Wojciech Gryniewicz
Data i miejsce urodzenia |
5 kwietnia 1946 |
---|---|
Zawód, zajęcie | |
Odznaczenia | |
Wojciech Wincenty Gryniewicz (ur. 5 kwietnia 1946 w Bydgoszczy) – polski rzeźbiarz. Znalazł się w pierwszej dwudziestce cenionych rzeźbiarzy w Polsce według tygodnika „Wprost”.
Rodzina, dzieciństwo
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w inteligenckiej rodzinie wysiedleńców ze Lwowa. Ojciec artysty Józef Gryniewicz służył w Armii generała Władysława Andersa. Jako podoficer Wojska Polskiego, służył w Piątym Pułku Artylerii Polskiej biorąc udział w bitwach o Monte Cassino, Ankonę i Bolonię. Był jednym z pierwszych żołnierzy Wojsk Alianckich wkraczających do Bolonii. Ukończył Szkołę Podoficerską Artylerii Nr 5 we Lwowie. Był podoficerem Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty, odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Odznaką Grunwaldzką, Medalem za udział w wojnie obronnej 1939, Medalem Zwycięstwa i Wolności 1945. Ojciec Wojciecha Gryniewicza w 1945 roku został odznaczony Krzyżem Walecznych i Krzyż Zasługi z Mieczami. Były więzień polityczny. W 1945 rodzina Wojciecha Gryniewicza została zmuszona do opuszczenia Lwowa i przesiedlona do Polski.
Wojciech Gryniewicz dzieciństwo i młodość spędził na Osiedlu Leśnym w Bydgoszczy. W 1965 roku ukończył Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy i Studium Nauczycielskie w Szczecinie (dyplom 1968). W latach 1965–1970 był nauczycielem plastyki w Liceum Ogólnokształcącym im. Bolesława Krzywoustego w Kamieniu Pomorskim. W 1967 roku wraz z Adamem Kordalem założył Dyskusyjny klub filmowy DKF Powiększenie w Kamieniu Pomorskim.
W związku małżeńskim z Alicją Gryniewicz. Żona artysty ma niemieckie pochodzenie, ukończyła studia na Wydziale Biologii i Ochrony Środowiska na Uniwersytecie Łódzkim i AWF na Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. Jest sędzią Polskiego Związku Lekkiej Atletyki, wieloletnim pedagogiem i dyrektorem szkoły. Od lat 80. XX w. kolekcjoner i mecenas sztuki współczesnej. W jej kolekcji znajdują się rzeźby, instalacje przestrzenne i grafiki.
Wojciech Gryniewicz jest ojcem Małgorzaty Gryniewicz i Marty Gryniewicz.
Studia, praca twórcza
[edytuj | edytuj kod]W 1970 dostał się na Wydział Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Studiował w pracowni rzeźby prof. Alfreda Wiśniewskiego i prof. Adama Smolany. W 1975 otrzymał dyplom ukończenia studiów oraz nagrodę Ministra Kultury i Sztuki wraz ze stypendium za projekt pomnika „Obrońcom Helu”. W latach 70. planował wyemigrować do Francji, ale władze PRL trzykrotnie odmówiły mu paszportu.
W swoim dorobku ma wystawy zbiorowe w kraju i zagranicą (Francja, Niemcy, Czechy). W 1978 przyjeżdża na stałe do Łodzi, gdzie zaczyna realizować rzeźby monumentalne. Jego pierwsza pracownia mieściła się przy ulicy Piotrkowskiej 26. W 1997 roku przeniósł swoją pracownię rzeźby do Willi Gryniewiczów przy ul. Romańskiej w Łagiewnikach. Należał do Związku Polskich Artystów Plastyków. W 2013 roku został odznaczony Medalem Honorowym Regionalnej Organizacji Turystycznej Województwa Łódzkiego w kategorii „Kultura i Sztuka” i Odznaczeniem „Za Zasługi dla Miasta Łodzi” przyznawane przez Radę Miejską w Łodzi. Znalazł się w pierwszej dwudziestce cenionych rzeźbiarzy w Polsce według tygodnika Wprost. W 2015 roku został odznaczony honorowym Krzyżem wiedeńskiego Towarzystwa Who is Who Gesellschaft für biographische Forschung Wien za wybitne zasługi w dziedzinie kultury i sztuki.
