Wikiprojekt:Czy wiesz/propozycje/2024-11/Talerz wiszący
Wygląd
Dyskusja zakończona | |
Rozpoczęcie: 26 listopada 2024 20:26:18 | Zakończenie: 21 grudnia 2024 20:26:18 |
…które talerze wiszą?
…do czego służą wiszące talerze?
Talerz wiszący (dyskusja, Q7649196) | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
źródła | ilustracje | rozmiar | autor(ka) | wstawił(a) | sprawdzone przez |
+ | 2 | 6,9 KB |
Powróć do wszystkich propozycji
Jamnik z Tarnowa Napisz coś 20:26, 26 lis 2024 (CET)
- @Gower Takie dwie kwestie, bo poza tym cały artykuł jest napisany bardzo w moim guście. Dzięki.
- 1. "Pierwotnie grano wyłącznie na dwóch talerzach (talerze orkiestrowe), tj. używano do gry pary talerzy" - tutaj trzeba by doprecyzować, bo z kontekstu nie wynika co znaczy "pierwotnie", a np. wg Curta Sachsa Asyryjczycy w VII w. p.n.e. uderzali w pojedynczy, wiszący poziomo talerz (nie krotal, karatal ani czynel, tylko duży talerz) od góry. Jeden o drugi też, ale wyraźnie zaznaczone jest, że w jeden i od góry też. Może "Początkowo w orkiestrze symfonicznej grano..."? (w takim właśnie kotekście Pinksterboer z przypisu napisał "in the past ...")
- 2. "Talerz wiszący jest wykorzystywany w muzyce klasycznej stosunkowo od niedawna. Po raz pierwszy w historii muzyki pojawił się w drugiej części I symfonii Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego z 1824 roku ..." - co ty na to, żeby zamiast tego napisać po prostu "Talerz wiszący jest wykorzystywany w muzyce klasycznej od 1824 roku, kiedy pojawił się w drugiej części I symfonii Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego ..."? W ten sposób uniknie się niezręcznych i/lub nieprecyzyjnych "stosunkowo od niedawna" i "w historii muzyki". Jeśli rok 1680 uznać za początek stosowania talerzy w orkiestrze, to pierwsze wykorzystanie talerzy wiszących nastąpiło 144 lata po początku, i 200 lat przed dziś - bliżej początku niż teraźniejszości, a zatem raczej "stosunkowo dawno" a nie "stosunkowo niedawno". PS. W tym roku mamy dwóchsetlecie zawieszenia talerza w orkiestrze :) TazGPL (dyskusja) 15:25, 27 lis 2024 (CET)
- Bardzo dziękuję za Twoje uwagi, poprawię to niebawem. A sama polska nazwa jest poprawna czy się na to jeszcze inaczej mówi? Gower (dyskusja) 15:29, 27 lis 2024 (CET)
- Dobre pytanie. W książkach o instrumentach, które mam na stanie jest sporo o samych talerzach, notacji muzycznej, sposobie wydobywania dźwięków, historii, ale żaden z autorów nie nazwał konkretnym terminem talerzy, które wiszą podczas gry. W książce Gwizdalanki "Słowniczek oznaczeń i skrótów muzycznych" też nic. Dwie fachowe książki o instrumentach perkusyjnych Włodzimierza Kotońskiego - "Leksykon współczesnej perkusji" i "Instrumenty perkusyjne we współczesnej orkiestrze" są wykorzystywane w akademiach muzycznych, ale ich nie mam. Jak poguglać w necie, to znajdzie się "talerz wiszący" w kontekście perkusji, ale większość nazywa je tymi branżowymi terminami ride, crash, itd. określającymi jeden z konkretnie umiejscowionych talerzy wiszących. Pomyślałem, że może "talerz zawieszony" i znalazłem takie bezimienne zestawienie w zasobach portalu PWM, w którym napisane jest: suspended cymbal = talerz zawieszony = piatto sospeso. Wklejam refa z linkiem do archiwum:
{{Cytuj |tytuł = Skróty i terminy muzyczne |praca = Polskie Wydawnictwo Muzyczne |opublikowany = Mediateka PWM |url = https://pwm.com.pl/pliki/1/1/6/3062_SKR%C3%93TY.pdf |data dostępu = 2024-11-27 |archiwum = https://web.archive.org/web/20240719002314/https://pwm.com.pl/pliki/1/1/6/3062_SKR%C3%93TY.pdf |zarchiwizowano = 2020-10-29}}</ref>}}
- Poszperałem też za l.m. "talerze wiszące perkusja" i tu trochę lepiej, a nawet jedno opracowanie Tomasza Sobańca ISBN 978-83-62743-00-1, gdzie "talerze wiszące" momentami są gęsto, chociaż tu nie jest nigdzie napisane "talerze wiszące to ...", w sensie nie ma definicji talerza wiszącego; tylko z kontekstu można się domyślić, że chodzi o piatto sospeso.
- Podsumowując: nie wiem. Jeśli nikt tu nie pokaże nam terminu z fachowego źródła w języku polskim, to trzeba by chyba zmienić na "talerz zawieszony", bo ten termin jest do obrony przypisem z Mediateki PWM. "Talerz wiszący" może jako nazwa alternatywna z przypisem do Sobańca, albo innych znalezisk. Albo na odwrót, też będzie OK. Jeszcze jest czas, to możemy poszperać, popytać. Co myślisz?
- TazGPL (dyskusja) 21:18, 27 lis 2024 (CET)
- Bardzo dziękuję za Twoje uwagi, poprawię to niebawem. A sama polska nazwa jest poprawna czy się na to jeszcze inaczej mówi? Gower (dyskusja) 15:29, 27 lis 2024 (CET)