Zymbrzeg
	Położenie na mapie Polski Zymbrzeg
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Zymbrzeg
	Położenie na mapie powiatu wielickiego Zymbrzeg
	50°02′15,291″N 20°07′57,337″E/50,037581 20,132594
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zymbrzeg (Zimny Brzeg) – zniesiona wieś, obecnie w granicach wsi Grabie w Polsce, w województwie małopolskim, w powiecie wielickim, w gminie Wieliczka. Leży na prawym (południowym) brzegu Wisły, sąsiadując od zachodu ze Szczurowem, od północy (granica na Wiśle) z Krakowem (Nowa Huta), od wschodu z Grabiami właściwymi, a od południa z wsią Węgrzce Wielkie.

Zymbrzeg rozciągał się wzdłuż zachodniej drogi skupiska grabskiego (na wschód od starego koryta Wisły). Leżący między Zymbrzegiem a Grabiem Gruczyn stanowił wspólną własność^[1].

Historia

Zymbrzeg (od Zimny Brzeg^[1]) to dawniej samodzielna wieś. W XVI wieku stanowił własność Jerzego Brańskiego^[2]. Wraz z pobliskim Szczurowem stanowił odrębną gminę jednostkową w powiecie wielickim^[3]^[2]. W 1867 włączony ze Szczurowem do Grabia^[4] W 1900 roku liczba mieszkańców (ze Szczurowem) wynosiła 200^[5]. Szczurów stanowił eksklawę Zymbrzegu (a później Grabia), oddzieloną od niego zakolem Wisły, należącym do gminy jednostkowej Branice w powiecie krakowskim^[6]^[1]. Po wyrównaniu koryta Wisły, zakole to przekształciło się w starorzecze, które częściowo osuszono, w związku z czym powstało połączenie lądowe między Szczurowem a Zymbrzegiem i Grabiem właściwym^[7]. Tę część gminy Branice (w gminie Ruszcza) włączono w styczniu 1951 do Grabia (w gminie Wieliczka)^[8]^[9].

Nazwa Zymbrzeg wyszła z użycia, a jedynym miejscem, w którym jeszcze funkcjonuje, to „Wykaz dróg gminnych” gminy Wieliczka, gdzie droga nr 560932 nazywa się Grabie Zembrzeg. Dwa przystanki autobusowe w Zymbrzegu nazywają się Gruczyn i Dom Kultury^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Zimny Brzeg – (prawie) zaginiona wieś (2020).
↑ ^a ^b Zymbrzeg, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 706 .
↑ Allgemeines Landes-Gesetz- und Regierungsblatt für das Kronland Galizien und Lodomerien mit den Herzogthümern Auschwitz und Zator und dem Großherzogthume Krakau.
↑ Handbuch der politischen Behörden in Galizien für das Jahr 1867.
↑ Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, Bd. 12 Galizien.
↑ Mapa językowa Galicyi według gmin administracyjnych (1909 rok).
↑ Szczurów i Grabie w Geoportalu.
↑ Dz.U. z 1950 r. nr 57, poz. 508.
↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie. 1951, nr 2, poz 12.

Bibliografia

Wiesław Żyznowski (red.): Brzegi i Grabie pod Niepołomicami. Historia, zwyczaje, pisarstwo, dzieje jednej rodziny. Siercza: Wiesław Żyznowski, 2007. ISBN 83-922716-1-0.
Zimny Brzeg – (prawie) zaginiona wieś (2020)

Linki zewnętrzne

Zymbrzeg, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 706 .

[zymbrzeg-1] Zimny Brzeg – (prawie) zaginiona wieś (2020).

[SgKP-2] Zymbrzeg, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 706 .

[3] Allgemeines Landes-Gesetz- und Regierungsblatt für das Kronland Galizien und Lodomerien mit den Herzogthümern Auschwitz und Zator und dem Großherzogthume Krakau.

[4] Handbuch der politischen Behörden in Galizien für das Jahr 1867.

[5] Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, Bd. 12 Galizien.

[6] Mapa językowa Galicyi według gmin administracyjnych (1909 rok).

[7] Szczurów i Grabie w Geoportalu.

[8] Dz.U. z 1950 r. nr 57, poz. 508.

[9] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie. 1951, nr 2, poz 12.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Miasta	Wieliczka
Wsie	Brzegi Byszyce Chorągwica Czarnochowice Dobranowice Golkowice Gorzków Grabie Grabówki Grajów Jankówka Janowice Kokotów Koźmice Małe Koźmice Wielkie Lednica Górna Mała Wieś Mietniów Pawlikowice Podstolice Raciborsko Rożnowa Siercza Strumiany Sułków Sygneczów Śledziejowice Węgrzce Wielkie Zabawa
Integralne części wsi	Babiny Bania Biskupie Brody Brzeziny Budziaki Budzyń Bugaj Chalakówka Czarnociny Dąbrowy Dębówka Dolna Jankówka Dulany Duża Grobla Dwór Folwark Gąsiory Głęboczki Górna Jankówka Gościniec (Czarnochowice) Gościniec (Węgrzce Wielkie) Grabówki Dolne Gracówka Granica Grzybówki Janaszki Kamieniec Kamionki Kaźmierz (Sygneczów) Kaźmierz (Zabawa) Klin Kocowa Kolonia Kopalina (Chorągwica) Kopalina (Pawlikowice) Kopalina (Sułków) Kopaliny Kopce (Byszyce) Kopce (Koźmice Wielkie) Kresy Krupy Krzewiny Krzyż Lasowice Lasowisko Lipowa Lizawki Lorańce Łysa Góra (Lednica Górna) Łysa Góra (Sygneczów) Mała Grobla Mogiłki Mole Mostki Na Brzegu Na Dziadku Na Gaiskach Na Krzyżowej Na Lepiance Na Mostkach Na Potoku Nadlesie Nawsie Nowe Domy Nowe Pole Olszynki Osice Pagóry Panciawa Paniekąt Parcele Pasternik (Golkowice) Pasternik (Mietniów) Pastwiska Pod Laskowcem Pod Pawlikowicami Pod Wałem Poddębowiec Pode Dworem (Pawlikowice) Pode Dworem (Raciborsko) Podgorzków Podjanowice Podlesie Podlipowa Pogwizdów Polanki Poręby Postolówka Przedewsie Przedgrojowie Przetakówka Przy Lesie Przy Młynie Przymiarki Rola Równica Ryje Sieprawówka Snoza Soboniówki Sosnowiec Spławy Sroczyce Stawisko (Strumiany) Stawisko (Śledziejowice) Szczurów Szwaby Szydłowiec Świdówka Taszyce Ulica Ulica Gołębia Ulica Kocia W Górze W Łąkach Wielkie Pola Witkowice Wola Dobranowska Wolica Wolniki Wygon Wysypka Wzory Za Górą Za Koleją Zabałwanie Zabrze Zagrody (Jankówka) Zagrody (Raciborsko) Zalesie (Golkowice) Zalesie (Grajów) Zalesie (Kokotów) Zalesie (Koźmice Wielkie) Zamarzanka Zamłynie Zarzecze Zastawiszcze Zawildze Zawinnie Zbój Zwólka Żakowa
Inne	Zymbrzeg