W 2012 roku był bohaterem programu TVP Łódź kreatywna – Wojciech Gryniewicz (realizacja Jacek Grudzień)[1][2]. W kwietniu 2017 Wojciech Gryniewicz obchodził swoje 70. urodziny z udziałem łódzkich mediów i wiceprezydenta Łodzi Krzysztofa Piątkowskiego[3].
Pomniki (projekt i realizacja)
[edytuj | edytuj kod]- Pomnik ks. Jana Twardowskiego w Warszawie przy Krakowskim Przedmieściu[4]
- pomnik Ławki Szkolnej w Warszawie – ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 35[5]
- Pomnik Ofiar Komunizmu w Łodzi – pierwszy w Polsce pomnik upamiętniający ofiary reżimu komunistycznego w latach 1919–1989 – aleja Karola Anstadta 7[6][7][8]
- Pomnik Wacława Milke w Płocku[9][10]
- Pomnik Kolejarza w Grodzisku Mazowieckim
- Ławeczka Jana Nowaka Jeziorańskiego[11] – ul. Czerniakowska 178 A na Powiślu w Warszawie
- Kochankowie z ulicy Kamiennej[12] – ul. Włókiennicza (dawna Kamienna) w Łodzi
- rzeźba Matki Bożej Królowej Polski – ołtarz główny – Rzymskokatolicka Parafia NMP Królowej Polski w Tomaszowie Mazowieckim[13]
- Ławeczka Tuwima[14] – ul. Piotrkowska 104 (przed Pałacem Juliusza Heinzla) w Łodzi
- pomnik bł. Rafała Chylińskiego – Cmentarz w Łodzi-Łagiewnikach
- pomnik św. Franciszka – Cmentarz w Łodzi-Łagiewnikach
- Pomnik prof. Tadeusza Kotarbińskiego – ul.Narutowicza 68 w Łodzi[15][16].
Planowane realizacje
[edytuj | edytuj kod]- pomnik niedźwiedzia Wojtka w Sopocie (przy ul. Bohaterów Monte Cassino)[17][18]
- tablica portretowa upamiętniająca ks. Mariusza Szkwarka w Wyższym Seminarium Duchownym w Łodzi, przy ul. św. Stanisława Kostki 14.
Rzeźby sakralne (projekt i realizacja)
[edytuj | edytuj kod]- 1977: wystrój wnętrz, płaskorzeźby (projekt i realizacja) – Opactwo Cystersów w Sulejowie
- 1980–1981: Droga Krzyżowa, płaskorzeźby (projekt i realizacja) – Kościół św. Stanisława Kostki w Płocku.
- 1994–2013:
- rzeźba św. Franciszka (łuk romański z figurą) – Kościół św. Antoniego w Łodzi
- nagrobki Ojców Franciszkanów (2 kwatery zbiorowe, 30 grobów) – Cmentarz w Łodzi-Łagiewnikach
- 1996:
- rzeźby: ołtarz główny – Kościół pw. Miłosierdzia Bożego, Wola Rakowa
- rzeźby: ołtarze boczne – Kościół pw. Miłosierdzia Bożego, Wola Rakowa
- rzeźby: ołtarz główny – Parafia Św. Rafała Kalinowskiego w Wiskitnie
- rzeźby: ołtarze boczne – Parafia Św. Rafała Kalinowskiego w Wiskitnie
- rzeźby: Droga Krzyżowa (brąz) – Kalisz
- rzeźba Chrystusa (drewno polichromowane) – Parafia św. Rafała Kalinowskiego w Łodzi
- rzeźby: ołtarz główny (płaskorzeźby w ceramice) – Parafia św. Rafała Kalinowskiego w Łodzi
- rzeźby: ołtarz boczny ˌˌAdoracja Barankaˈˈ (ceramika) – Parafia św. Rafała Kalinowskiego w Łodzi
- 1997: rzeźba Chrystus Frasobliwy (kapliczka przydrożna) – Kurowice
- 1998–2000:
- płaskorzeźby: Przymierze Miłości w Kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Łodzi
- rzeźba „Zwiastowanie”: Kaplica Matki Bożej – Kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Łodzi
- rzeźba „Boże Narodzenie”: Kaplica Matki Bożej – Kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Łodzi
- rzeźba „Adoracja Korony”: Kaplica Matki Bożej – Kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Łodzi
- rzeźba „Chrzest Chrystusa”: Kaplica Chrystusa Miłosiernego – Kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Łodzi
- rzeźba „Objawienie Ducha św.”: Kaplica Chrystusa Miłosiernego – Kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Łodzi
- rzeźba „Adoracja Krzyża Drzewa Życia”: Kaplica Chrystusa Miłosiernego – Kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Łodzi
- rzeźba „św. Faustyny”: Kaplica Chrystusa Miłosiernego – Kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Łodzi
