Przejdź do zawartości

Ulica Michałkowicka w Siemianowicach Śląskich

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
ulica Michałkowicka
Centrum, Michałkowice
Ilustracja
ulica Michałkowicka przy skrzyżowaniu z ul. Śląską i Parkową
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Siemianowice Śląskie

Długość

około 2000 m

Przebieg
ul. Parkowa
0 m ul. Śląska
95 m ul. T. Kościuszki →
światła 170 m
215 m ul. Górnicza →
265 m ul. Górnicza →
325 m ← parking / ul. Boh. Westerplatte ↘
600 m ← ul. F. Deji
680 m ← ul. Żwirki i Wigury
730 m ← ul. Żwirki i Wigury
755 m ← ul. H. Kołłątaja
935 m ← ul. H. Kołłątaja
980 m ← ul. Spokojna
1100 m ← ul. Przedsiębiorców
ul. Samorządowców →
2000 m ← ul. Wyzwolenia
ul. E. Orzeszkowej
Położenie na mapie Siemianowic Śląskich
Mapa konturowa Siemianowic Śląskich, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „ulica Michałkowicka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Michałkowicka”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Michałkowicka”
50,313983°N 19,011835°E/50,313983 19,011835

Ulica Michałkowickaulica w Siemianowicach Śląskich o długości około 2000 metrów, łącząca Centrum z Michałkowicami. Ulica ta rozpoczyna się na rondzie Michał w pobliżu pałacu Donnersmarcków, zaś kończy się na wysokości dawnej kopalni „Michał” przy skrzyżowaniu z ulicą E. Orzeszkowej i ulicą Wyzwolenia. Zabudowa przy ulicy pochodzi w głównej mierze z przełomu XIX i XX wieku, a także z okresu międzywojennego. Znajduje się przy niej kilka instytucji, w tym jedna z placówek Urzędu Miasta Siemianowice Śląskie, a także rzymskokatolicka parafia Zmartwychwstania Pańskiego i cmentarz. Ulicą kursują autobusy ZTM.

Charakterystyka i przebieg

[edytuj | edytuj kod]
Tabliczka z nazwą ulicy

Ulica Michałowicka znajduje się w zachodniej części Siemianowic Śląskich i łączy Centrum od strony północno-zachodniej z Michałkowicami od strony południowo-wschodniej. Biegnie ona przez tereny dwóch dzielnic: Centrum i Michałowice – granicę dzielnic ulica przecina pomiędzy skrzyżowaniem z ulicą Spokojną a rondem (ul. Samorządowców i Przedsiębiorców)[1]. Ulica Michałkowicka jest drogą powiatową[2] i w systemie TERYT widnieje ona pod numerem 12702[3]. Kod pocztowy na adresów od 3 do 46a wynosi 41-100, natomiast dla numerów od 47 do końca to 41-103[4]. Nawierzchnia ulicy wykonana jest z asfaltobetonu[5], zaś równolegle do niej na części długości poprowadzona jest ścieżka rowerowa[6][7]. Według przeprowadzonego w 1995 roku rozpoznania dotyczącego głównych źródeł hałasu w Siemianowicach Śląskich ulica Michałkowicka została zaklasyfikowana jako jedna z dróg stanowiących główne źródło hałasu drogowego[8].

Numeracja budynków przy ulicy Michałkowickiej rozpoczyna się przy rondzie Michał, będące skrzyżowaniem z ulicami: Śląską i Parkową. Z tego miejsca droga kieruje się w kierunku północno-zachodnim. Ulica Michałkowicka za kolonią Nowy Świat zmienia swój kierunek na północny. Po drodze przecina się kolejno z ulicami: T. Kościuszki i Górniczą, na rondzie z ulicą Bohaterów Westerplatte oraz przy Nowym Świecie z ulicami: F. Deji, Żwirki i Wigury oraz H. Kołłątaja. W dalszym przebiegu droga do końca biegnie prostolinijnie. Ulica Michałkowicka kończy swój bieg w Michałowicach na krzyżowaniu z ulicami: E. Orzeszkowej (w lewo) i Wyzwolenia (w prawo). Od Nowego Świata ulica Michałkowicka przecina ciąg pieszo rowerowy (ul. Spokojna) oraz na rondzie ulice: Samorządowców i Przedsiębiorców[9]. Łączna długość ulicy wynosi około 2000 metrów[9].

