Supozycja

Supozycja – rola znaczeniowa, jaką przypisuje się danej nazwie.

Supozycja danej nazwy może być:

• normalna, kiedy dotyczy pewnego przedmiotu lub zbioru przedmiotów podpadających pod daną nazwę – można wydzielić trzy rodzaje supozycji normalnej:
  • personalna (prosta) – jeśli wyrażenie odnosi się do dokładnie jednego, konkretnego desygnatu, np. ”dziś widziałem węża”;
  • uniwersalna – jeśli wyrażenie odnosi się do każdego z desygnatów danej nazwy, np. "wąż nie posiada nóg";
  • formalna – jeśli dotyczy jakiegoś zbioru desygnatów, np. „węże są chlubą naszego zoo”;
• materialna – jeśli dotyczy wyrazu określającego desygnat; charakterystyczne jest to, że według polskiej ortografii, nazwa o supozycji materialnej jest umieszczana w cudzysłowie; tego typu supozycja rozpada się na dwa rodzaje:
  • narracyjną – gdy wyrażenie odnosi się do pewnego konkretnego wygłoszenia lub napisu, np. "Jadźka wbiegła z ogrodu na werandę krzycząc 'Ratunku! WĄŻ!!!;
  • lokucyjną – gdy odnosi się do każdego wyrażenia równokształtnego z wygłoszonym, np. „wyraz «wąż» jest krótki”.

Nazwy generalne mogą występować we wszelkich supozycjach, a indywidualne – tylko w personalnej i materialnej. (Nazwa "biologiczne matki Sokratesa" jest błędna).

Alexius Meinong określił mianem supozycji stan pośredni między przedstawieniem a przekonaniem. Według niego supozycja to myśl twierdząca lub przecząca, ale pozbawiona momentu przekonania. W sferze tak rozumianych supozycji („przekonania na niby”, przekonania pozorne) Władysław Witwicki „umiejscowił” wiarę religijną ludzi oświeconych.

Bibliografia

• Zygmunt Ziembiński, "Logika praktyczna", Warszawa 2006. ISBN 978-83-01-11902-7
• Jacek Juliusz Jadacki, "Spór o granice języka" Warszawa 2002. ISBN 83-86951-85-0