- płaskorzeźba „Adam i Ewa Drzewo Życia”: Kaplica Chrystusa Miłosiernego – Kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Łodzi
- płaskorzeźba „Noe”: Kaplica Chrystusa Miłosiernego – Kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Łodzi
- płaskorzeźba „Abraham”: Kaplica Chrystusa Miłosiernego – Kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Łodzi
- płaskorzeźba „Mojżesz”: Kaplica Chrystusa Miłosiernego – Kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Łodzi
- płaskorzeźba „Dawid”: Kaplica Chrystusa Miłosiernego – Kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Łodzi
- płaskorzeźba „Salomon”: Kaplica Chrystusa Miłosiernego – Kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Łodzi
- płaskorzeźba „Melchizedek”: Kaplica Chrystusa Miłosiernego – Kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Łodzi
- płaskorzeźba „Eliasz”: Kaplica Chrystusa Miłosiernego – Kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Łodzi
- płaskorzeźba „Izajasz”: Kaplica Chrystusa Miłosiernego – Kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Łodzi
- płaskorzeźba „Jeremiasz”: Kaplica Chrystusa Miłosiernego – Kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Łodzi
- płaskorzeźba „Ezechiel”: Kaplica Chrystusa Miłosiernego – Kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Łodzi
- płaskorzeźba „Daniel”: Kaplica Chrystusa Miłosiernego – Kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Łodzi
- płaskorzeźba „Zachariasz”: Kaplica Chrystusa Miłosiernego – Kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Łodzi
- 2000:
- ołtarz główny: rzeźby Dwunastu Apostołów – Kościół Najświętszego Imienia Maryi w Laskowej
- płaskorzeźba Duch Święty – Kościół Najświętszego Imienia Maryi w Laskowej
- ołtarz główny: rzeźba Chrystus Ukrzyżowany – Kościół Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Iwkowej
- ołtarz główny: rzeźba Matka Boża (drewno) – Kościół Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Iwkowej
- ołtarz główny: rzeźba dwie grupy Aniołów Adoracyjnych (drewno) – Kościół Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Iwkowej
- 2001–2002:
- płaskorzeźba „Świetlne płomienie i adoracyjnych aniołów” w głównym ołtarzu w kościele św. Mateusza Ewangelisty w Łodzi
- płaskorzeźba „św. Mateusz”: ołtarz główny w kościele św. Mateusza Ewangelisty w Łodzi
- płaskorzeźba „Jan Paweł II”: ołtarz główny w kościele św. Mateusza Ewangelisty w Łodzi
- płaskorzeźba „Stefan Wyszyński”: ołtarz główny w kościele św. Mateusza Ewangelisty w Łodzi[19]
- płaskorzeźba św. Antoni z Chrystusem (fronton ołtarza na dziedzińcu) – Kościół św. Antoniego w Łodzi
- 2003:
- rzeźby czterech symboli Ewangelistów (głowice na kolumnach) – Parafia Wniebowstąpienia Pańskiego w Łodzi
- Droga Krzyżowa (płaskorzeźby) w kościele św. Mateusza Ewangelisty w Łodzi[19]
- 2007:
- rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego – Matki Boskiej Różańcowej w Łodzi
- płaskorzeźby ośmiu Aniołów Adorujących – kościół Matki Boskiej Różańcowej w Łodzi
- 2011:
- rzeźba Miłosierdzia Bożego: ołtarz główny – Rzymskokatolickiej Parafii pw. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych
- rzeźby na ołtarzu głównym w Rzymskokatolickiej Parafii pw. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych[20][21]
- tablica pamiątkowa poświęcona Marianowi Batko przy ul. Jurczyńskiego 1/3 w Łodzi (projekt i realizacja 1987)
- tablice pamiątkowe poświęcone papieżowi Janowi Pawłowi II (dwie płaskorzeźby wykonane z brązu) – Port Lotniczy im. Władysława Reymonta w Łodzi (projekt i realizacja)[22].
- 2013: rzeźby w Parafii Matki Bożej Fatimskiej w Łodzi.