Wzdłuż ulicy Michałkowickiej kursują autobusy organizowane na zlecenie Zarządu Transportu Metropolitalnego (ZTM). Zlokalizowane są tu trzy przystanki: Siemianowice Nowy Świat, Siemianowice Łącząca i Michałkowice Urząd Miasta, przy których zatrzymywało się na początku listopada 2021 roku 6 linii w kierunku Centrum i 7 linii w kierunku Michałkowic (w tym jedna nocna). Linie te łączą tę część miasta z innymi dzielnicami oraz niektórymi miejscowościami Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, w tym z: Będzinem, Bytomiem, Chorzowem, Katowicami, Piekarami Śląskimi, Sosnowcem, Świętochłowicami i Tarnowskimi Górami[10].

W 2014 roku przy ulicy Michałkowickiej mieszkały łącznie 603 osoby[11]. Wierni rzymskokatoliccy mieszkający przy ulicy Michałkowickiej 3-45 i 28-46 przynależą do parafii Zmartwychwstania Pańskiego[12].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Obecna ulica Michałowicka, będąca drogą łącząca osady Siemianowice i Michałkowice, na całej swojej obecnej długości znajduje się na mapie wydanej w 1883 roku[2]. W 1895 roku nadano nazwy istniejącym wówczas na terenie Siemianowic ulicom, w tym ulicy Michałkowickiej[13]. Na przełomie XIX i XX wieku przy ulicy Michałkowickiej powstało część istniejących budynków – w 1883 roku powstał gmach obecnej Szkoły Podstawowej nr 5[14], zaś na przełomie XIX i XX wieku powstała kamienica pod numerem 5[15].

Kopalnia„Michał” na zdjęciu sprzed 1939 rokiem

Przy obecnej ulicy Michałkowickiej została założona kopalnia „Max” (później przemianowana na „Michał”), w której wydobycie węgla kamiennego rozpoczęto w 1883 roku[16]. Na zakupionym w 1910 gruncie został założony Nowy Cmentarz, gdyż Stary Cmentarz znajdujący się na Sadzawkach był niewystarczający dla mieszkańców Siemianowic i Huty Laura. Nekropolię uroczyście poświęcił ksiądz Franciszek Kunze[17].

Fragment osiedla Nowy Świat powstałego w latach 30. XX wieku

Wiosną 1931 roku z inicjatywy gminy Siemianowice zaczęto budować kolonię Nowy Świat. Do listopada tego samego roku powstało łącznie 19 budynków mieszkalnych i dom handlowy. W późniejszym czasie kolonię rozbudowano o budynki znajdujące się bliżej Michałkowic[18]. W latach międzywojennych przy ulicy Michałkowickiej 25-35 powstała również kolonia domów robotniczych dla pracowników kopalni „Richter”[19]. W nocy z 31 sierpnia na 1 września 1939 roku oddział Freikorpsu zajął teren kopalni „Michał”. Oddział został wyparty po ciężkich walkach przez oddział wojska polskiego oraz miejscowych harcerzy i powstańców[20].

W okresie Polski Ludowej, na mapie wydanej w latach 1958–1961, siemianowicki odcinek ulicy Michałkowickiej nosił obecną nazwę, zaś michałkowicka część ulicy nosiła nazwę ulica Wyzwolenia (obecna zaś ulica Wyzwolenia nosiła ówcześnie nazwę ulica Bańgowska)[2]. W 1963 roku rozpoczęto budowę obecnego kościoła Zmartwychwstania Pańskiego, którego budowę ukończono latach 1970–1972. Budynek ten pierwotnie zaczęto wznosić jako kaplicę cmentarną[17].

