Władysław Chciuk

Władysław Chciuk

2 zwycięstwa
kapitan pilot
Data i miejsce urodzenia	6 czerwca 1915 Oświęcim, Polska
Data i miejsce śmierci	6 października 2006 San Francisco Stany Zjednoczone
Przebieg służby
Lata służby	1938–1946
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego Armée de l’air RAF
Jednostki	308 dywizjon myśliwski
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa, kampania wrześniowa, kampania francuska
Odznaczenia

Władysław Chciuk (ur. 6 czerwca 1915 w Oświęcimiu, zm. 6 października 2007 w San Francisco) – polski pilot wojskowy, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Życiorys

Był synem Michała i Marii zd. Śpiewak, był starszym bratem Tadeusza i Andrzeja Chciuków. W 1934 ukończył Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Króla Władysława Jagiełły w Drohobyczu, gdzie należał do harcerstwa.

Ukończył w 1939 roku Szkołę Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie z lokatą 100 i w stopniu podchorążego skierowany do III/2 dywizjon myśliwski w Krakowie. W momencie wybuchu II wojny światowej awansowany do stopnia podporucznika.

W kampanii wrześniowej brał udział jako pilot myśliwski w składzie 121 eskadry myśliwskiej.

W dniu 17 września otrzymał rozkaz ewakuacji do Rumunii i samolotem PZL P.11c przeleciał na lotnisko Czerniowiec, skąd odleciał do Jassy, a potem Galati. Tam wraz z pozostałymi pilotami został zatrzymany i umieszczony w obozie. Z obozu zbiegł w październiku 1939 roku i przez Jugosławię i Grecję dotarł do Pireusu, skąd statkiem „Pułaski” dotarł do Marsylii.

Po dotarciu do Francji został przydzielony do tzw. grupy „Montpellier” i wszedł w skład 4 klucza. W dniu 29 marca 1940 roku klucz został przydzielony do Groupe de Chasse III/1 w Toul Croix de Metz. Po rozpoczęciu kampanii francuskiej, dywizjon brał udział w walkach na terenem Belgii, Holandii i Luksemburga. W czasie tych walk Chciuk zestrzelił niemiecki samolot. W tym czasie dwukrotnie był zestrzelony, lecz wracał do swojej jednostki.

Po upadku Francji wraz ze swoimi mechanikami przez Afrykę Północną, Gibraltar udaje się do Wielkiej Brytanii, gdzie wstępuje do RAF i otrzymuje numer służbowy P-0548. Zostaje przydzielony do tworzącego się 308 Krakowskiego dywizjonu myśliwskiego. W składzie tego dywizjonu w ramach tzw. operacji „Circus” w 1941 roku rozpoczął loty nad Francję. W dniu 24 lipca 1941 roku w czasie takiego lotu nad Francję, zestrzelił swój kolejny samolot, lecz sam został również zestrzelony i uległ poparzeniu, po wyleczeniu trafił do obozu jenieckiego, gdzie przebywał do końca wojny. Przebywał m.in. w obozach: Oflag X C Lübeck, Oflag VI B Warburg i Stalagu Luft III w Żaganiu, gdzie uczestniczył w budowie tunelu przy pomocy którego w nocy z 23/24 marca 1944 roku uciekło 76 jeńców wojennych.

Po zakończeniu wojny powrócił do Wielkiej Brytanii i kontynuował służbę w lotnictwie. Został zdemobilizowany w stopniu kapitana.

Początkowo przebywał w Wielkiej Brytanii, gdzie ożenił się z uczestniczką powstania warszawskiego, a wobec niemożliwości powrotu do Polski, w tym czasie jego bracia wyjechali z Polski zagrożeni aresztowaniem, w 1951 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Początkowo mieszkał w Milwaukee, gdzie pracował jako tokarz i malarz. W 1965 roku wyjechał wraz z rodziną do San Francisco, gdzie mieszkał do śmierci i gdzie został pochowany.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Virtuti Militari nr 9199
• Krzyż Walecznych – dwukrotnie,
• Medal Lotniczy

Bibliografia

• Adam Chciuk. Kapitan pilot Władysław Chciuk 1915-2006. „Lotnictwo z szachownicą”. 21, s. 44, 2007. Wrocław: Wydawnictwo Sanko. ISSN 1643-5702. 
• Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
• Jerzy Pawlak: Absolwenci Szkoły Orląt: 1925-1939. Warszawa: Retro-Art, 2009. ISBN 83-87992-22-4. OCLC 69472829.