- Za granicą
- 2001:
- rzeźba „Adoracja” – klasztor franciszkanów ul. Štursova 85/2, Karniów, Czechy
- rzeźba „Tabernakulum – klasztor franciszkanów, Karniów
- rzeźba „Baranek” – klasztor franciszkanów, Karniów
- 2002: rzeźba „św. Antoni z Chrystusem” – klasztor franciszkanów, Krnov
Inne realizacje
[edytuj | edytuj kod]- 1974: tablica ul. Grząska Gdańsku
- 1977: rzeźba sowy i zdobienia secesyjne na dawnym Kinie Gdynia w Łodzi. W 2007 sowa została wpisana do europejskiej Księgi nocy o stworach i potworach (Monster Book).
- 1979: mogiła żołnierzy II wojny światowej na Cmentarzu Łagiewnickim w Łodzi
- 2006: tablica pamiątkowa poświęcona strajkowi studentów uczelni łódzkich w 1981 roku; na budynku Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego, przy ul. Składowej 43 w Łodzi.
- 2021: tablica pamiątkowa z popiersiem Andrzeja Szymczaka w Hali Sportowej KS Anilana im. Andrzeja Szymczaka w Łodzi[23]
Statuetki
[edytuj | edytuj kod]Gryniewicz był wykonawcą i autorem następujących statuetek:
- 2006: Nagroda „Łódzki Filantrop Roku”, projekt i realizacja (brąz).
- 2004: Nagroda miesięcznika Tygiel Kultury – „Sprężyna”, projekt i realizacja (brąz).
- 2002: Nagroda Prezydenta Miasta Łodzi „Ławeczka Tuwima” – projekt i realizacja (brąz).
Konserwator zabytków (wybrane)
[edytuj | edytuj kod]1974–1994 prace konserwatorskie w zakresie rzeźby w architekturze, zgodnie z uzyskanymi uprawnieniami z Ministerstwa Kultury i Sztuki:
- Zamek w Pszczynie (prace konserwatorskie we wnętrzach)
- Zamek Książ (prace konserwatorskie we wnętrzach)
- Sąd Okręgowy ul. Słowackiego 5 (prace konserwatorskie we wnętrzach przy zabytkowej sztukaterii) – Piotrków Trybunalski[24]
- Budynek przy ul. Farnej 3 (konserwacja zabytkowej sztukaterii na elewacji) – Piotrków Trybunalski.
- Budynek przy ul. Szewskiej 3 (prace rekonstrukcyjno-konserwatorskie) – Piotrków Trybunalski.
- Pałacu Rudowskich, ul. Pasaż Rudowskiego 4, Piotrków Trybunalski (prace konserwatorskie zabytkowej elewacji pałacu).
- Bank Gospodarczy, Tomaszów Mazowiecki (prace konserwatorskie zabytkowej sztukaterii, projekty i realizacja żyrandoli, wnętrz sejfu i rekonstrukcja elementów rzeźbiarskich na bębnie kopuły powierzchniowej banku).
Odznaczenia i nagrody
[edytuj | edytuj kod]Nagrody
[edytuj | edytuj kod]- 1973–1974: stypendium Ministerstwa Kultury i Sztuki
- 1975: projekt pomnika Obrońcom Helu – I Nagroda Ministra Kultury i Sztuki
- 1985: Ogólnopolski konkurs na projekt plakiety „Ochrona zabytków Krakowa” – I Nagroda
- 2003: Plebiscyt na „Rzeźbę Roku” za pomnik „Ławeczka Tuwima” w Łodzi – I Nagroda
- 2005: Konkurs „Produkt Regionalny Roku” Polskiej Organizacji Turystycznej za pomnik „Ławeczka Tuwima”[25] – Wyróżnienie Ministra Kultury i Sztuki
- 2009: Konkurs 7 cudów Łodzi – Nominacja za pomnik „Ławeczka Tuwima”[26]
- 2015: Honorowy Członek wiedeńskiego Towarzystwa Who is Who Gesellschaft für biographische Forschung Wien
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- 2013: Odznaka „Za Zasługi dla Miasta Łodzi” przyznawana przez Radę Miejską w Łodzi[27][28]
- 2013: Medal Honorowy Regionalnej Organizacji Turystycznej Województwa Łódzkiego w kategorii „Kultura i Sztuka”.
- 2015: Krzyż elitarnego wiedeńskiego Towarzystwa Who is Who Gesellschaft fur biographische Forschung za wybitne zasługi w dziedzinie kultury i sztuki.
- 2018: Medal 100-lecia Odzyskania Niepodległości nadany przez premiera RP Mateusza Morawieckiego za wybitne zasługi w dziedzinie kultury i sztuki[29].