W 2013 roku trwała realizacja ciągu pieszo-rowerowego w ciągu ulicy Michałkowickiej, który połączył ulicę Spokojną z Parkiem Górnik przez tunel[6]. Tunel ten został w 2020 roku rozebrany wraz z budową nowego łącznika ulicy Michałkowickiej i ulicy Oświęcimskiej[21].

Władze miasta Siemianowice Śląskie przy wsparciu środków unijnych w 2015 roku rozpoczęły rewitalizację położonego przy ulicy Michałkowickiej Nowego Świata. W ramach prac prowadzonych do 2020 roku wykonano termomodernizacji budynków mieszkalnych i remont części lokali mieszkalnych, a także zmodernizowano oświetlenie oraz nawierzchnie[22].

W kwietniu 2016 roku ogłoszono przetarg na modernizację nawierzchni na wybranych drogach w Siemianowicach Śląskich, w tym ulicy Michałkowickiej na odcinku od cmentarza do skrzyżowania z ulicami: E. Orzeszkowej i Wyzwolenia[23]. Prace remontowe ruszyły w czerwcu tego samego roku[24]. W tym czasie nową nawierzchnię jezdni miał już odcinek od skrzyżowania z ulicą E. Orzeszkowej do budynku Urzędu Miasta przy ulicy Michałkowickiej 105[5].

Ulica Michałkowicka w 2019 roku (przed budową ronda i ulic: Samorządowców i Przedsiębiorców)

W czerwcu 2018 roku rozpoczęto prace nad budową łącznika pomiędzy ulicą Michałkowicką a ulicą Zwycięstwa. Łącznik ten o długości 1,4 km, nazwany ulicą Przedsiębiorców, uroczyście oddano do użytku 23 listopada tego samego roku[25]. W połowie grudnia 2019 roku rozpoczęto prace nad budową łącznika pomiędzy ulicą Michałkowicką a ulicą Oświęcimską. W ramach prac m.in. zaprojektowano nowe rondo na ulicy Michałowickiej, a także wybudowano nowe chodniki i ścieżki rowerowe, kanalizację deszczową i oświetlenie drogi[26]. Prace zaś przy budowie ronda na skrzyżowaniu z łącznikiem ruszyły 6 maja 2020 roku[27].

W kwietniu 2020 roku ruszyły prace budowlane nad budową sieci ciągów rowerowych w ramach drugiego etapu budowy ścieżek na terenie Siemianowic Śląskich. Zaprojektowano m.in. ścieżkę nr 4 przy ulicy Michałkowickiej pomiędzy bud. 47 a Urzędem Miasta (ulica Michałkowicka 105) i dalej w kierunku ulicy Wyzwolenia wraz z zintegrowanym centrum przesiadkowym przy budynku Urzędu Miasta[28]. Centrum przesiadkowe składa się z wiat przystankowych, zamykanych boksów rowerowych oraz zadaszonych stanowisk do parkowania rowerów typu bike & ride. Na przełomie lipca i sierpnia 2021 roku zakończono prace budowlane przy ścieżce wzdłuż ulicy Michałkowickiej o łącznej długości 2,33 km. Wraz ze ścieżką powstało nowe oznakowanie i oświetlenie, a także umieszczono mapy z przebiegiem tras i elementy małej architektury. Koszt prac wyniósł około 10,7 mln złotych, z czego większa część została dofinansowana ze środków Unii Europejskiej[7].

W rejonie ulicy Michałkowickiej, przy Nowym Świecie pod koniec sierpnia 2020 roku ruszyły prace budowlane związane z budową wielofunkcyjnego boiska sportowego. Koszt prac zakończonych pod koniec września tego samego roku wyniósł około 320 tys. złotych[29]. W dniu 18 listopada 2020 roku rozpoczęto prace nad budową ronda na skrzyżowaniu ulic: Michałkowickiej i Bohaterów Westerplatte. W ramach prac wymieniono nawierzchnię asfaltobetonową, wykonano azyl na środku ronda z kostki brukowej, a także wykonano nowe oznakowanie poziome i pionowe. Łączny koszt prac wyniósł 215 tys. zł[30]. W drugiej połowie 2020 roku trwały prace przy doświetleniu przejść dla pieszych. Prace te obejmowały przejścia na wysokości sklepu Lidl, przy skrzyżowaniu z ulicą Bohaterów Westerplatte, a także na wysokości budynku nr 39[31].

