Tilletia

Śnieć
	; Morfologia i cykl rozwojowy Tilletia caries
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	płaskosze
Rząd	śnieciowce
Rodzina	śnieciowate
Rodzaj	śnieć
	Nazwa systematyczna
	Tilletia Tul. & C. Tul.; Annls Sci. Nat., Bot., sér. 3 7: 112 (1847)
	Typ nomenklatoryczny
	Tilletia caries (DC.) Tul. & C. Tul. 1847
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tilletia Tul. & C. Tul. (śnieć) – rodzaj grzybów z klasy płaskoszy (Exobasidiomycetes)^[1]. Grzyby mikroskopijne, obligatoryjne pasożyty roślin wywołujące choroby zwane śnieciami^[2].

Charakterystyka

Rodzaj o największym znaczeniu gospodarczym w rzędzie śnieciowców, należą bowiem do niego gatunki przynoszące duże straty w uprawie zbóż. Ustilospory kuliste, rzadziej owalne, brunatne, o ścianie zazwyczaj siateczkowato urzeźbionej. Tworzą się pojedynczo i są największymi zarodnikami w całej rodzinie. Powstają na końcach strzępek grzybni, która w wyniku tej konidiogenezy zostaje całkowicie zużyta na ich tworzenie, wskutek czego w stanie dojrzałym składa się wyłącznie z zarodników. Zarodniki tworzą luźne skupiska wypełniające porażone organy roślin. Przeważnie są to słupki w kwiatach traw. Uwalniając się ze słupków powodują ich pękanie. W masie mają nieprzyjemny zapach śledzi pochodzący od trójmetylaminy^[2].

Anamorfy należą do rodzaju Tilletiella^[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Tilletiaceae, Tilletiales, Exobasidiomycetidae, Exobasidiomycetes, Ustilaginomycotina, Basidiomycota, Fungi^[3].

Takson ten utworzyli Louis René Tulasne i Charles Tulasne w 1847 r.^[3]

Gatunki występujące w Polsce

Tilletia anthoxanthi A. Blytt 1896
Tilletia caries (DC.) Tul. & C. Tul. 1847 – wywołuje śnieć cuchnącą pszenicy
Tilletia controversa J.G. Kühn 1874 – wywołuje śnieć karłową pszenicy
Tilletia indica Mitra 1931 – wywołuje śnieć indyjską pszenicy^[4]
Tilletia laevis J.G. Kühn 1873 – wywołuje śnieć gładką pszenicy
Tilletia lolii – poraża życicę (Lolium)^[2]
Tilletia olida (Riess) G. Winter 1881
Tilletia secalis (Corda) J.G. Kühn 1877 – wywołuje śnieć żyta
Tilletia separata J. Kunze 1876

Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum. Wykaz gatunków według W. Mułenko i in. (bez przypisów)^[5] oraz innych (oznaczone przypisami). Nazwy wywoływanych przez nie chorób na podstawie pracy Polskie nazwy chorób roślin użytkowych^[4].

Przypisy

↑ CABI databases [online] [dostęp 2022-06-27] .
↑ ^a ^b ^c ^d JoannaJ. Marcinkowska JoannaJ., Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, ISBN 978-83-09-01048-7 .
↑ ^a ^b Index Fungorum [online] [dostęp 2022-06-27] .
↑ ^a ^b ZbigniewZ. Borecki ZbigniewZ., MałgorzataM. Solenberg MałgorzataM. (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, ISBN 978-83-948769-0-6 .
↑ WiesławW. Mułenko WiesławW., TomaszT. Majewski TomaszT., MałgorzataM. Ruszkiewicz-Michalska MałgorzataM., Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-75-4 .

[cabi-1] CABI databases [online] [dostęp 2022-06-27] .

[mar-2] JoannaJ. Marcinkowska JoannaJ., Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, ISBN 978-83-09-01048-7 .

[if-3] Index Fungorum [online] [dostęp 2022-06-27] .

[slow-4] ZbigniewZ. Borecki ZbigniewZ., MałgorzataM. Solenberg MałgorzataM. (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, ISBN 978-83-948769-0-6 .

[mikro-5] WiesławW. Mułenko WiesławW., TomaszT. Majewski TomaszT., MałgorzataM. Ruszkiewicz-Michalska MałgorzataM., Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-75-4 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]