Przejdź do zawartości

Stułbiopławy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stułbiopławy
Hydrozoa[1]
Owen, 1843
Ilustracja
Siphonophorae
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Podkrólestwo

tkankowce właściwe

Typ

parzydełkowce

Gromada

stułbiopławy

Stułbiopławy (Hydrozoa) – gromada parzydełkowców (Cnidaria), obejmująca około 3500 gatunków, w większości morskich, charakteryzujących się stadium drobnej meduzy z welum wzdłuż krawędzi, wicią komórki parzydełkowej zamienioną w knidocyl oraz występowaniem przemiany pokoleń (metageneza). Do nielicznych gatunków słodkowodnych należą pospolite stułbie z rodzaju Hydra. W rozwoju stułbiopławów występują dwie postacie dorosłe (polip i meduza) lub jedna z nich. Polipa, zwanego hydropolipem, charakteryzuje jednolita jama chłonąco-trawiąca bez przegród (septum). U meduzy, zwanej hydromeduzą, występuje żagielek, a gonady powstają pod ektodermą. Najstarsze stułbiopławy znane są z późnego prekambru[2].

Występowanie i tryb życia

[edytuj | edytuj kod]

Większość stułbiopławów to morskie formy kolonijne, pokrywające podmorskie skały. Występują na wszystkich szerokościach geograficznych, najliczniej w obszarach międzyzwrotnikowych. W Polsce występuje 26 gatunków[2].

Polipy prowadzą osiadły tryb życia na dnie zbiorników, głównie w wodach przybrzeżnych. Żyją samotnie lub w koloniach. Meduzy żyją najczęściej w pelagiale wód przybrzeżnych.

Kolonie powstają przez pączkowanie boczne osiadającej na twardym podłożu larwy.

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Formy słodkowodne są drobne, mają kilka milimetrów długości lub średnicy. Umbrella meduz jest całobrzega, a obrzeżenie zagina się do wewnątrz tworząc ektodermalne welum – zaginający się fałd. Meduzy zbudowane są z bezkomórkowej mezoglei, a ich gonady są ektodermalne i umieszczone na subumbrelli lub manubrium. Hydromeduzy mają układ nerwowy w postaci dwóch pierścieni okalających umbrelle. Jest to pierścień motoryczny (wewnętrzny) i pierścień sensoryczny (zewnętrzny). Nie posiadają ropalium, a na krawędzi umbrelli znajdują się statocysty i oczka. W centrum subumbrelli jest rurkowate manubrium z okrągłym otworem gębowym, który prowadzi do gardzieli, a następnie do żołądka (centrum jamy). Żołądek nie posiada przegród gastralnych. Hydropolipy mają układ nerwowy siateczkowaty oraz nie posiadają przegród gastralnych.

Klasyfikacja

[edytuj | edytuj kod]

Na podstawie badań molekularnych wśród stułbiopławów wyróżniono dwa zasadnicze klady[3]:

Monofiletyzm Hydrozoa potwierdzają badania Bridge i inni (1992), Collins (2002), Marques i Collins (2004) oraz Collins i inni (2006).

W starszych, nieaktualnych już klasyfikacjach opartych na morfologii i biologii rozwoju, stułbiopławy zaliczane były do podtypu Metagenetica – parzydełkowców, u których występuje metageneza. W gromadzie Hydrozoa wyróżniano rzędy[2]:

Stylaster californicus

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Hydrozoa, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-16108-8.
  3. Daly et al. The phylum Cnidaria: A review of phylogenetic patterns and diversity three hundred years after Linneaeus. „Zootaxa”. 1668, s. 127-182, 2007. (ang.). 

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]