Przejdź do zawartości

Zu Nuwas

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zu Nuwas
Okres

od 521/522[a]
do 525/530

Poprzednik

Madikarib Jafur

Następca

Simjafa Aszwa

Zu Nuwas (arab. ذو نواس) także Jusuf ibn Szarahbil (arab. يوسف بن شرحبيل) – ostatni władca królestwa Himjarytów w Południowej Arabii – na terenie obecnego Jemenu – panował w latach 521/522–525/530.

Zu Nuwas znany jest po różnymi imionami – w języku syryjskim jako Masruk, greckim jako Dounaas i arabskim jako Zura Zu Nuwas[1]. Po przejściu na judaizm przyjął imię Jusuf[2][3].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Według legendy, Zu Nuwas miał być przystojnym mężczyzną adorowanym przez poprzedniego władcę, którego zabił, by uniknąć niechcianych zalotów[2].

Śmierć Madikariba Jafura datowana jest pomiędzy czerwcem 521 a czerwcem 522[1]. Zu Nuwas przejął władzę w wyniku zamachu stanu[1] i dzięki wsparciu arystokracji[2][3]. Przeszedł na judaizm i przyjął imię Jusuf[2][3]. Panował w latach 517–525[2].

Wobec postępującej chrystianizacji Półwyspu Arabskiego, Zu Nuwas zaatakował chrześcijan w Zafarze[2]. Zabił tam 300 aksumitów i spalił ich kościół[1]. Następnie starł się z armią pustoszącą wybrzeże Morza Czerwonego i spalił kościół w Muchawanie[1]. W wyniku tej kampanii miało zginąć 12,5–14 tys. osób, 11 tys. ludzi i 250 tys. zwierząt zostało wziętych do niewoli[1].

W 523 roku armia Zu Nuwasa dowodzona przez Szarahila Jakbula Zu Jazana zajęła Nadżran[2][4][1], który nie uznawał jego władzy[1]. Na przełomie czerwca i lipca Szarahil rozpoczął oblężenie miasta, które jednak się nie poddawało[1]. Na miejsce przybył Zu Nuwas obiecując buntownikom darowanie życia jeśli poddadzą miasto bez dalszej walki[1][3][5]. Pomimo królewskiej obietnicy, w Nadżranie doszło do pogromu, podczas którego mogło zginąć nawet 20 tys. osób, które odmówiły konwersji na judaizm[2]. Według źródeł greckich i syryjskich do masakry doszło w listopadzie 523 roku[1].

W odpowiedzi Cesarstwo Bizantyńskie we współpracy z Aksum przeprowadziło ofensywę[2]. Wieści o masakrze chrześcijan w Nadżranie doszły do cesarza bizantyjskiego Justyna I, który wysłał list do władcy AksumKaleba z prośbą o interwencję i pomszczenie męczenników z Nadżranu[1]. Według legendy na Himjarytów wyruszyło 100 tys. żołnierzy dowodzonych przez dowódcę o imieniu Abraha[2]. Aksum zmobilizowało 60 statków, m.in. z Egiptu, Zatoki Akaba i Indii oraz zbudowało 10 kolejnych jednostek, by uderzyć na Himjarytów[1]. Kampania rozpoczęła się po święcie Zesłania Ducha Świętego w 525 roku[1]. Armia Zu Nuwasa została pokonana, a on sam zginął przy próbie powstrzymania lądowania wojsk najeźdźcy[1]. Według legendy Zu Nuwas miał popełnić samobójstwo, wjeżdżając na koniu w wody Morza Czerwonego[2].

Data klęski Himjarytów nie jest jednoznacznie określona – pomiędzy okresem po święcie Zesłania Ducha Świętego w 525 roku a przed wrześniem 531 roku[1]. Śmierć Zu Nuwasa położyła kres niepodległości królestwa Himjarytów, które przetrwało kolejne 50 lat pod panowaniem Aksumitów[1]. Na tronie Himjarytów Kaleb osadził Simjafę Aszwę, który panował krótko i został obalony przez Abrahę[1]. Król Aksum próbował usunąć Abrahę z tronu, nasyłając na niego swojego generała – Abraha pokonał go jednak w pojedynku i utrzymał władzę[2]. Abraha, a potem jego synowie sprawowali władzę do 575 roku, kiedy to Persowie zajęli Arabię Południową[3][6].

  1. Caton (2013) podaje 517 jako początek panowania Zu Nuwasa.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r Scott Fitzgerald Johnson, The Oxford Handbook of Late Antiquity, OUP USA, 1 listopada 2012, s. 282–284, ISBN 978-0-19-533693-1 [dostęp 2016-10-07] (ang.).
  2. a b c d e f g h i j k l Steven C. Caton: Yemen. ABC-CLIO, 2013, s. 46, seria: Middle East in focus. ISBN 978-1-59884-928-8. [dostęp 2017-03-18]. (ang.).
  3. a b c d e Norbert Nebes: The Martyrs of Najran and the End of the Himyar: On the Political History of South Arabia in the Early Sixth Century. W: Angelika Neuwirth, Nicolai Sinai, Michael Marx: The Qu’ran in Context: Historical and Literary Investigations Into the Qur’anic Milieu. BRILL, 2010, s. 26–59. ISBN 978-90-04-17688-1. [dostęp 2017-03-18]. (ang.).
  4. G.W. Bowersock, The Rise and Fall of a Jewish Kingdom in Arabia, Institute for Advanced Studies, Princeton, 2011 (ang.).
  5. Tamar Nutsubidze, Cornelia B. Horn, Basil Lourié, Georgian Christian Thought and Its Cultural Context: Memorial Volume for the 125th Anniversary of Shalva Nutsubidze (1888–1969), BRILL, 13 marca 2014, s. 37, ISBN 978-90-04-26427-4 [dostęp 2016-10-07] (ang.).
  6. Himyar, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2016-10-07] (ang.).