Ulica Michałkowicka była wielokrotnie częścią tras odbywających się m.in. przez terytorium Siemianowic Śląskich wyścigów Tour de Pologne, w tym: IV etapu 71. konkursu 6 sierpnia 2014 roku[32], III etapu 72. konkursu 4 sierpnia 2015 roku[33], II etapu 73. konkursu 13 lipca 2016 roku[34], II etapu 74. konkursu 30 lipca 2017 roku[35] i II etapu 75. konkursu 5 sierpnia 2018 roku[36].

Obiekty historyczne i zabytkowe

[edytuj | edytuj kod]
Zabytkowa kamienica (ul. Michałkowickiej 7 – po prawej)
Budynek mieszkalny (ul. Michałkowicka 32 / T. Kościuszki 1)
Kościół parafialny rzymskokatolickiej parafii Zmartwychwstania Pańskiego

Przy ulicy znajdują się następujące historyczne i zabytkowe obiekty:

  • Budynek mieszkalny (ul. Michałkowicka 3)[37],
  • Budynek mieszkalny (ul. Michałkowicka 5)[37],
  • Kamienica mieszkalna (ul. Michałkowicka 7) – zbudowana na przełomie XIX i XX wieku; jej pierwszym właścicielem był Uher, prowadzący w budynku restaurację (część restauracyjną zbudowano w 1917 roku)[15]; budynek wpisano do rejestru zabytków 11 stycznia 2011 roku (nr rej.: A/325/11)[38],
  • Budynek mieszkalny (ul. Michałkowicka 9)[37],
  • Budynek Szkoły Podstawowej nr 5 (ul. Michałkowicka 15) – zbudowany w 1883 roku; w 1901 roku oddano do użytku nową część szkoły – skrzydło zachodnie[14]; wyremontowany w latach 2003–2004[39];
  • Kolonia robotnicza (ul. Michałkowicka 25-35) – zabudowa szeregowa, powstała w okresie międzywojennym dla pracowników nieistniejącej obecnie kopalni „Richter”[19],
  • Budynek mieszkalny (ul. Michałkowicka 32)[37],
  • Budynek mieszkalny (ul. Michałkowicka 37)[37],
  • Budynek mieszkalny (ul. Michałkowicka 39)[37],
  • Budynek mieszkalny (ul. Michałkowicka 41)[37],
  • Budynek mieszkalny (ul. Michałkowicka 43)[37],
  • Budynek mieszkalny (ul. Michałkowicka 45)[37]
  • Budynek Urzędu Miasta Siemianowice Śląskie (ul. Michałkowicka 105) – budynek powstał w miejscu dawnej cechowni kopalni „Michał”; wcześniej był siedzibą Przedsiębiorstwa Usług Górniczo-Materiałowych „USGÓR”; w podziemiach budynku zachowane są pomieszczenia schronu przeciwatomowego, a także tunel ewakuacyjny będący również czerpnią powietrza[40]; w okresie do maja do lipca 2014 roku budynek przeszedł remont elewacji zewnętrznej[41],
  • Krzyż przydrożny (ul. Michałkowicka)[42] – krzyż „Boża Męka”, wzniesiony najprawdopodobniej około 1870 roku na skraju ówczesnej wsi Siemianowice; składa się z kamiennego krucyfiksu, na którym wisi metalowa figura Jezusa Chrystusa[43],
  • Cmentarz katolicki (ul. Michałkowicka)[42] – został on założony na wykupionym w 1910 roku terenie; jest to największy z siemianowickich cmentarzy[17]; cmentarz jest objęty strefą ochrony krajobrazu kulturowego[44].

