Przejdź do zawartości

Wikiprojekt:Czy wiesz/propozycje/2024-11/Talerz wiszący

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

…które talerze wiszą?

…do czego służą wiszące talerze?

Talerz wiszący (dyskusja, Q7649196)
etykieta
talerz wiszący
opis
instrument perkusyjny
aliasy
talerze wiszące
jest to
instrument muzyczny
źródła ilustracje rozmiar autor(ka) wstawił(a) sprawdzone przez
+ 2 6,9 KB
Powróć do wszystkich propozycji

Jamnik z Tarnowa Napisz coś 20:26, 26 lis 2024 (CET)[odpowiedz]

@Gower Takie dwie kwestie, bo poza tym cały artykuł jest napisany bardzo w moim guście. Dzięki.
1. "Pierwotnie grano wyłącznie na dwóch talerzach (talerze orkiestrowe), tj. używano do gry pary talerzy" - tutaj trzeba by doprecyzować, bo z kontekstu nie wynika co znaczy "pierwotnie", a np. wg Curta Sachsa Asyryjczycy w VII w. p.n.e. uderzali w pojedynczy, wiszący poziomo talerz (nie krotal, karatal ani czynel, tylko duży talerz) od góry. Jeden o drugi też, ale wyraźnie zaznaczone jest, że w jeden i od góry też. Może "Początkowo w orkiestrze symfonicznej grano..."? (w takim właśnie kotekście Pinksterboer z przypisu napisał "in the past ...")
2. "Talerz wiszący jest wykorzystywany w muzyce klasycznej stosunkowo od niedawna. Po raz pierwszy w historii muzyki pojawił się w drugiej części I symfonii Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego z 1824 roku ..." - co ty na to, żeby zamiast tego napisać po prostu "Talerz wiszący jest wykorzystywany w muzyce klasycznej od 1824 roku, kiedy pojawił się w drugiej części I symfonii Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego ..."? W ten sposób uniknie się niezręcznych i/lub nieprecyzyjnych "stosunkowo od niedawna" i "w historii muzyki". Jeśli rok 1680 uznać za początek stosowania talerzy w orkiestrze, to pierwsze wykorzystanie talerzy wiszących nastąpiło 144 lata po początku, i 200 lat przed dziś - bliżej początku niż teraźniejszości, a zatem raczej "stosunkowo dawno" a nie "stosunkowo niedawno". PS. W tym roku mamy dwóchsetlecie zawieszenia talerza w orkiestrze :) TazGPL (dyskusja) 15:25, 27 lis 2024 (CET)[odpowiedz]
Bardzo dziękuję za Twoje uwagi, poprawię to niebawem. A sama polska nazwa jest poprawna czy się na to jeszcze inaczej mówi? Gower (dyskusja) 15:29, 27 lis 2024 (CET)[odpowiedz]
Dobre pytanie. W książkach o instrumentach, które mam na stanie jest sporo o samych talerzach, notacji muzycznej, sposobie wydobywania dźwięków, historii, ale żaden z autorów nie nazwał konkretnym terminem talerzy, które wiszą podczas gry. W książce Gwizdalanki "Słowniczek oznaczeń i skrótów muzycznych" też nic. Dwie fachowe książki o instrumentach perkusyjnych Włodzimierza Kotońskiego - "Leksykon współczesnej perkusji" i "Instrumenty perkusyjne we współczesnej orkiestrze" są wykorzystywane w akademiach muzycznych, ale ich nie mam. Jak poguglać w necie, to znajdzie się "talerz wiszący" w kontekście perkusji, ale większość nazywa je tymi branżowymi terminami ride, crash, itd. określającymi jeden z konkretnie umiejscowionych talerzy wiszących. Pomyślałem, że może "talerz zawieszony" i znalazłem takie bezimienne zestawienie w zasobach portalu PWM, w którym napisane jest: suspended cymbal = talerz zawieszony = piatto sospeso. Wklejam refa z linkiem do archiwum:
{{Cytuj |tytuł = Skróty i terminy muzyczne |praca = Polskie Wydawnictwo Muzyczne |opublikowany = Mediateka PWM |url = https://pwm.com.pl/pliki/1/1/6/3062_SKR%C3%93TY.pdf |data dostępu = 2024-11-27 |archiwum = https://web.archive.org/web/20240719002314/https://pwm.com.pl/pliki/1/1/6/3062_SKR%C3%93TY.pdf |zarchiwizowano = 2020-10-29}}</ref>}}
Poszperałem też za l.m. "talerze wiszące perkusja" i tu trochę lepiej, a nawet jedno opracowanie Tomasza Sobańca ISBN 978-83-62743-00-1, gdzie "talerze wiszące" momentami są gęsto, chociaż tu nie jest nigdzie napisane "talerze wiszące to ...", w sensie nie ma definicji talerza wiszącego; tylko z kontekstu można się domyślić, że chodzi o piatto sospeso.
Podsumowując: nie wiem. Jeśli nikt tu nie pokaże nam terminu z fachowego źródła w języku polskim, to trzeba by chyba zmienić na "talerz zawieszony", bo ten termin jest do obrony przypisem z Mediateki PWM. "Talerz wiszący" może jako nazwa alternatywna z przypisem do Sobańca, albo innych znalezisk. Albo na odwrót, też będzie OK. Jeszcze jest czas, to możemy poszperać, popytać. Co myślisz?
TazGPL (dyskusja) 21:18, 27 lis 2024 (CET)[odpowiedz]