Tokarnia (województwo małopolskie)

Tokarnia
	wieś
	; Ogólny widok miejscowości (ze zbocza Urbaniej Góry)
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	myślenicki
Gmina	Tokarnia
Liczba ludności	ok. 3100
Strefa numeracyjna	12
Kod pocztowy	32-436
Tablice rejestracyjne	KMY
SIMC	0338756
	Położenie na mapie Polski Tokarnia
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Tokarnia
	Położenie na mapie powiatu myślenickiego Tokarnia
	Położenie na mapie gminy Tokarnia Tokarnia
	49°43′55″N 19°52′46″E/49,731944 19,879444
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tokarnia – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie myślenickim, w gminie Tokarnia. Siedziba gminy Tokarnia.

Położenie

Miejscowość położona jest w dolinie dużego potoku Krzczonówka, który oddziela Beskid Makowski od Beskidu Wyspowego^[3]. Pola uprawne i zabudowania Krzczonowa znajdują się w dolinie potoku oraz wysoko podchodzą na północno-wschodnie i wschodnie stoki Zębalowej należącej do Beskidu Wyspowego, i południowe i zachodnie masywu Beskidu Makowskiego. Przez Tokarnię, wzdłuż Krzczonówki biegnie droga łącząca Pcim z Skomielną Czarną^[4].

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie krakowskim. Nazwa miejscowości pochodzi od tokowiska cietrzewi (stąd cietrzew na tarczy herbu Tokarni).

Integralne części wsi Tokarnia

**Integralne części wsi Tokarnia^[5]^[6]**
przysiółki	Więcierza
części wsi	Debenosy, Bierówki, Blech, Bryle, Brzegi, Bugaje, Choboty, Durkowa, Dział Niżny, Dział Wyżny, Dziubras, Dziury, Fułowa, Gębkowa, Granice, Guzówka, Gwizdowa, Hanuski, Kanie, Kasperki, Kiełtyki, Kluski, Knapy, Koczury, Kostruchy, Kudły, Kusiki, Luberdy, Łocki, Madonie, Mizery, Molusy, Parchule, Perły, Proszkowa, Przysłop, Szewcówka, Tarnów^[7], U Florka, U Kota, Urbany, Wierdonki, Za Górą, Zagroda, Zamkówka

Zarys historii

We wsi znajdował się drewniany kościół Matki Boskiej Śnieżnej z XVIII wieku, przebudowany w XIX i XX wieku. Obecnie znajduje się on w skansenie w Zubrzycy Górnej.

4 grudnia 1944 hitlerowcy spacyfikowali wieś. W wyniku akcji śmierć poniosło 5 osób. Niemcy spalili 27 budynków^[8].

Zabytki

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[9].

Kaplica drewniana pw. MB Śnieżnej (została przeniesiona do skansenu w Zubrzycy Górnej), park dworski.

Oświata

W Tokarni funkcjonują następujące szkoły: Szkoła Podstawowa nr 1 im. KPM Szkoła Podstawowa nr 2 im. Stanisława Marusarza

Religia

Kościół parafialny: murowany, wybudowany w latach 2001–2006 należący do tutejszej parafii. Na zboczach Urbaniej Góry usytuowana jest Kalwaria Tokarska – cykl rzeźb wykonanych przez tutejszego kościelnego, Józefa Wronę, w latach 70. XX wieku. W Tokarni podczas Niedzieli Palmowej odbywa się procesja z palmami i figurą Chrystusa na osiołku.

Osoby związane z miejscowością

Mieczysław Józef Targowski-Tarnawa (ur. 1 stycznia 1891, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – porucznik taborów Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Galeria

Kościół w Tokarni
Zabytkowy dworek (obecnie przedszkole)
Stary dom przy głównej drodze

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 139697
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1291 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2.
↑ Beskid Wyspowy 1:50 000. Mapa turystyczna. Kraków: Wyd. Compass, 2006. ISBN 83-89165-86-4.
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
↑ Główny Urząd Statystyczny [online], eteryt.stat.gov.pl [dostęp 2024-07-13] .
↑ Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 172.
↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-12-09] .

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 139697

[poczta-2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1291 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[3] Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2.

[Compass-4] Beskid Wyspowy 1:50 000. Mapa turystyczna. Kraków: Wyd. Compass, 2006. ISBN 83-89165-86-4.

[Dz.U._29/2013-5] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[teryt-6] TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].

[7] Główny Urząd Statystyczny [online], eteryt.stat.gov.pl [dostęp 2024-07-13] .

[8] Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 172.

[:rejestr-9] Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-12-09] .

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Wsie	Bogdanówka Krzczonów Skomielna Czarna Tokarnia Więciórka Zawadka
Części wsi	Bargłowa Bartosza Bednarzówka Bierówki Blech Bryle (Krzczonów) Bryle (Tokarnia) Brzegi Bugaje Bylicówka Chlebierzówka Choboty Chorynowa Cyrla Czarny Potok Czopkowa Czopowa Debenosy Dragoszówka Durkowa Dworzysko Dyrcowo Dział Niżny Dział Wyżny Działek Dziejce Dziubras Dolny Dziubras Górny (d. Dziubras) Dziury Florkówka Fuczkowa Fułowa Gapkowa Gawlakowa Gębkowa Gieratówka Goryle Niżnie Goryle Wyżnie Gracze Granice Grapa Grygi Guzówka Gwizdowa Hajdukówka Hajostowa Hanuski Hanuszki Hucisko Jabconie Jamrozy Janicki Jątyki Jędrochy Jerysiówka Jugi Jurczaki Kaletowa Kanie Karczma Karczmiska Karkoszkowa Kasperki Kempingi Kiełtyki Kluski Knapowa Knapy Kobiałki Koczury Kołodziejowa Kopyrówka Korzenie Koskowa Kosmandowa Kostruchy Kotarby Kowalówka Kubiakówka Kucałówka Kudły Kusiki Kusikowa Lachówka Lipki Luberdy Łazy Łocki Madonie (Skomielna Czarna) Madonie (Tokarnia) Majdówka Maślankowa Mąkowa Mirkowa Mizerowa Mizery Młyny (Skomielna Czarna) Młyny (Tokarnia) Molusy Morgi (Krzczonów) Morgi (Tokarnia) Mosny Muchy Na Zamku (d. Zamkówka) Nad Kasprem Oleksy Osiedle Ostoje Pachury Pańskie Parchule Pawliki Perły Pękale Pierony Pindelowa Pod Hyrbem Pod Lasem Polakowa Polana Proszki Proszkowa Proszkowce Przymiarki Przysłop Raki Rusnaki Sabały Sajbory Salwówka Sępowa Słoninowa Sołtystwo Spyrki Sroki Surgi Surlasowa Suwajowa Syrki Szałasowa Szewcówka Szopy Tajsowa Rola Tajsy Talarowa Tarnów Tekielówka Trybałowa U Chuchra U Florka U Jochymki U Kota Urbany Walczakowa Wierdonki Wilkowa Wnękówka Wojtkówka Wojtowce Wróble Wróblowa Wronówka Za Górą Za Wodą Zagroda Zagrody (Krzczonów) Zagrody (Skomielna Czarna) Zającówka Zarębek Zięby Żyłówka Niżna Żyłówka Wyżna
Przysiółki wsi	Jaworzyny Leśni Polana Więcierza