Na cmentarzu przy ulicy Michałkowickiej znajduje się pomnik żołnierzy i jeńców poległych w czasie I wojny światowej, który został odnowiony w lipcu i sierpniu 2016 roku z funduszy Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Wcześniejsze tablice z nazwiskami poległych zostały zniszczone w drugiej połowie XX wieku, a pod koniec XX wieku na podstawie zachowanych fotografii odtworzono je[45]. Ponadto, na cmentarzu tym znajduje się kilka nagrobków wpisanych do ewidencji pamięci województwa śląskiego, tj.: grób Jana Nepomucena Stęślickiego, Jana Rurańskiego[46] oraz zbiorowy grób wojenny 75 Pułku Piechoty poległych 1 września 1939 roku w walkach o kopalnię „Michał”[47].

Gospodarka i instytucje

[edytuj | edytuj kod]

W 2014 roku przy ulicy Michałkowickiej zarejestrowanych było łącznie 122 przedsiębiorstw[48], w tym 112 mikro- i małych[49] oraz 10 średnich i dużych[48]. Do systemu REGON do końca października 2021 roku zostało wpisanych łącznie 169 podmiotów zarejestrowanych przy ulicy Michałkowickiej. Pośród dalej funkcjonujących, swoją siedzibę mają tutaj takie placówki jak m.in.: spółdzielnia, sklepy wielobranżowe, placówki edukacyjne, domy pogrzebowe, sklepy i warsztaty motoryzacyjne, gabinety lekarskie, laboratorium, salony fryzjerskie, placówki gastronomiczne, firmy budowlane, zakłady produkcyjne, biuro rachunkowe, gospodarstwa rolne, kwiaciarnie, wspólnota mieszkaniowa i inne[50].

Swoją siedzibę mają tu też następujące instytucje:

