Szerer

Szerer to stworzony przez Feliksa W. Kresa świat fantasy, w którym dzieje się jego cykl Księga Całości. Świat ten po raz pierwszy pojawił się w opublikowanym w 1985 opowiadaniu Prawo sępów („Sfera” 1-2/2-3).

Świat

Na niebie Szereru widoczna jest Szerń – składająca się z ciemnych i jasnych pasm tajemnicza moc lub istota, która obdarzyła inteligencją trzy rozumne gatunki Szereru – ludzi, koty i sępy. Szererem zwany jest też jedyny znany kontynent, którego większość zajmuje Cesarstwo Armektańskie, które podbiło niemal wszystkie pozostałe krainy. Nad północno-zachodnim półwyspem wisi jednak Aler – podobna do Szerni, lecz jednak odmienna moc, która wtargnęła z innego świata i po walce z Szernią zajęła ten fragment lądu, zaś jego twory – złoci i srebrni alerowie, wciąż walczą z ludźmi na obszarze zwanym Północną Granicą. Poza kontynentem rozciągają się morskie Bezmiary. Jako że Szerń rozciąga się głównie nad samym kontynentem, a im dalej od niego tym bardziej zanika, zależne od niej rozumne istoty nie mogą się od niego oddalać zbyt daleko, toteż świat poza najbliższymi okolicami Szereru nie został zbadany.

Utwory

Na cykl Księga Całości, opowiadający o wydarzeniach decydujących o losie Cesarstwa, składa się osiem dotychczas wydanych i jedna zapowiedziana książka. Autor uważał za kanoniczne ich wersję wydaną przez wydawnictwo Mag i późniejsze wznowienia, jako że poprzednie, wydane w zbiorach i czasopismach wersje opowiadań później rozwiniętych w teksty składające się na Księgę Całości, są w wielu miejscach sprzeczne z późniejszymi wersjami. W edycjach Stalker Books i Fabryki Słów, wydawanych od 2020 roku, autor wprowadził kolejne poprawki.

Feliks W. Kres przerwał pisanie cyklu w 2011 roku, powrócił do niego w 2020 roku. Przed swoją śmiercią, która nastąpiła dwa lata później, zdążył przygotować zbiór opowiadań Żeglarze i jeźdźcy oraz napisać powieści: Najstarszą z Potęg i Szerń i Szerer. Zima przed burzą. Cykl ma zostać dokończony przez Arkadego Saulskiego.

Księga Całości

(w kolejności według chronologii wewnętrznej cyklu)

• Tom 1: Północna granica (1995)
• Tom 2: Król Bezmiarów (1992)
• Tom 3: Grombelardzka legenda (2000)
  • Tom 3.1: Serce gór
  • Tom 3.2: Wstęgi Aleru
• Tom 4: Pani Dobrego Znaku (2001)
  • Tom 4.1: Wieczny pokój
  • Tom 4.2: Wieczne Cesarstwo
• Tom 5: Porzucone królestwo (2002)
• Tom 6: Żeglarze i jeźdźcy (zbiór opowiadań: Miód dla Emiry, Jeźdźcy Równin, Armektańska nienawiść, Gówno (piratka i żołnierz) i Siedmiu najemników) (2022)
• Tom 7: Tarcza Szerni (2005)
• Tom 8: Najstarsza z Potęg (2022)
• Tom 9: Szerń i Szerer
  • Tom 9.1: Zima przed burzą (2024)
  • Tom 9.2: Arilora (zapowiedziane)
  • Tom 9.3: Spojrzenie Eniwetty (zapowiedziane)

Wczesne książki o Szererze

• Prawo sępów (Alma-Press 1991, zawiera wczesne wersje tekstów wydanych w zmienionej formie w Północnej granicy i Grombelardzkiej legendzie)
• Serce gór (Przedświt 1994, zawiera wczesne wersje tekstów wydanych zmienionej formie w Grombelardzkiej legendzie)

Inne utwory

W kwartalniku Voyager 02 1991/1992 ukazał się również przewodnik po świecie Szereru pt. Szern K’hakahar. Autor w 2022 roku uznał go jednak za niekanoniczny.

Analiza i znaczenie

Katarzyna Kaczor opisała Szerer jako "pierwszy z polskich światów fantasy", który zainspirował wiele późniejszych polskich utworów tego gatunku, zwłaszcza z podgatunku fantasy militarnej "dla dorosłych" (np. serie Achaja i Opowieści z meekhańskiego pogranicza). Samą serie Szerer określiła jako "pełną przemocy" "quasi-historyczną" serię "sprawiającą wrażenie dawności" ale de facto będącej "w opozycji dla dawnych wzorców".

Przemysław Rojek stwierdził, że Szerń jest "szalenie oryginalna".