- 2023: Honorowy Medal 600-lecia Miasta Łodzi „za działania na rzecz rozwoju Łodzi przyznawane z okazji 600-lecia Miasta”[30].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Łódź kreatywna – Telewizja Polska SA.
- ↑ WOJCIECH GRYNIEWICZ – Telewizja Polska SA.
- ↑ Urodzinowe spotkanie przy Ławeczce Tuwima – Urząd Miasta Łodzi [online], uml.lodz.pl [dostęp 2018-07-23] (pol.).
- ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2017-11-27] .
- ↑ Pomnik Ławki Szkolnej | zyciewarszawy.pl.
- ↑ Pomnik Ofiar Komunizmu. Prezydent: „To ostrzeżenie” – Najnowsze informacje – Informacje – portal TVN24.pl – 12.12.2009.
- ↑ Odsłonią Pomnik Ofiar Komunizmu – Łódź – Naszemiasto.pl.
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej.
- ↑ Pomnik druha Wacława – to krąg harcerski.
- ↑ Wacław Milke.
- ↑ Stoi ławeczka Kuriera.
- ↑ Zakład Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Łodzi.
- ↑ http://www.nmp.vel.pl/foto/figura_nmp.jpg.
- ↑ Wirtualna Łódź :: Serwis turystyka (pl).
- ↑ Odsłonięcie pomnika prof. Kotarbińskiego przed rektoratem UŁ. dzienniklodzki.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-23)].. Dziennik Łódzki, 3.10.2017.
- ↑ Nowy pomnik w centrum Łodzi. Upamiętnia wybitnego naukowca. lodz.wyborcza. [dostęp 2017-10-05].
- ↑ Szymon Antoni Kurzawa: Kolejny pomnik niedźwiedzia Wojtka. wmeritum.pl, 21 sierpnia 2013. [dostęp 2013-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-25)].
- ↑ O fundacji. Projekt pomnika. miswojteksopot.org. [dostęp 2013-08-31].
- ↑ a b Tygodnik Katolicki Niedziela – „U świętego Mateusza”, Celina i Tadeusz Maćkowiakowie.
- ↑ Poświęcenie figury Miłosierdzia Bożego (17.07.2011) | www.wodna.salezjanie.pl – Parafia Matki Bożej Wspomożenia Wiernych – Łódź – Salezjanie.
- ↑ Boże Ciało u Wspomożycielki na Wodnej (23.06.2011) | www.wodna.salezjanie.pl – Parafia Matki Bożej Wspomożenia Wiernych – Łódź – Salezjanie.
- ↑ Pamiątki papieskie w Łodzi.
- ↑ Jędrzej Bończak , We wtorek uroczystość na Anilanie. Andrzej Szymczak patronem hali Anilany przy ul. Sobolowej w Łodzi [online], Dziennik Łódzki, 28 czerwca 2021 [dostęp 2021-07-31] (pol.).
- ↑ Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim.
- ↑ Ławeczka nagrodzona.
- ↑ Ulica Piotrkowska – [7 cudów Łodzi] – nominacja – Wieści – MM Moje Miasto.
- ↑ Aktualności [online], uml.lodz.pl [dostęp 2024-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2015-06-18] (pol.).
- ↑ Wręczono odznaki „Za Zasługi dla Miasta Łodzi” [ZDJĘCIA] – Dzienniklodzki.pl.
- ↑ Wojewoda łódzki wręczył odznaki zasłużonym mieszkańcom województwa łódzkiego. dzienniklodzki.pl, 10 grudnia 2018 [dostęp 2018-12-10]
- ↑ https://muzeum-lodz.pl/trwaja-rozdania-medali-z-okazji-600-lecia-lodzi/
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Album Kościoły Archidiecezji Łódzkiej: tom I Nasze dziedzictwo (ISBN 978-83-927103-5-6) – zbiór prac artysty.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Absolwenci Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku
- Członkowie Związku Polskich Artystów Plastyków
- Ludzie urodzeni w Bydgoszczy
- Ludzie związani z Kamieniem Pomorskim
- Ludzie związani z Sopotem
- Odznaczeni Odznaką „Za Zasługi dla Miasta Łodzi”
- Polscy ceramicy
- Polscy konserwatorzy zabytków
- Polscy nauczyciele plastyki
- Polscy rysownicy
- Polscy rzeźbiarze współcześni
- Rzeźbiarze związani z Łodzią
- Nauczyciele związani z Łodzią
- Rysownicy związani z Łodzią
- Urodzeni w 1946
- Wyróżnieni Medalem 100-lecia Odzyskania Niepodległości