  • Szkoła Podstawowa nr 5 im. Adama Mickiewicza w Siemianowicach Śląskich (ul. Michałkowicka 15)[51],
  • Rzymskokatolicka Parafia Zmartwychwstania Pańskiego (ul. Michałkowicka 37a)[52],
  • Urząd Miasta Siemianowice Śląskie (ul. Michałkowicka 105) – łącznie 15 wydziałów i biur[53],
  • Spółdzielnia Mieszkaniowa „Siemion” (ul. Michałkowicka 109)[54].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Grodzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej: Geoportal Miasta Siemianowice Śląskie. siemianowice.geoportal2.pl. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  2. a b c Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Katowicach: Geoportal Województwa Śląskiego – ORSIP. mapy.orsip.pl. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  3. Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. Wyszukiwanie. eteryt.stat.gov.pl. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2020, s. 1152 [zarchiwizowane 2020-12-21].
  5. a b Piotr Kochanek: Remont dróg w weekend. www.siemianowice.pl, 2016-06-24. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  6. a b Przegląd inwestycji. www.siemianowice.pl, 2013-09-09. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  7. a b Dagmara Brudek-Schulz: Nowe ścieżki rowerowe już w komplecie. www.siemianowice.pl, 2021-08-05. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  8. Opis... 2003 ↓, s. 102.
  9. a b Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  10. Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 2021-11-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-29)]. (pol.).
  11. Lokalny... 2016-12 ↓, s. 98.
  12. Parafia pw. św. Antoniego z Padwy w Siemianowicach Śląskich: Parafia Zmartwychwstania Pańskiego w Siemianowicach Śląskich. swantoni.my.wiara.pl. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  13. Derus 2016 ↓, s. 123.
  14. a b Derus 2015 ↓, s. 26.
  15. a b Derus 2015 ↓, s. 27.
  16. Śląska Organizacja Turystyczna: Park Tradycji. www.zabytkitechniki.pl. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  17. a b c Halor 2000 ↓, s. 112.
  18. Śląskie Siemianowice: Jak powstawał Nowy Świat (Śladem naszych publikacji). slaskiesiemianowice.pl, 2020-05-05. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  19. a b Derus 2015 ↓, s. 34.
  20. Halor 2000 ↓, s. 114.
  21. Piotr Kochanek: Rozbiórka tunelu przy Michałkowickiej. www.siemianowice.pl, 2020-12-23. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  22. Nowa odsłona dzielnicy Nowy Świat, „Głos Miasta” (12 (68)), 3 grudnia 2020, s. 2, ISSN 2392-3652 (pol.).
  23. Adrian Merta: Ruszyły przetargi na remonty dróg. www.siemianowice.pl, 2016-04-11. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  24. Piotr Kochanek: Michałkowicka w remoncie. www.siemianowice.pl, 2016-06-14. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  25. Piotr Pindur: W piątek, 23 listopada, otwieramy łącznik Michałkowicka – Zwycięstwa. www.siemianowice.pl, 2018-11-20. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  26. Dagmara Brudek-Schulz: Rozpoczęła się budowa łącznika ulicy Michałkowickiej z Oświęcimską. www.siemianowice.pl, 2019-12-12. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  27. Dagmara Brudek-Schulz: Utrudnienia w ruchu na ulicy Michałkowickiej. www.siemianowice.pl, 2020-05-06. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  28. Dagmara Brudek-Schulz: Ruszyła budowa ścieżek rowerowych. www.siemianowice.pl, 2020-04-27. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  29. Dagmara Brudek-Schulz: Ruszyła budowa boiska na Nowym Świecie. www.siemianowice.pl, 2020-08-20. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  30. Dagmara Brudek-Schulz: Trwa budowa ronda na skrzyżowaniu ulic Michałkowickiej i Westerplatte. www.siemianowice.pl, 2020-11-18. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  31. Dagmara Brudek-Schulz: Oświetlenie w mieście - trwa modernizacja. www.siemianowice.pl, 2020-11-05. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  32. Tour de Pologne – utrudnienia w ruchu. www.siemianowice.pl, 2014-07-28. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  33. Krzysztof Nos: 4 SIERPNIA 2015 - TOUR DE POLOGNE W SIEMIANOWICACH ŚLĄSKICH - UTRUDNIENIA W RUCHU !!!. www.siemianowice.pl, 2015-07-27. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  34. 73.Tour de Pologne. www.siemianowice.pl. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  35. II etap 74. Tour de Pologne. www.siemianowice.pl, 2017-07-30. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  36. Krzysztof Nos: Tour de Pologne w Siemianowicach Śląskich już w niedzielę !. www.siemianowice.pl, 2018-07-31. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  37. a b c d e f g h i Pędzińska 2019 ↓, s. 29.
  38. Pędzińska 2019 ↓, s. 22.
  39. Szkoła Podstawowa nr 5 im. Adama Mickiewicza: RYS HISTORYCZNY SZKOŁY. sp5siemianowice.pl. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  40. Odkrywamy tajemnice miasta. www.siemianowice.pl, 2016-10-03. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  41. Wojciech Kempa: Remont elewacji na Michałkowickiej. www.siemianowice.pl, 2014-05-28. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  42. a b Pędzińska 2019 ↓, s. 24.
  43. Halor 2000 ↓, s. 111.
  44. Opis... 2003 ↓, s. 25.
  45. Małgorzata Derus: Pomnik żołnierzy i jeńców z I wojny światowej. www.siemianowice.pl, 2016-09-05. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  46. Studium... 2019 ↓, s. 46.
  47. Studium... 2019 ↓, s. 47.
  48. a b Lokalny... 2016-12 ↓, s. 81.
  49. Lokalny... 2016-12 ↓, s. 80.
  50. Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. Stan danych na dzień: 05-10-2021. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl, 2021-10-09. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  51. Szkoła Podstawowa nr 5 im. Adama Mickiewicza: Kontakt. sp5siemianowice.pl. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  52. Rzymskokatolicka Parafia Zmartwychwstania Pańskiego: Kontakt. www.zmartwychwstanie-siemianowice.pl. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  53. Miasto Siemianowice Śląskie: Urząd Miasta. Struktura urzędu. bip.msiemianowicesl.finn.pl. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  54. Spółdzielnia Mieszkaniowa Siemion: Kontakt. smsiemion.pl. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]